Meer biodiversiteit door minder damherten in de Amsterdamse waterleidingduinen

Het onderzoek van onder meer de Universiteit van Amsterdam en Waternet kwam voort uit debatten over het grote aantal damherten in het duingebied. De vraag is: wat doen al die grazende herten met de biodiversiteit en wat zou er gebeuren als er geen herten zouden zijn?

“Het goede nieuws is dat de natuur een enorme veerkracht toont zodra het grazen van herten stopt”, zegt UvA-promovendus Daan Kinsbergen. “Binnen de hekken waar herten niet naar binnen kunnen zien we een enorme diversiteit aan planten terugkeren. Planten als moerasnieskruid hebben blijkbaar al die tijd in de grond gezeten, als zaad of als wortelstok, om vervolgens weer terug te keren zodra de begrazingsdruk .”

Explosief aantal damherten

Nadat ruim een ​​halve eeuw geleden de eerste damherten in de duinen werden vrijgelaten, bleef de populatie lange tijd op een bescheiden niveau. Maar na verloop van tijd begonnen de cijfers omhoog te schieten. Op het hoogtepunt, rond 2016, werden er in het gebied 4.000 herten geteld. “En dan moet je er rekening mee houden dat we bij dit soort tellingen de helft van de dieren kunnen missen”, zegt Mark van Til, ecoloog bij Waternet, de gebiedsmanager. Dankzij intensieve begrazing kleuren de duinen de laatste jaren vooral geel in de zomer: de kleur van het weekdier, dat giftig is voor damherten en daardoor een van de weinige planten is die niet gegeten wordt.

Na jarenlange discussies worden er sinds 2016 damherten afgeschoten in de ‘AWD’. De verantwoordelijken streven nu naar tussen de 600 en 800 herten. Dit voorjaar werden ruim duizend herten geteld. Opvallend is dat er inmiddels veel mannetjesherten rondlopen. Van Til: Door specifiek vrouwen uit de populatie te verwijderen, wordt snel een duurzaam effect op de populatie bereikt.”

Niet grazen is geen optie

Op basis van zijn onderzoek denkt Kinsbergen dat het een goed idee is om de hertenpopulatie terug te dringen. Maar als er niet wordt beweid, wordt het duin weer grover, wat ook de biodiversiteit schaadt.” Van Til vult aan: “Binnenkort gaan we ook gecontroleerd beweiden met behulp van een kudde schapen en een herder. . Dan zul je als beheerder uiteraard wel wat uitleg moeten geven. Waarom dood je eerst de herten en laat je dan de schapen grazen? Het antwoord is dat we met een kudde schapen en een herder veel gerichter kunnen grazen. Bovendien graast elk dier anders. “Een konijn, een paard, een hert of een schaap hebben hun eigen effect op planten.”

Naast het onderzoek van Kinsbergen en zijn collega’s naar planten, doen Stichting Bargerveen en MI ook onderzoek naar insecten. Het effect van herten op planten zal immers ook effect hebben op insecten en dus vogels.