Meer vergiftigingen door designermedicijn 3-MMC

Het aantal meldingen van vergiftigingen met het designermedicijn 3-MMC is in een jaar tijd bijna verdubbeld. Uit het Jaaroverzicht 2023 blijkt dat het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) hierover 202 telefoontjes heeft ontvangen van zorgverleners. Dat is gemiddeld bijna vier keer per week. Uit het Jaarverslag blijkt ook dat het aantal meldingen over andere drugs ook is toegenomen, zoals het recreatieve gebruik van ketamine en designerbenzodiazepines. Nog een verrassend cijfer uit het Jaarverslag: bijna 600 meldingen van overmatig tandpastaverbruik, gelukkig zonder ernstige gevolgen.

Het NVIC is onderdeel van het UMC Utrecht en brengt jaarlijks een jaaroverzicht uit. Het Jaaroverzicht 2023 heeft een nieuw jasje gekregen en is vanaf vandaag online beschikbaar via de website. Meer details over acute vergiftigingen bij mens en dier vindt u in het document ‘2023 in cijfers’.

Ondanks het verbod meer vergiftigingen met 3-MMC

Sinds 2021 is 3-MMC officieel verboden. Na de inwerkingtreding van dat verbod is het aantal klachten iets gedaald, maar in 2023 zal er weer een recordaantal klachten zijn. 3-MMC, ook bekend als “kat” of “Miauw”, is een nieuwe psychoactieve stof (NPS) of designerdrug. De werking van 3-MMC is vergelijkbaar met die van amfetamine en MDMA (ecstasy). Gebruikers voelen zich energiek en euforisch.

Professor Dylan de Lange, intensivist-toxicoloog en directeur van het NVIC: “Maar het kan ook een snelle hartslag, hogere bloeddruk en oververhitting veroorzaken. In veel gevallen is het noodzakelijk om de patiënt op te nemen.” Het is onduidelijk wat de stijging veroorzaakt, ondanks het verbod. “Maar er zijn tekenen dat een groep gebruikers 3-MMC excessief en langdurig gebruikt.” Terwijl de vergiftigingen zich in de beginjaren concentreerden in de oostelijke helft van Nederland, komen nu meldingen uit heel Nederland.

Meest voorkomende vergiftigingen door recreatief gebruik van ketamine

Ketamine wordt gebruikt als recreatieve drug vanwege de hallucinogene en dissociatieve eigenschappen. Het NVIC constateert de afgelopen jaren een toename van het aantal ketaminevergiftigingen; In 2023 werden ruim 300 keer problemen gemeld na recreatief gebruik van ketamine. Langdurig misbruik van ketamine kan urinaire ongemakken of permanente schade aan de blaas veroorzaken.

Meer dan 14.000 overdoses benzodiazepines; Meestal zijn er ontwerpvarianten bij betrokken.

Het NVIC wordt jaarlijks telefonisch en via haar website geraadpleegd over ruim 14.000 vergiftigingen gerelateerd aan benzodiazepinen (sedativa). Wat hierbij opvalt is de toename van het aantal telefoontjes over designer- en niet-geregistreerde benzodiazepinen; In 2023 werden 226 vergiftigingen gemeld (195 in 2022 en 168 in 2021). Vaak ging het daarbij om bromazolam (88 blootstellingen) en pyrazolam (34 blootstellingen).

Cosmetische vergiftiging; tandpasta erop

Ook over de blootstelling aan cosmetische producten wordt het NVIC periodiek geraadpleegd. De meeste meldingen hebben betrekking op de inname van te veel tandpasta (bijna 600 blootstellingen), meestal door kinderen jonger dan 5 jaar (meer dan 90%). Veel tandpasta’s bevatten fluoride om gaatjes te voorkomen. Er kunnen gezondheidsproblemen optreden als u meer dan de aanbevolen hoeveelheid heeft ingenomen. De meeste kinderen nemen slechts één of enkele happen tandpasta. Ze ontwikkelen geen gastro-intestinaal ongemak, of slechts milde symptomen.

Over het Nationaal Vergiftigingen Informatiecentrum

Het NVIC is de landelijke informatiebron voor huisartsen, medisch specialisten en andere zorgverleners op het gebied van acute vergiftigingen. Deze ervaring is een belangrijke pijler onder de complexe intensive care in het UMC Utrecht. Het NVIC is 24 uur per dag, zeven dagen per week telefonisch bereikbaar voor zorgverleners door heel Nederland.

Het NVIC geeft informatie over de verwachte ernst, gezondheidseffecten en behandeling van vergiftigingen bij mens en dier. Informatie is ook grotendeels online beschikbaar via de website www.poisonings.info. Door het grote aantal informatieverzoeken per jaar verkrijgt het NVIC snel informatie over de ontwikkeling van het aantal vergiftigingen in Nederland, die gedeeld wordt met de verantwoordelijke (overheids)organisaties.

In 2023 ontving het NVIC 43.612 telefonische verzoeken om informatie over vergiftigingen bij 32.180 mensen en 8.511 dieren. Ook de website www.poisonings.info werd in totaal 204.596 keer gebruikt, waarvan 99.118 bij één patiënt. Het volledige Jaaroverzicht 2023 vindt u op www.nvic.umcutrecht.nl.