‘Waarom is een feest wel mogelijk op de A10, maar geen Extinction Rebellion rally?’

Een demonstratie is eigenlijk een bijzondere gebeurtenis. Gemeenten hebben over het algemeen een evenementenbeleid en meerdere gemeenten hebben een demonstratiebeleid. In Amsterdam en Den Haag wordt het evenementenbeleid positief verwoord. Met andere woorden: “Het is mogelijk, zolang.” In de vergunningaanvraag moet veel worden vermeld of verstrekt, maar voor de aanvrager is de procedure meer een houding van: uiteraard proberen wij dit samen met u als aanvrager waar te maken.

Tijdens Extinction Rebellion-protesten wordt de verkeersveiligheid al snel ter sprake gebracht.

De Nederlandse wetgeving biedt ruim voldoende mogelijkheden om grootschalige of langdurige verkeersblokkades te beëindigen, bijvoorbeeld wanneer dit strikt noodzakelijk is om (reële) onveilige verkeerssituaties te voorkomen, als die verstoring of onveiligheid in het verkeer zich daadwerkelijk voordoet.

Maar de vraag is of deze onveilige verkeerssituaties zich daadwerkelijk hebben voorgedaan tijdens de demonstraties van Extinction Rebellion of dat de demonstratie feitelijk niet voldoende werd gefaciliteerd, waardoor de veiligheid van de demonstranten niet meer voldoende gewaarborgd was.

plotseling remmen

De rechtbank oordeelde dat de Utrechtsebaan (A12) in Den Haag één van de belangrijkste toegangswegen van en naar het centrum van Den Haag was. Volgens de rechtbank zou een blokkade tot gevaarlijke verkeerssituaties kunnen leiden, omdat gebruikers van deze 70 kilometer lange weg abrupt moesten remmen om een ​​botsing te voorkomen en gevaarlijke manoeuvres konden maken, met alle gevolgen van dien.

Uit de beelden getoond tijdens de zitting over de blokkade op 26 november 2022 heeft de rechtbank overwogen dat het gevaarlijke karakter van die acties duidelijk was geworden.

Er gebeurde echter niets. Ook niet in de bredere omgeving van de protesten. Files en files op dat punt op de Utrechtsebaanstraat zijn op weekdagen aan de orde van de dag. Er werd tijdig gewaarschuwd voor aanstaande demonstraties op dezelfde plek en de weg werd tijdig afgesloten, zodat dit zogenaamde latente gevaar volledig was verdwenen. Kennelijk is de situatie na 26 november 2022 geëvalueerd en bekend.

Veiliger dan andere zaterdagen

Op het verdiepte terrein van de Utrechtsebaan gebeuren objectief gezien zeer weinig ongevallen. Dit komt voor een belangrijk deel door maatregelen die daar worden genomen, zoals bewegwijzering, cameratoezicht van Rijkswaterstaat (RWS) en verkeersportalen die direct door RWS kunnen worden bediend. Van invloed is ook het feit dat de Utrechtsebaan daar wordt verdiept, wat een bewezen snelheidsverlagend effect heeft voor weggebruikers. Tijdens de demonstratiedagen vonden in en rond Den Haag nog minder ernstige ongelukken plaats dan op vergelijkbare zaterdagen.

Het lijkt erop dat de rechter zich heeft laten leiden door zijn eigen perceptie (subjectief/emotioneel) van de verkeersveiligheid. Volgens de video werd het als onveilig beschouwd, maar objectief gezien is dit stuk weg, zeker met zo’n hoge verkeersintensiteit, relatief een van de veiligste wegen in Den Haag, zo niet de veiligste. De vraag die gesteld moet worden is of er sprake was van een reëel gevaar of dat het gevaarlijk leek. In de uitspraak is het oordeel van een verkeersdeskundige niet opgenomen en dat is opmerkelijk.

Extinction Rebellion heeft inmiddels gedemonstreerd op de A10, naast het oude ING-gebouw. De A10 en het verdiepte Utrechtsebaanterrein zijn niet vergelijkbaar, al gebeuren er op dit deel van de A10 relatief weinig ongelukken. Ook op de A10 kan de weg direct afgesloten worden, omdat daar ook verkeersborden en hekken staan. Vervolgens heeft er tijdens de demonstratie geen enkel ongeval in de omgeving plaatsgevonden.

Informatie en goede verkeersinformatie.

De gemeente Amsterdam is voornemens hetzelfde stuk weg op 21 juni 2025 voor een weekend volledig af te sluiten, ter ere van het 750-jarig bestaan ​​van de stad. Dit zou betekenen dat een volledige lockdown mogelijk is en veilig kan worden uitgevoerd. Op zich is dit niet zo gek omdat er richtlijnen zijn die aangeven hoe je dit veilig kunt organiseren. Voor ongevallen of andere incidenten, zoals vallende bomen tijdens een storm, is ‘Incidentmanagement’ bedacht.

Het is daarom zeer verstandig om de veiligheid van zowel automobilisten als demonstranten zoveel mogelijk te waarborgen, ook bij onaangekondigde demonstraties, in principe en in eerste instantie. Rijkswaterstaat en de politie weten wat ze moeten doen bij incidenten, dus daar kan het probleem niet liggen. Die ervaring is er gewoon.

Op elke rijksweg gebeurt er wel iets, en toch kan die weg soms lange tijd veilig afgesloten blijven, bijvoorbeeld voor onderzoek of reparatie. Informatie via de pers en goede verkeersinformatie zijn doorgaans voldoende. Dan kan de demonstratie uiteraard op last van de burgemeester worden ontbonden als deze te lang duurt.

Dus ja: als er op die weg een weekendfeest mogelijk is, dan is het vanuit verkeersperspectief lastig uit te leggen waarom daar geen Extinction Rebellion-rally gehouden kon worden. Zeker als vooraf, via een omweg, bekend is wat, waar en hoe laat de demonstratie zal plaatsvinden.