‘Koersmarkering’ Von der Leyen wil opnieuw leiding geven aan de Europese Commissie

De raad van bestuur van de CDU-partij komt maandagochtend bijeen in de Duitse hoofdstad. Daar wordt van Von der Leyen verwacht dat zij haar partij om steun vraagt ​​voor haar kandidatuur. Vervolgens beveelt hij haar aan bij de Europese Christen-Democratische Partij, de Europese Volkspartij (EVP), waar naast de Duitse CDU ook het CDA deel van uitmaakt. Von der Leyen zal naar verwachting de enige kandidaat voor een executive vice-president zijn voor de toppositie van Europa. De officiële goedkeuring van de partij zal begin maart plaatsvinden.

Als de EVP bij de verkiezingen van juni opnieuw de grootste fractie in het parlement wordt, heeft Von der Leyen de beste papieren om de volgende Commissie te leiden. Ze is erg geliefd bij de regeringsleiders die haar moeten nomineren. Het parlement moet die benoeming vervolgens bekrachtigen.

Toen Von der Leyen in 2019 de eerste vrouw werd die voorzitter van de Commissie werd, kwam ze ternauwernood door de stemming in het parlement. Ook dit keer is het geen uitgemaakte zaak, maar andere mogelijke kandidaten, zoals commissaris Nicolas Schmit voor de sociaal-democraten en Europarlementariër Bas Eickhout voor de Groenen, mogen op veel minder steun rekenen.

Gezicht van de EU

Von der Leyen, 65, heeft de afgelopen vijf jaar een sterke reputatie opgebouwd binnen en buiten Europa. Zijn initialen ‘VdL’ zijn een merk geworden in Brussel. Meer dan haar voorgangers Jean-Claude Juncker en José Manuel Barroso is zij het gezicht van de EU. Leiders bellen haar als ze problemen willen oplossen, ze kan goed overweg met de Amerikaanse president Joe Biden.

De laatste tijd is de kritiek op Von der Leyen toegenomen, deels als gevolg van haar uitgesproken pro-Israëlische houding, zelfs nadat velen het Israëlische geweld in Gaza hadden veroordeeld. Daarnaast beschuldigen linkse partijen en milieuorganisaties Von der Leyen ervan afstand te nemen van de Green Deal nu boeren zich daartegen verzetten.

De Green Deal stond op het politieke programma van Von der Leyen waarmee zij in 2019 aantrad. Samen met toenmalig Europees commissaris Frans Timmermans zorgde zij ervoor dat een alomvattend pakket wetten om de klimaatverandering een halt toe te roepen, werd gepresenteerd en aangenomen. Dit is de grootste groene transitie van de EU tot nu toe.

Kort na de start van zijn opdracht, op 1 december, vond de pandemie van het coronavirus plaats. Von der Leyen (zelf arts) nam het voortouw bij de gezamenlijke productie en aankoop van coronavirusvaccins door EU-landen. Uniek is dat gezondheidszorg een nationale bevoegdheid is. De Commissie heeft ook de COVIDsafe-app gelanceerd, een digitaal vaccinatiecertificaat waarmee EU-burgers na de lockdowns hun normale leven konden hervatten.

Om de ernstige economische crisis als gevolg van de pandemie aan te pakken, heeft de Commissie het Europees Herstelfonds (750 miljard euro) gelanceerd. Von der Leyen werkte nauw samen met Berlijn en Parijs en overwon zo het Nederlandse verzet tot op de bodem. Een groot deel van de miljarden wordt gebruikt om de Green Deal uit te voeren.

Sancties tegen Moskou

De voorzitter van de Commissie koos onmiddellijk de kant van Oekraïne toen dat land werd aangevallen door Rusland. De Commissie is zeer actief geweest bij het ontwikkelen van economische sancties tegen Moskou. Hij pleitte ook voor het vrijgeven van EU-geld om wapens voor Oekraïne te financieren.

Von der Leyen heeft er persoonlijk aan gewerkt om de aanvraag van Oekraïne voor het EU-lidmaatschap geaccepteerd te krijgen. De toetredingsonderhandelingen met Kiev zullen binnenkort beginnen.

“Hij heeft ongekend leiderschap getoond in ongekende tijden”, zei hij eerder in door Volkskrant Over Von der Leyen. “Niet alleen stapte hij uit zijn comfortzone, hij moedigde zijn ambtenaren aan hetzelfde te doen.” Fans en critici zijn het erover eens dat Von der Leyen de leiding heeft over de Commissie. “Zij wijst de weg”, zei Vestager.