In Noord-Drenthe moet de ‘Nij Begun’ ter compensatie van de gaswinning dit jaar voltooid zijn

Het leek een gewaagde uitspraak op 6 april vorig jaar in café ‘t Keerpunt in Spijkerboor: drie gemeenten in Noord-Drenthe (Tynaarlo, Noordenveld en Aa en Hunze) eisen 4,5 miljard euro van de overheid als compensatie voor de gaswinning. Ongeveer 50.000 euro per inwoner om de regio Noord-Drenthe aantrekkelijker en leefbaarder te maken.

Tien maanden later staat de claim er nog steeds en beraden de drie gemeenten zich hoe ze het geld gaan besteden. Eind januari vond een eerste bijeenkomst met de gemeentebesturen plaats.

De vraag wordt, in navolging van Groningen, verdeeld in een economische en sociale agenda. Met kernvragen als: ‘Hoe kan de economische aantrekkelijkheid van Noord-Drenthe behouden blijven?’ en ‘hoe verbeter je de kwaliteit van leven?’

“We moeten dit proces als een kans zien”, zegt Anno Wietze Hiemstra. Namens de drie gemeenten zit de burgemeester van Aa in Hunze met het kabinet aan tafel. Gemeenten verdelen taken zodat de werkdruk beheersbaar blijft. Zo is wethouder Jos Darwinkel (Noordenveld) straks verantwoordelijk voor de economische agenda, Kiena ten Brink (Aa en Hunze) voor de sociale agenda en Jelbrich Peters (Tynaarlo) voor de duurzaamheidsambitie.

“Het is niet de bedoeling om chaos te veroorzaken in de drie gemeentebesturen”, benadrukt Yvonne Bleize. Zij is overgevlogen als zogenaamde programmadirecteur voor het Drentse deel van Nij Begun en zal in die hoedanigheid nauw samenwerken met de betrokken ambtenaren en bestuurders.

Eind 2024 moeten de verschillende agenda’s ‘gevuld’ zijn. ‘Dan kun je plannen voorleggen aan de overheid, om een ​​idee te hebben van wat je wilt en wat het gaat kosten’, zegt Hiemstra. Het gaat hierbij om zowel kortetermijn- als langetermijnplannen. “Er worden plannen gemaakt voor de komende dertig jaar.”

Maar voordat deze plannen in de praktijk worden gebracht, zo benadrukt de programmadirecteur van Bleize, “moet er nog veel water door de Hunze en de Aa stromen.” Zo is het nog steeds nodig om een ​​burgemeester te vinden voor de economische agenda, terwijl die voor de sociale agenda al gevonden is in de persoon van voormalig Tweede Kamerlid Henk Nijboer.

Samenwerking kan in de nabije toekomst het toverwoord zijn. Want bij de zaak Nij Begun zijn maar liefst zeventien overheden betrokken, van het Rijk tot de waterschappen. “Wij proberen niet te profiteren van wat Groningen wil”, benadrukt Hiemstra. “Dat zou ook niet goed voelen.”

Bleize beaamt dit: “Daarom bezoek ik in Groningen ook bijeenkomsten die niet per se interessant zijn voor Noord-Drenthe, maar waar ik wel een bijdrage aan kan leveren. Zo help je elkaar.”

De eerste concrete stap die gezet lijkt te zijn is de zogenaamde Groningse wet. In deze wet staan ​​afspraken over de voortgang op het gebied van de gaswinning en de wijze waarop deze worden gemonitord. Een eerste versie wordt in het voorjaar verwacht.

Daarnaast wordt ook ieder jaar de ‘Staat Groningen’ onder de loep genomen. Hieruit moet blijken of het herstel en het nieuwe begin in het gebied volgens plan verlopen. “Dit treft niet alleen Groningen, maar uiteraard ook Noord-Drenthe”, vult Hiemstra aan. “Het is belangrijk om dat te blijven benadrukken.”

De burgemeester heeft goede hoop dat Nij Begun een ‘positief proces’ zal zijn. “We moeten vooruit kijken.”