Vredeskerk Bergen aan Zee aangevallen door zout: ‘De stenen brokkelen af’

In de Vredeskerk in Bergen aan Zee doet een moordenaar al ruim honderd jaar zijn werk: zout. Het blijft niet geheel onopgemerkt, maar beetje bij beetje wordt het resultaat zichtbaar. Tot ik echt niet meer verder kan. En dat is nu, zegt muurpatholoog Josepha Kemple. “Toen ik hier twee jaar geleden was om mijn onderzoek te doen, was het nog niet zo erg als nu.”

“Patholoog Wall, dat heb ik eigenlijk voor mijn zaak bedacht”, vertelt Kemple aan zijn mediapartner. Regionaal stadscentrum weten. Ze is van oorsprong geoloog. En die ervaring kan prima worden toegepast op ‘kunstmatige’ steensoorten.

In thuisland Duitsland nemen geologen zelfs regelmatig deel aan de restauratie van historische gebouwen. “Tegenwoordig hebben historische muren veel problemen met verhoogd bodemvocht of zoutbelasting.”

Kristallen

Ook zout en vochtigheid zijn de oorzaak van de kerk uit 1918. Van de bodem, maar vooral van de zee. “Als zo’n muur weer uitdroogt, blijven de zouten achter en kristalliseren. Als die kristallen groter worden dan het netwerk van poriën, kunnen de stenen breken. Vaak zien we dat terug in een soort afbrokkelen.”

Zoutmetingen zijn zo’n 25 jaar geleden gedaan, maar er gebeurde toen nog weinig. “Twee jaar geleden zijn er nieuwe metingen gedaan. Uit de resultaten bleek dat de muren nu tot een diepte van zeven centimeter met zout zijn belast. Deze zoutbelasting is schadelijk voor de constructie.”

Bekijk onderstaande video om te zien hoe de kerkmuren zijn aangetast door zout (tekst gaat verder onder de video):

Volgens de muurpatholoog is de verse voeg niet meer voldoende en daarom worden de meest versleten delen van de muur vervangen, plus een halve meter er omheen. De nieuwe stenen komen van een familiebedrijf dat ze nog steeds met de hand maakt. “In dezelfde kleur, met een iets betere kwaliteit.”

Het geld voor de restauratie, circa 300.000 euro, is bijeengebracht door organisaties en particulieren. De Vredeskerk is een van Kempl’s favoriete objecten. “Ik ben al bijna drie jaar betrokken. Bij de stichting die de kerk beheert, krijg je al snel de indruk dat je bij de familie hoort. Dat vind ik erg leuk. Het is een goedhartige club waar ik graag lid van ben. Dat maakt het project echt bijzonder en wat ook bijzonder is, is dat de ingreep zo belangrijk is.

Het proces begint in de week van 4 maart.