Waarom leiden scholen zo weinig technische professionals op? "Volgens ouders zijn de bouw-, hout- of autotechniek 'vuile velden' waar hun kinderen minder zullen verdienen."

zHij staat er nog steeds, de salontafel. Benoit Korneel (41) in zijn derde jaar behaalde hij het in de klas en mocht het mee naar huis nemen. Zelfs vandaag de dag wordt hij blij als hij de tafel ziet, net zoals hij blij werd als hij thuiskwam met iets dat hij zelf had gemaakt. “Mijn broers, die Moderne studeerden, konden dat niet”, zegt hij.

Tegenwoordig runt Benoit zijn eigen bedrijf, gespecialiseerd in op maat gemaakte meubels. Wat dertien jaar geleden begon als een eenmansbedrijf, is nu een bedrijf met tien medewerkers. “Ongeveer elke twee jaar moet ik iemand nieuw aannemen”, zegt hij. Vind personeel via duaal leren, de onderwijsvorm waarbij studenten drie dagen per week in een bedrijf leren. “Dus ik mag niet klagen”, zegt Benoit, “omdat het over het algemeen moeilijk is om mensen te vinden.”

Dat is wat ook de Vlaamse Sociaal-Economische Raad (SERV) zorgen baart. Hij waarschuwt – niet voor het eerst – dat de nieuwe richtingen die scholen willen inslaan onvoldoende antwoord bieden op de krapte op de arbeidsmarkt. Dat meldde De Tijd woensdag. Scholen starten het liefst met een sport-, kantoor-, of kunst- en creatiecursus. Opvallend is het hoge aantal aanvragen voor sporttrainingen: voorheen één op de twintig aanvragen, nu één op de vijf.

sexyer

Jongeren houden gewoon van sporten. Het klinkt sexyer dan bijvoorbeeld houttechnieken. Scholen die subsidies ontvangen op basis van het aantal leerlingen, zullen daarom eerder populaire cursussen organiseren. Cursussen zoals bouwkunde, elektriciteit of timmeren zijn uitgesloten.

‘Over de algemene houttraining mogen we niet klagen. In Vlaanderen zijn er ruim honderd scholen die dit aanbieden”, zegt hij. Bart De Waele van het sectorale kennis- en opleidingscentrum Woodwize. Wel maakt hij zich zorgen over het aanbod van specialisaties, bijvoorbeeld via duaal leren of een zevende jaar. “Scholen kiezen er makkelijk voor om zich te specialiseren in de interieurbouw, terwijl wij specifieke opleidingen nodig hebben zoals trappenbouwer, meubelmaker of decoratie en standenbouwer.”

De SERV pleit ervoor dat het scholenaanbod beter wordt afgestemd op de behoeften van de arbeidsmarkt. Maar het is niet eenvoudig om scholen hiervan te overtuigen en technische cursussen zijn niet altijd eenvoudig te organiseren. Het tekort aan leraren wordt duidelijk gevoeld door praktijkleraren hout en elektriciteit. “Bovendien zijn het vaak dure richtingen: je hebt grote studio’s nodig, veel machines en je moet de digitalisering bijhouden”, zegt hij. Mieke Valcke, deskundig onderwijs in de SERV. Juist om deze kosten en personeel te kunnen delen, pleit de SERV voor meer samenwerking met bedrijven.

Scholen overtuigen van technische mogelijkheden is overigens één ding, maar je moet ook ouders en leerlingen interesseren. “Ik werk al 35 jaar op een technische school en probeer al 35 jaar dat imago te verbeteren”, zegt hij. Benny Vandevoorde, directeur van de Tectura-school in Gent. Het verdeelt de sectoren die het aanbiedt in ‘zachte’ technische sectoren, zoals de kantoorsector, en ‘harde’ technische sectoren, zoals de bouw, de houtsector of de autotechniek. Deze laatste zijn minder populair op hun school. “Dat laatste zijn in de ogen van ouders ‘vieze’ adressen, waar hun kinderen minder betaald krijgen.”

Ook Benoit merkt dit perceptieprobleem soms op. “Mensen bedoelen het niet met slechte bedoelingen, maar soms zeggen ze tegen mij: ‘Ik ben daar ook gekomen'”, zegt hij. Het achterliggende idee – dat iemand die een vak heeft geleerd pas succesvol zal zijn als hij een eigen bedrijf kan ontwikkelen – zit hem wel dwars. “Wat is er mis met een goede werker die voor een baas werkt?” vraagt hij.

‘Wat gebeurt er met een goede werker die voor een baas werkt?’ vraagt Korneel Benoit. U heeft een eigen bedrijf, maar u heeft last van het perceptieprobleem.Afbeelding Stefan Temmerman

Ontdekken

Niets, is het antwoord. Martin Valcke, emeritus hoogleraar pedagogische wetenschappen (UGent). ‘Bovendien is het voor veel jongeren die een richting ontdekken waarin ze aan concrete werken kunnen werken, alledaagse problemen een echte verademing. Velen van hen voelen zich dan beter over zichzelf dan wanneer ze in één algemene richting zouden blijven.’

Ook de overheid heeft last van dit imagoprobleem, zegt de hoogleraar. ‘De bedoeling van de modernisering van het voortgezet onderwijs was om de verdeeldheid tussen ASO, TSO en BSO weg te nemen. Dat is geblokkeerd, dus nu zitten we zonder modernisering.”

Wel de Vlaamse minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) en zijn collega van Werk Jo Brouns (CD&V) over een “plan om TSO en BSO te versterken.” Maar veelzeggend is dat Weyts, na de introductie van zijn regel dat nieuwe cursussen minimaal vijf studenten moeten hebben, al snel een uitzondering mogelijk maakte voor Latijn. Terwijl De Waele en zijn collega’s al jaren pleiten voor meer flexibiliteit bij het aanbieden van jarenlange specialisatie, maakt deze regel het “bijna onmogelijk” om de nodige gespecialiseerde houtdirecties te organiseren.

De vraag blijft wat er gedaan kan worden. De oplossing die veel experts voorstellen is simpel: ervoor zorgen dat alle onderwijsactoren, van basisschoolleerkrachten tot CLB-medewerkers, het technische en professionele vakgebied beter begrijpen.

“Een zesde klas kwam hier onlangs langs om inspiratie op te doen voor hun schoolkeuze”, zegt Vandevoorde. ‘Haar docent was verrast toen ze onze studio’s binnenkwam: ‘Ik wist niet dat ze met zoveel computers werkten!’ Dat zelfs een leraar zoiets zegt, verklaart mede het onjuiste beeld dat soms over ons bestaat.’

_(DM)

Waarom leiden scholen zo weinig technische professionals op? “Volgens ouders zijn de bouw-, hout- of autotechniek ‘vuile velden’ waar hun kinderen minder zullen verdienen.”

Leave a Reply Cancel reply