Slechts een week na de ontsnapping van de TBS-gevangene verschijnt er een onderzoeksrapport: ‘Het is een zware drug’

Mezlay, uit Enschede, ontsnapte tijdens zijn begeleid verlof. Volgens de politie heeft hij dringend medicatie nodig vanwege psychotisch gedrag. De TBS-man werd afgelopen woensdag voor het laatst gezien nabij het Sterrenbos in Groningen.

Wat de man precies heeft gepleegd, is niet bekendgemaakt. Uit een rechterlijke uitspraak blijkt echter dat hij in 2020 tot een gevangenisstraf is veroordeeld wegens ernstige mishandeling en doodsbedreigingen die in 2015 hebben plaatsgevonden.

Doodsbedreigingen en ernstige aanvallen

De doodsbedreiging was gericht tegen zijn behandelend arts in de Utrechtse kliniek waar hij zich op dat moment bevond. “Ik zal je vermoorden”, zei Mezlay, volgens gerechtelijke documenten. ‘Laat me gaan, dan zullen we hand in hand vechten. Als ik hem zie, steek ik hem dood.’ Volgens het AD was het slachtoffer van de ernstige aanval een maatschappelijk werker uit Amsterdam.

Maar Mezlay was voor deze misdaden niet in de TBS-kliniek. De man kreeg eerder in Duitsland een straf opgelegd, die werd omgezet in een langdurige opname bij de tbs in Nederland. Dit is waarschijnlijk een ernstig misdrijf.

FastNL spoort voortvluchtigen op

Een speciaal politieteam dat is opgericht om de voortvluchtigen te lokaliseren, FastNL, is sinds vorige week op zoek naar de TBS-gevangene. “Het is niet zo dat zodra een tbs-gevangene ontsnapt er automatisch een onderzoeksbevel wordt uitgevaardigd”, legt Wim de Bruin van het Openbaar Ministerie (OM) uit. “Zodra iemand weggaat, wordt er aangifte gedaan bij de politie. Zij starten vervolgens een onderzoek met de bedoeling iemand zo snel mogelijk te laten opsporen en terug te laten brengen naar de kliniek.”

Er zijn talloze verschillende opsporingsmethoden en -bevoegdheden die bij een dergelijk onderzoek kunnen worden ingezet. Een onderzoeksrapport is daar één van. Vanwege het onderzoek kan het Openbaar Ministerie niet zeggen welke andere methoden in deze zaak zijn gebruikt.

Toen twee tbs-patiënten eerder ontsnapten uit de Pompekliniek in Nijmegen zei politiedeskundige Jaap Timmer tegen RTL Nieuws dat een onderzoeksrapport vooral een middel is om de aandacht van het grote publiek en de media te vestigen op een voortvluchtige. “Mensen die je kennen zien de boodschap en kunnen erover gaan communiceren. Mocht er ergens een telefoonlijn vastlopen, dan kan dat helpen.”

‘Het bedrijfsrapport is een serieus instrument’

Daarnaast zijn er ook ‘gewoon’ goede zoekopdrachten gaande. “Waar is de persoon bijvoorbeeld eerder geweest? Is hij bij familie of vrienden? Als hij ergens verbinding maakt met internet of in de gezondheidszorg verschijnt, heeft hij die.”

Volgens het Openbaar Ministerie was het voorheen niet nodig om een ​​onderzoeksaankondiging uit te vaardigen. Ook het ministerie van Justitie beschouwt een onderzoeksrapport als “een belastend instrument” omdat het een aanzienlijke inbreuk op de privacy vormt.

Daarom zal van geval tot geval worden beoordeeld of een dergelijke hulpbron noodzakelijk is. “Een patiënt met TBS brengt uiteraard altijd risico’s met zich mee”, zegt De Bruin. “Anders zou iemand niet in een kliniek liggen. Er zijn in het verleden ook gevallen bekend waarbij iemand extreem gevaarlijk was en binnen enkele uren na de verwijdering al werd gefouilleerd.”

Mezlay kreeg medicijnen tegen psychose

“Wat vooral bij deze man het geval is”, legt De Bruin uit, “is dat hij medicijnen gebruikt vanwege de psychose waaraan hij lijdt. En we gaan er niet van uit dat hij deze medicijnen ergens heeft weten te bemachtigen. Naarmate de tijd verstrijkt, “De tijd verstrijkt, de mogelijkheden van het onderzoeksrapport kwamen zo dichterbij.”

Sinds het verschijnen van het onderzoeksrapport heeft de politie 75 klachten ontvangen. “Het nut van deze tips wordt nu geëvalueerd”, zegt De Bruin.