Ter nagedachtenis | Groningen raakt zakenman kwijt aan Koos Gjaltema, die ‘lange halve dagen werkte’

Het ging al een tijdje niet goed met Gjaltema, geboren op 21 januari 1951. De oprichter van de Gjaltema Groep, een groot steigerbouwbedrijf, was ziek. Een paar weken geleden brachten de collega’s van de Gjaltema Groep hulde aan hun geliefde oprichter. Ze passeerden zijn villa in Meerwijck met de hele en indrukwekkende vloot van Gjaltema.

‘Er kwam geen einde aan de optocht’

Volgens Hans Nijland, voormalig manager van FC Groningen en Gjaltema’s achterbuurman, heeft Groninger er enorm van genoten. “Hij heeft toch ook iets opgebouwd?”, zegt Nijland. Daar heeft de buurman gelijk in. Het bedrijf Gjaltema heeft ruim 200 mensen op de loonlijst, drie locaties, ruim 800 hoogwerkers en veel vrachtwagens die in omloop zijn. “Er kwam geen einde aan de processie.”

Henk de Haan, oud-voetballer van BV Veendam en samen met Gjaltema bijna de redder van het oostelijke voetbalbolwerk van Groningen, hield die dag namens de staf een toespraak. De Haan vertelt dat Gjaltema in zijn stoel achter het open raam zat. Minutenlang klonk er applaus van medewerkers voor de voormalige baas. Sommigen waren zelfs teruggekeerd van vakantie om hun laatste eer te bewijzen. Hij genoot ervan en vroeg wie de rekening moest betalen voor al die diesel. Dat was voor de Gjaltema Groep. Daar dacht hij gekscherend iets over na. Een mooi eerbetoon dat hij zelf moest betalen.

Koninklijk Groningen

Nijland, die niet alleen buurman was maar ook met Gjaltema samenwerkte bij FC Groningen (waar het bedrijf hoofdsponsor was), herinnert zich Gjaltema als een maatschappelijk betrokken sponsor en een groot zakenman. “We kennen elkaar al heel lang, sinds de Oosterparktijd. Toen lagen de muizen dood voor de kast. Als ik een hoogwerker nodig had bij de club, was dat nooit een probleem. Toen heb ik Koos gebeld en zij hebben het zonder rekening opgelost. “Hij deed alles voor de club.”

Nijland omschrijft het karakter van Gjaltema als echt Groningen. Hij was zwart en wit, eenvoudig, hij klaagde graag en vertelde de dingen precies zoals ze waren. Het motto ‘doe wat je zegt en zeg wat je doet’ was hem op het lijf geschreven.

Veendam is Gjaltema dankbaar

Ook had hij verstand van handel, vertelt Nijland. “Niet dankzij lange studies, hij vertrouwde op de intelligentie van de boeren en was zeer goed voor zijn personeel en voor de regio. Wat hij voor de sport deed, had voor het Noorden een grote meerwaarde. Hij heeft zichzelf daar nooit voor willen straffen. Koos was bescheiden, zoals dat een Groninger betaamt. Jouw verlies is een groot verlies. Er zijn niet veel mensen zoals Koos. “Dit maakt mij echt bang.”

Ook De Haan is geschokt door het overlijden en benadrukt hoe belangrijk Gjaltema was voor BV Veendam. “Dankzij hem konden we het nog minstens een jaar volhouden. Koos betaalde uiteindelijk alle salarissen. Hij deed het niet om er goed uit te zien, maar omdat hij meer betrokken was bij Oost-Groningen dan bij de stad. In de laatste periode van de club heeft Koos hard gewerkt om de boel draaiende te houden. “Helaas is dat niet gelukt, maar het was niet hun schuld.”

Part-time werken

De Haan herinnert zich ook een typische Gjaltema-anekdote. “Hij zei altijd dat hij parttime werkte. Er kwam niet veel kijken bij het opzetten en runnen van zo’n groot bedrijf, dacht ik. Maar de halve dagen van Koos waren letterlijk halve dagen. Hij werkte van vijf uur in de ochtend tot vijf uur in de middag. Twaalf uur lang, elke dag.”

In die halve dagen heeft Gjaltema sinds 1979 een imperium opgebouwd, dat 50.000 vierkante meter beslaat van een groot deel van het bedrijventerrein De Hoogte in Groningen, tussen het Van Starkenborghkanaal en Ring Noord.

Geen diploma’s, maar de beste van de klas.

Een bijzondere plek voor Gjaltema, geboren in de wijk De Hoogte. Gjaltema is altijd bescheiden geweest over wat hij heeft opgebouwd. ‘Het overkomt je wel’, was zijn nuchtere en bescheiden uitspraak bij de Groninger Ondernemerscourant in januari 2022. ‘Ik heb alleen de basisschool. Maar ik kan heel goed rekenen, weet je? “Ik was de beste van de klas.”

Koos Gjaltema laat zijn vrouw Roelie, drie kinderen (Patricia, Mario en Paolo), acht kleinkinderen en twee achterkleinkinderen achter. Ook zij voelen genegenheid voor hem, zeggen de kinderen Patricia en Mario. “Koos was een hardwerkende man met weinig vrije tijd. Het bedrijf was altijd nummer één, maar daarom kwamen we nooit tekort”, zegt Mario.

Gepassioneerde familieman

Patricia vult aan: “Hij had minder tijd voor zijn kinderen dan een normale vader. Maar we woonden dicht bij het bedrijf en zagen elkaar vaak. Later haalde hij de kleinkinderen in.” Mario: “In zijn latere jaren, toen hij ziek was en minder aan het werk was, werd hij een enthousiaste huisvader die veel tijd met zijn kleinkinderen doorbracht.”

Het bedrijf gaat verder onder leiding van Patricia, de overige kinderen hebben elders werk gevonden. Patricia: “Het was niet de bedoeling om de zaak over te nemen, maar toen papa ziek werd, zijn we dichter bij elkaar gekomen en vond ik het belangrijk dat het personeel duidelijkheid had. Toen heb ik het zelf opgepakt.”

73 jaar

Gjaltema was al enkele jaren erg ziek. In 2018 werd bij hem prostaatkanker vastgesteld. Na chemotherapie en bestraling leek hij hersteld. Een paar maanden later kreeg hij hevige rugpijn, maar de waarden waren nog steeds goed. Er leek dus niet veel te doen. Het bleek anders te zijn. De kanker was teruggekeerd en verspreid.

In totaal leefde Gjaltema drie jaar met de uitgezaaide ziekte en hartproblemen. Hij kwam steeds minder werken, maar zijn familie zag hem vaker. Tot hij afgelopen dinsdagavond op 73-jarige leeftijd overleed.