De NAVO wil sneller een nieuwe chef benoemen, met Rutte op de eerste plaats

De NAVO is al een tijdje op zoek naar een geschikt nieuw hoofd. De huidige secretaris-generaal, de Noor Jens Stoltenberg (64), verlengde afgelopen zomer zijn mandaat met een jaar, maar zal dit jaar definitief aftreden.

De Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO Julianne Smith zei gisteren dat de NAVO-bondgenoten er de voorkeur aan geven de selectieprocedure in het eerste kwartaal van dit kalenderjaar af te ronden. “Wij willen dit proces graag voltooien.”

Rutte is een van de belangrijkste kandidaten

Een naam die al een tijdje rondgaat is Mark Rutte. De Amerikaanse president Joe Biden heeft hem naar verluidt al meerdere keren gevraagd. Eind oktober kwam hij ook publiekelijk naar voren in een interview. Dat was opvallend: de verkiezing van een nieuwe secretaris-generaal van de NAVO wordt doorgaans achter de schermen uitgewerkt.

Rutte (57) wordt echter als de belangrijkste kandidaat beschouwd. Als langstzittende premier van Nederland heeft hij uitgebreide politieke ervaring op het wereldtoneel en geniet hij bovendien een goede reputatie bij de Amerikanen, die door hun militaire superioriteit veruit het meest invloedrijke land binnen de NAVO zijn.

“Ik denk niet dat het een geheim is”, zei ambassadeur Smith tegen de VN over de kansen van Rutte. “We hebben van hem gehoord dat hij geïnteresseerd is. Dus dat is een persoon waar de alliantie rekening mee houdt. Maar het is een voortdurend proces en ik verwacht dat er in de komende maanden een beslissing zal worden genomen.”

Concurrentie uit Estland en Letland

De concurrenten van Rutte zijn de Estse premier Kaja Kallas (46) en de Letse minister van Buitenlandse Zaken Krisjanis Karins (59). Uw kansen op het krijgen van de beste baan worden als lager beschouwd. Volgens sommige westerse landen neemt Kallas een overdreven agressieve toon aan tegenover de Russen. Thuis schaamt ze zich ook voor de zakelijke belangen van haar man in Rusland.

De Letse Karins lijkt van meet af aan een minder controversiële kandidaat. Maar omdat Letland, net als Estland, aan Rusland grenst, zou zijn kandidatuur ook delicaat kunnen zijn, omdat de Russen een NAVO-hoofd van deze Baltische staten (die tot 1991 allebei deel uitmaakten van de Sovjet-Unie) als een provocatie zouden kunnen zien.

Als Rutte dit voorjaar inderdaad wordt benoemd, kan dat gevolgen hebben in eigen land. Het kabinet van Rutte viel op 7 juli omdat de vier coalitiepartijen het niet eens konden worden over het asielbeleid. Totdat er een nieuw kabinet is gevormd, blijft Rutte (aftredend) premier van Nederland. Een rol die lastig te combineren lijkt met die van hoofd van de NAVO.

De eerste vrouwelijke premier van Yesilgöz?

Hierdoor zou een situatie ontstaan ​​die nog nooit eerder is voorgekomen, zegt politiek commentator Frits Wester. “Ik denk dat Rutte zijn verblijf in Nederland het liefst wil afmaken tot de installatie van een nieuw kabinet. Als er een paar weken tussen zit, is dat geen groot probleem. Maar als de formatie niet heel ver gevorderd is, kan iemand in de vertrekkende Het kabinet van de regering “wordt tijdelijk premier van Nederland. Het kan Dilan Yeşilgöz zijn, maar ook iemand buiten de VVD.”

Volgens Wester zijn de kansen van Rutte op de prestigieuze positie groot. “Hij is praktisch de langstzittende leider in Europa. Zijn kandidatuur krijgt brede steun. Tegenwoordig is het een heel belangrijke positie omdat je direct met oorlogen te maken krijgt, zelfs op Europees grondgebied.”

Als Rutte vroegtijdig vertrekt, zal hij de zoveelste zijn die het vertrekkende kabinet dat zijn naam draagt, zal verlaten. De ministers Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken), Sigrid Kaag (Financiën) en Ernst Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) zijn al afgetreden, terwijl minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) momenteel met zwangerschapsverlof.

Al zou zijn benoeming bij de NAVO ook bijzonder zijn. De laatste Nederlandse secretaris-generaal van de NAVO was Jaap de Hoop Scheffer, van 2004 tot 2009. Daarvoor stond alleen in de periodes 1961-1964 (Dirk Stikker) en 1971-1984 (Joseph Luns) een Nederlander aan het hoofd van de NAVO.