Hilarische, ironische en scherpe solo over de angst voor het onbekende

Bmaar ik probeer. Die drie woorden, uit ‘Modern Love’ van David Bowie, staan vetgedrukt op een bord dat toneelspeler en actrice Kim Karssen in de lucht houdt. Het publiek zingt luid. Na het fantastische We staan hier allemaal alleen voor Eerder dit jaar deed Karssen, over de dubbele maatstaf tussen mannen en vrouwen (de show keert na de zomer terug naar de theaters, ga kijken!), nu een soort live comedyshow voor De Parade: OC/DC. Over angst.

De inmiddels bekende signatuur van Karssen is weer volop aanwezig: zijn timing is perfect, het is waanzinnig, machtiging, intelligent, ironisch, hilarisch en confronterend. Allemaal tegelijk.

Karssen vertelt over haar bezoek aan het Mediapark in Hilversum, waar ze werd uitgenodigd voor een interview met de NPO. Die simpele anekdote is alles wat je nodig hebt om in een razend tempo een halfuur lang niet alleen je eigen angsten en schaamte te onderzoeken, maar ook voelbaar te maken hoe gemakkelijk die angst te manipuleren is; Hoe eenvoudig is het eigenlijk om beleid te voeren dat bijvoorbeeld doelbewust inspeelt op de angsten van burgers.

Er is iets heel aantrekkelijks aan het gedachteloos eens zijn met de massa, je aanpassen aan de manier waarop de dingen zijn. Veranderen, iets nieuws proberen, is altijd spannend, omdat je zoveel kunt doen om je voor te bereiden op het onbekende. Het kan ook fout gaan. Maar om tegen de kudde in te blijven gaan en niet op te geven: dat vergt moed. Maar als we uiteindelijk in deze Paradetent meezingen, begeleid door de new wave-klanken van David Bowie: kunnen we het vast wel proberen.

Oprechte hiphop over het vaderschap

Over moed gesproken: in een kleine tent vertelt acteur Nick Livramento aan Silva Ik dans het liefst alleen ongeveer het moment dat hij (of zijn gelijknamige personage) vader werd. Hij was “op slag verliefd” toen hij voor het eerst in de ogen van zijn pasgeboren dochter keek. Eén ding was zeker: hij zou het anders aanpakken dan zijn eigen vader. Hij rende onmiddellijk weg.

In veelal rijmende, soms wat versleten rapteksten (de voorstelling houdt het midden tussen een monoloog en een hiphopoptreden) bekent Livramento Silva hoe hij al snel overweldigd raakt door de drang om te ontsnappen. Vroegtijdige verlating lijkt in zekere zin overdraagbaar, zoals Livramento Silva uitlegt: het veroorzaakt bindingsangst, of zelfs weerstand tegen het durven zich volledig aan iets te binden, waardoor de geschiedenis zich waarschijnlijk zal herhalen. “Het is niet dat ik vrij wil zijn”, psychologiseert de acteur zijn eigen gedrag, “het is dat ik mezelf wil bevrijden van het gevoel van ontevredenheid.”

In het belang van zijn dochter probeert Livramento Silva zich te bevrijden van het gebrekkige beeld van man en vader dat hij als kind kreeg. In deze bijzonder openhartige en kwetsbare voorstelling komen we tot een even eenvoudig als krachtig idee: “Ik ben mijn vader niet.”

Angst, aanstekelijk ongemak en het gezang van een bultrug

Angst voor commitment en weerstand om je ergens volledig voor te durven inzetten zijn ook thema’s die het fictieve personage Evelien verwoordt. Eveliens droombestaan, lijkt er moeite mee te hebben. Deze Evelien is een bijzondere vrouw. Op een zachtgeel podium, gekleed in zachtgele kleding, kijkt actrice Patsy Kroonenberg, die haar heeft uitgevonden en gespeeld, ons aan met ogen waarin angst, opwinding en aanstekelijk ongemak strijden om voorrang. Zonder veel zelfcensuur geeft de jonge vrouw stem aan haar springerige gedachten.

Een kind krijgen lijkt hem geweldig, zegt hij. Van een klif vallen maakt hem bang. Goudvissen worden van nature minstens twee keer zo groot; Het lijkt erop dat het het aquarium is dat ze klein houdt. Ze begrijpt niet hoe de wereld werkt, zegt ze. Het kan de dood niet oplossen, maar het kan wel banden repareren. Ze houdt van eieren. Wisten we dat het DNA van een goudvis voor 60 procent identiek is aan dat van een mens? Oh ja, het kan het lied van een bultrug imiteren.

Hoewel de thema’s van Evelien langzaamaan met elkaar beginnen te resoneren, lijkt het er toch op dat Kroonenberg op dit vlak meer vooruitgang had kunnen boeken. Het betekent gewoon niets wezenlijks. De voorstelling bereikt haar sterkste punt wanneer Kroonenberg de taal laat zoals die is en zonder voorbehoud voor het absurde gaat. Het is moeilijk uit te leggen, maar het meest ontroerende moment in deze solo is het moment waarop de bultrug begint te zingen.

Eenmanscircusshow over… nou ja, alles.

Ook Emma van den Elshout en Just van Bommel zijn niet vies van een vleugje absurditeit. Na De show (2022) en De show (2023) het duet gemaakt voor De Parade nu Het circus, een slimme, vreemde en verrassend rijke “eenmanscircusshow”.

In glimmende circusdirecteur-outfit verwelkomt Van Bommel (die alle rollen speelt, vandaar de “één persoon”) ons in de circustent. Hij zegt dat hij altijd wat moeite heeft met beginnen, omdat beginnen impliceert dat alles ook eindigt. In feite blijft de acteur filosoferen: het hele concept van begin en einde kan problematisch zijn, of op zijn minst misleidend. Want is eigenlijk niet alles altijd hetzelfde als altijd, zij het op een iets andere manier?

Het klinkt allemaal wat theoretisch, maar het creatieve duo weet het onderwerp op een onderhoudende manier te presenteren. De monoloog neemt je mee door wat het duo beschouwt als de onwerkelijke belofte van eeuwige liefde (“Ik hou maar even van je”), door een spoedcursus in de evolutietheorie (van dode rotsen, bergen bacteriën, vissen en dinosaurussen, totdat we onszelf bereiken, de ‘geavanceerde aap’). Van Bommel wijst erop hoe wreed mensen tegenover andere dieren zijn en hoe dringend het is om hier iets aan te veranderen. Net als Karssen benadrukken Van Bommel en Van den Elshout de angst voor verandering en de progressieve visie van conservatieven. Ze noemen de immense ruimte die tussen de verschillende binaire polen te zien is.

Bovenal is het misschien wel het meest accurate antwoord op de vraag waar deze ambitieuze voorstelling over wil gaan. Bovenal is het zo Het circus een pleidooi voor mobiliteit; voor een progressieve levenshouding, voor vloeibaarheid. Door te accepteren dat alles altijd in ontwikkeling is. bij iets nieuws, of je het nu wilt of niet. “Dit houdt nooit op”, zegt Van Bommel, ondertussen gekleed in een saterkostuum met geitenpoten. Alles is in beweging, niets blijft voor altijd hetzelfde. En wij passen ons aan, in een voortdurend proces van transitie.

Dat is eng? Ja, dat is eng, zou David Bowie zeggen. „Maar ik probeer.”

Oprechte hiphop over het vaderschap

Angst, aanstekelijk ongemak en het gezang van een bultrug

Eenmanscircusshow over… nou ja, alles.

Leave a Reply Cancel reply