Ernstige pijn door endometriose: onderzoek naar een nieuwe behandeling

“Ik had non-stop pijn en tijdens mijn menstruatie was het nog erger.” Celine Verschuren (27) had twaalf jaar lang hevige pijn totdat bij haar de diagnose endometriose werd gesteld.

“Eerst dacht ik dat het normaal was”, vertelt hij aan RTL Nieuws. Dit zei ook zijn huisarts, die hij in zijn adolescentie regelmatig bezocht. “Het hoort erbij, neem gewoon pijnstillers”, zei hij. Maar ik was elke maand zo ziek dat ik in het dagelijks leven nauwelijks kon functioneren.”

Verklevingen tussen organen als gevolg van endometriose

Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het baarmoederslijmvlies ook buiten de baarmoeder wordt aangetroffen. Bijvoorbeeld in de darmen, eierstokken of blaas, aan de buitenkant van de baarmoeder of in het buikvlies. Dit weefsel kan zich hechten aan het buikvlies of de organen en een ontstekingsreactie veroorzaken.

De ziekte kan hevige pijn veroorzaken tijdens de menstruatie, geslachtsgemeenschap, plassen en ontlasting. Het kan ook problemen veroorzaken bij patiënten die zwanger willen worden. Bovendien ervaren veel vrouwen vermoeidheid, depressieve symptomen, darmklachten en een opgeblazen gevoel.

Hoewel veel vrouwen lijden aan endometriose (200 miljoen wereldwijd), is er weinig onderzoek naar gedaan en is de ziekte nog relatief onbekend. Gemiddeld krijgen vrouwen pas na zeven jaar de juiste diagnose.

De ziekte kan nog niet worden genezen. Er zijn momenteel drie behandelmogelijkheden: pijnverlichting, hormoontherapie (bijvoorbeeld de anticonceptiepil) of een operatie om het weefsel te verwijderen.

Het werkt niet vanwege endometriose.

Celine heeft verschillende hormonale anticonceptiva geprobeerd, maar deze hadden niet het gewenste effect. “De pijn was iets draaglijker, maar ik had nog andere bijwerkingen. Ik bleef heel onregelmatig bloeden. Ik kon het niveau niet meer verhogen. Ik werd ook depressief en zat niet meer lekker in mijn vel.”

Vier varianten

Fontein: Nederlandse endometriosekliniek

Uiteindelijk was de impact op Celine’s leven zo groot dat ze niet meer kon werken. “Ik zat ziek thuis.”

Een verhaal dat gynaecoloog Mathijs Blikkendaal vaak hoort. “De impact van endometriose op de kwaliteit van leven is enorm”, zegt ze. “Als die pijn jarenlang niet wordt herkend of niet wordt behandeld, kan het chronische pijn worden.”

Blikkendaal heeft goede hoop dat onderzoek naar de werking van esketamine verlichting gaat bieden bij vrouwen met endometriose. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Nederlandse Endometriosekliniek, in samenwerking met Reinier de Graaf Gasthuis en LUMC.

Esketamine voor pijnverlichting

“Esketamine is een medicijn met een pijnstillende, ontstekingsremmende en antidepressieve werking”, legt de arts uit. Het medicijn wordt al gegeven aan mensen met andere chronische pijn. “Maar of het ook kan werken bij endometriose is nooit onderzocht.”

Volgens Blikkendaal is de kans groot dat endometriosepatiënten het medicijn binnenkort kunnen gebruiken. “We hopen dat het werkt. Vooral bij vrouwen met uitgebreide endometriose die we in ons centrum zien, kan het gebruik van eketamine de pijn helpen verminderen in de tijd tot aan de operatie.”

Aan het onderzoek namen 56 vrouwen met endometriose deel. Esketamine wordt gedurende acht uur intraveneus toegediend. Dit is een lage dosis. Bij andere ziekten wordt het medicijn elke drie maanden toegediend en kan het analgetische effect enkele weken of zelfs maanden aanhouden. Als alles goed gaat, kan esketamine binnen een paar jaar bij patiënten worden gebruikt.

Celine hoopt dat het onderzoek zal leiden tot een groter bewustzijn onder vrouwen en artsen over de ziekte. Zelf is zij afgelopen september geopereerd.

‘Ze hebben weefsel uit mijn baarmoeder en buikholte verwijderd. Toen zei de gynaecoloog: ‘Je hebt vast veel pijn gehad.’ Toen huilde ik. Na twaalf jaar zoveel pijn en geen enkele dokter die me geloofde. Ik was zo blij en opgelucht dat ze bevestigden dat ik echt leed en niet gek was. Als ik eerder de diagnose had gekregen, was mij dit bespaard gebleven.”