Hermann Eule Orgelbau zal het Marcussen-hoofdorgel in de Laurenskerk in Rotterdam restaureren

De firma Hermann Eule Orgelbau uit het Duitse Bautzen gaat het Marcussen hoofdorgel in de Laurenskerk in Rotterdam restaureren en uitbreiden met een tweede speeltafel. Dat werd dinsdag 22 oktober bekend tijdens een bijeenkomst met betrokkenen en pers in de Laurenskerk.

De restauratie van het grootste orgel van Nederland, gebouwd in 1973 door de firma Marcussen uit Åbenrå, begint in de zomer van 2025 en zal ongeveer twee jaar duren.

Eule werd geselecteerd vanwege haar ambachtelijke traditie, haar ervaring met moderne (hyper)orgeltechnologie, haar bekendheid met grote orgels, prijs en levertijd. De Stichting Grote of Sint Laurenskerk, eigenaar van het orgel, werd bijgestaan ​​door orgeladviseurs Aart Bergwerff, Hans Fidom en Natascha Reich.

hyperorgaan

De door Eule uit te voeren werkzaamheden vormen de eerste twee fases van het project ‘Hyperorgel Rotterdam’. Een nog te bouwen hyperorgel in het kerkkoor wordt gekoppeld aan het hoofdorgel en het positiefkoor.

De eerste fase is de restauratie van het hoofdorgel, de tweede fase is de toevoeging van een mobiele digitale speeltafel op de kerkvloer. Dit maakt het niet alleen mogelijk om alle drie de orgels vanuit één locatie te bespelen, maar biedt ook de mogelijkheid om moderne speelhulpmiddelen te installeren.

Tractie

De huidige mechanische registeractie wordt vervangen door een elektrische actie. Dit maakt geplande check-ins mogelijk. Het lost ook toegankelijkheidsproblemen in de orgelkas op, veroorzaakt door de complexe structuur van de mechanische plaat.

De mechanische werking van de sleutel en de blafmachine blijven behouden. De sleutelactie zal echter worden uitgerust met een elektrisch circuit om verbinding te maken met de nieuwe speeltafel. Het originele toetsenbord boven het orgel blijft intact.

Uitbreiding

Om de klankmogelijkheden uit te breiden wordt het hoofdorgel uitgebreid met een Nevenwerk in een opblaasbare kist, waar onder meer een Bourdon 16′, Salicionaal 8′, Flûte Harmonique 8′ en eventueel een Unda Maris 8′ in passen. Daarnaast verhuist de Vox Humana 8′ van het Bovenwerk naar het Borstwerk om plaats te maken voor een Hobo 8′.

Geluidsconcept

Het klankconcept van Marcussen blijft tijdens de restauratie behouden. Orgelbouwer Dirk Eule: ‘Voor de klankafwerking gaan we luisteren naar vergelijkbare Marcussen-orgels uit die tijd, zoals het kathedraalorgel van Linz. Het blaasaanbod van de grotere pijpen in de 32′ registers gaan we aanpassen, omdat deze momenteel te weinig leveren voor een orgel van dit formaat. Die diepe klank zal straks als het ware het hele orgel moeten omvatten.’

In de zomer van 2025 begint de demontage van het orgel. Volgens Dirk Eule kunnen de meeste pijpen in Rotterdam blijven. ‘Marcussenpijpen zijn van zeer hoge kwaliteit. Er worden slechts enkele pijpen die gerepareerd moeten worden aan Bautzen geleverd, evenals de rieten, die wat aandacht behoeven.’

3,3 miljoen

Het project ‘HyperOrgel Rotterdam’ heeft een totaalbudget van 3,3 miljoen euro. Dankzij bijdragen uit verschillende fondsen kon de restauratie en bouw van de tweede speeltafel beginnen. Voor de bouw van het hyperorgel van het koor is nog eens een miljoen euro nodig. Voor dit nieuwe orgel wordt gebruik gemaakt van pijpen van het oude orgel van de H. Familiekerk in Rotterdam. Hoe dit orgel er precies uit gaat zien, wordt nog nader bestudeerd.

afscheidsconcert

In juni 2025 zal er een afscheidsconcert plaatsvinden op het hoofdorgel, waarna de restauratie zal beginnen. Naar verwachting zal het orgel in 2026 opnieuw worden geïnstalleerd, met geluidsversterking gepland voor de eerste vier maanden van 2027. Later dat jaar zal het orgel weer in gebruik worden genomen.

Hermann Eule OrgelbauOpgericht in 1872 en met hoofdkantoor in Bautzen, ten oosten van Dresden, is het de op een na grootste orgelfabrikant van Duitsland met meer dan veertig medewerkers. Het bedrijf wordt gerund door Anne-Christin Eule en haar echtgenoot Dirk Eule. Tot de bekendste projecten van het gezelschap behoren de restauratie van het Ladegast-orgel in de Nicolaikirche in Leipzig en de bouw van het nieuwe orgel in de Konstantinbasilika in Trier. In Nederland heeft Eule met behulp van hyperorgeltechnologie bijgedragen aan de bouw van het barokke Utopa-orgel in het Amsterdamse Orgelpark.