Groningen krijgt twee aparte monumenten voor de geschiedenis van de VOC- en WIC-slavernij. ‘Doet meer recht aan de nakomelingen’

De gemeente Groningen heeft lange tijd geprobeerd zich te richten op een gezamenlijk monument voor het slavernijverleden. Maar dat strookt niet met de emotionele last van de problematiek, zegt wethouder Manouska Molema (GroenLinks) nu. “Het zijn twee groepen met een eigen geschiedenis”, verklaart de keuze voor twee monumenten. “En dan moet je je afvragen: is het een monument voor de stad of voor de mensen?”

Dit betekent dat Groningen een slavernijmonument krijgt voor zowel de slavenhandel van de West-Indische Compagnie (1671-1792) als het slavernijverleden van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (1602-1800). Tot grote vreugde van de nakomelingen, vertelt Roberto Refos van Keti Koti Groningen. Volgens hem was een monument vooral een politiek verlangen. “Ik wist dat ik niet geaccepteerd zou worden. “Twee monumenten doen meer recht aan de nazaten, die in een monument geen enkele herkenning zien.”

Het is onduidelijk wanneer de monumenten klaar zullen zijn. “We hebben de plek gekozen na overleg met elkaar”, vertelt Molema. “De plek moet geschiedenis hebben en een plek zijn waar herdenkingen gehouden kunnen worden.” Molema weet dat twee monumenten de gemeente extra geld gaan kosten. “Maar dat zullen we nog wel eens zien.”

Er zijn ook aanwijzingen voor een rol bij VOC’s.

Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en het Groninger Museum hebben in hun onderzoek naar het slavernijverleden in de stad Groningen ook aanwijzingen gevonden voor de betrokkenheid van het stadsbestuur bij de slavenhandel. De deelname van Groningen aan de WIC bleek vorig jaar al tijdens de voorlopige viering. Groningen had een eigen WIC-kantoor en tal van stadsbestuurders speelden een rol in het bestuur van de WIC en daarmee ook de slavenhandel.

Volgens de onderzoekers is de relatie met VOC nu ook overtuigend aangetoond, zij het minder categorisch. “Het stadsbestuur had een vertegenwoordiger in de Zeeuwse VOC”, zegt onderzoeker Bram Tánczos van de Rijksuniversiteit. “En de stad had een investering in de commerciële onderneming. “Dat is het meest directe bewijs van dit deel van het slavernijverleden.”

De banden tussen de VOC en Groningen lagen vooral op persoonlijk vlak: Groningers die naar Azië reisden werden rijk in de slavenhandel en brachten soms slaven naar de stad.

‘Veel pijn voor gekleurde mensen’

Wethouder Jim Lo-A-Njoe (D66) is blij dat de uitslag bekend is. Hij is een van de mensen die om het onderzoek heeft gevraagd. “Ik weet dat er pijn is bij veel gekleurde mensen en ik ben een van hen”, legt hij uit. De ouders van Lo-A-Njoe zijn geboren in Suriname. “Ik had geen juridische vader en toen mijn moeder trouwde, werd ik een groot deel van mijn leven Jim Weistra genoemd. Dat was fijn toen ik tiener en jongeman was, want dan hoefde ik mijn naam niet te spellen en kon ik normaal zijn.”

“Maar dat betekent ontkennen wie je werkelijk bent”, vervolgt hij. Toen Lo-A-Njoe erachter kwam dat hij vader zou worden, begon hij meer te weten te komen over wie hij was. “Ik begon na te denken over wat ik uitzend en waar ik vandaan kom. “Wie ik werkelijk ben.” Veertien jaar geleden veranderden ze hun naam in Jim Lo-A-Njoe.

Volgens Lo-A-Njoe draagt ​​onderzoek naar het slavernijverleden in de stad bij aan meer wederzijds begrip. “Als iedereen zich bewust is van de rijkdom van zijn voorouders, zullen we elkaar hopelijk normaler behandelen.”

Het gemeentebestuur van Groningen heeft al laten weten zich te willen verontschuldigen voor de rol die het gemeentebestuur heeft gespeeld in het slavernijverleden. De nakomelingen zoeken een geschikte datum voor dat moment.