De gemeente Amsterdam overweegt Kattenburgbewoners tijdens de spits te behandelen met Artisbon- of Efteling-kaartjes

Dit staat aangegeven in de documenten die na een WOO-verzoek worden ingediend. Het woord Ze zijn vrijgelaten. De drukte op de Kattenburgerstraat, die als sluiproute fungeerde, werd het symbool van de files veroorzaakt door de Weesperknip. De straat werd al snel een hoofdpijndossier voor verkeerswethouder Melanie van der Horst en haar team, die op zoek waren naar “mogelijke verlichting”.

Zo kwam iemand van de gemeente op het idee om buren te compenseren met koffie, bloemen of een dinerbon. Ook werd voorgesteld om bewoners een hotelovernachting, een dagje Artis, een dagtreinkaartje of een kaartje naar de Efteling of Madurodam aan te bieden. Een ambtenaar gevraagd om ‘sensorische hoorns’ te gebruiken: sondes: wilden bewoners dit? “Ik ben bang dat dit de verkeerde kant op gaat”, reageert iemand anders.

Dat het idee serieus werd uitgewerkt blijkt ook uit een e-mail van een lid van het ingenieursbureau, die een kaart ondertekende waarop te zien is welke omwonenden recht zouden hebben op een dergelijke compensatie. “Hieronder is een begin”, schrijft hij. ‘Of denk je dat hij verder naar de oostelijke eilanden moet gaan?’

Uiteindelijk werd het idee geopperd door twee ambtenaren namens wethouder Van der Horst in een gesprek met een vertegenwoordiger van de Kattenburgs. Daar lokte het, zo blijkt uit het interviewverslag, inderdaad verbaasde reacties uit. Ze zeiden dat ze geen ‘spiegels of kralen’ nodig hadden. Het plan mislukte.

Opties voor raadslid

Al een week na de start van de proef met de knip in de Weesperstraat werd duidelijk dat er veel file was in de Kattenburgerstraat. Binnen de gemeente zijn scenario’s bedacht om te garanderen dat de buurt ontlast zou worden. “Vanwege de Knip Weesperstraat is het momenteel erg druk en willen we graag kijken naar de beschikbare opties, ook de slechte”, schrijft een ambtenaar.

Iemand reageert: ‘Het dringende verzoek om VANDAAG (dinsdag 20 juni) te reageren. Wij moeten morgen kunnen beslissen welke opties mogelijk zijn en welke niet. Zoals jullie misschien niet weten wordt er donderdag een demonstratie verwacht op de Kattenburgerstraat. Wij willen onze wethouder snel kunnen vertellen of er mogelijkheden zijn.’

Dit werd gevolgd door een reactie van een functionaris die aangaf dat dit al lang werd verwacht. De ambtenaar schrijft dat hij ‘ruim voor de start van de test’ opties heeft onderzocht om de verkeersstroom te maximaliseren. Uit dit onderzoek bleek dat het kruispunt tussen de Piet Heinkade en de Kattenburgerstraat “zeer weinig capaciteit” heeft om de “grote verkeerstoename” te faciliteren. Uiteindelijk bleek een echte oplossing onhaalbaar.

lawaai en stank

Interne e-mailcorrespondentie bevestigt het al bestaande beeld: de gemeente is de proef ingegaan toen veel zaken nog niet geregeld waren en er nog veel onduidelijkheid bestond over de praktische uitvoering van de proef. Verkeerswethouder Van der Horst was tijdens een bezoek aan de Kattenburgerstraat erg aangedaan door de overlast voor de omwonenden en stelde dat het zo niet verder kon.

Uit de evaluatie blijkt dat er tijdens de proef 40 procent meer autoverkeer op de Kattenburgerstraat plaatsvond, waardoor dat autoverkeer 3 tot 6 minuten langer moest rijden en veel boze bewoners last hadden van geluid en geur.

Uit de ruim duizend door de gemeente gepubliceerde documenten blijkt duidelijker dan voorheen dat ook andere hulpdiensten, naast ambulances, brandweer en politie, zwaar te lijden hadden onder de storing. Een week na de start van de proef stuurde de Huisartsenposten Amsterdam (HPA) een e-mail waarin stond dat spoedbezoeken “enorme vertragingen” ondervinden en dat hun aankomsttijden in gevaar komen.

Transponder langs barrières

Dit komt mede door de lange vertraging die zij ondervinden in de omgeving van de toets. Daarnaast wijzen huisartsen erop dat ze in 2021, wanneer de test had moeten worden uitgevoerd maar vanwege het coronavirus werd uitgesteld, wel door zouden mogen. Uiteindelijk besloot Van der Horst op 26 juni, twee weken later, om ook voor deze groep de slagbomen te openen. Tot frustratie van de HPA moesten ze wachten tot 6 juli voordat alles geregeld was.

Ondertussen kwam ook de GGD met klachten: zij voelden zich niet betrokken, schreven ze op 29 juni. ‘We hebben op de site het bijgevoegde actieplan gevonden, waarin de deelname van de GGD wordt vermeld, maar we herkennen ons er niet in. Hoe is dat mogelijk?’

Het GGD-laboratorium heeft al aan de bel getrokken: medische monsters van de GGD in Noord-Nederland lopen vertraging op. ‘Dit is een zeer ongewenste situatie. Kan hier iets aan gedaan worden? Patiënten wachten op hun uitslag.’ Net als andere hulpdiensten mogen ook zij straks met een transponder de slagbomen passeren.