30 km/uur op alle wegen in Utrecht is langzaam, maar scheelt ruimte, doden en geld

De wegen in de stad moeten niet stapsgewijs worden verbeterd, maar in één keer worden verhoogd naar 30 km/uur. Althans, als het aan de gemeenteraad ligt. Een goede stap volgens deskundigen, maar er zijn meerdere kanttekeningen.

Het zal heel langzaam aanvoelen en de doorstroming niet overal ten goede komen. Vooral op de ‘grotere’ hoofdwegen, zoals de Kardinaal de Jongweg en de Franciscusdreef in Utrecht. “Ik ben er absoluut voorstander van om het aantal van 30 kilometerzones uit te breiden, maar simpelweg de borden vervangen gaat niet werken”, vertelde verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen eerder aan RTV Rijnmond.

Tertoolen vindt echter ook dat het niet nodig is om overal een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur in te voeren. “Als dit op de hoofdwegen wordt ingevoerd, loopt het hopeloos vast.”

Tertoolen wijst erop dat het ook nodig is om de inrichting van de weg te veranderen. “Wegen waarop je 30 kilometer per uur mag rijden hebben verkeersdrempels, ze moeten smaller zijn en in plaats van asfalt moeten er kasseien zijn. Zo wordt de snelheid automatisch verhoogd. Als het lijkt alsof je op een volle snelheid op een weg, als je niet 30 rijdt.”

Het meest aangehaalde argument om de snelheidslimiet te verlagen is het terugdringen van het aantal ongevallen. Uit onderzoek blijkt dat het aantal verkeersongevallen enorm afneemt bij een maximale snelheid van 30 kilometer per uur. Bijna twintig tot dertig procent minder, aldus de Stichting Onderzoek Verkeersveiligheid.

Verkeersongevallen veroorzaken veel persoonlijk leed. En ze kosten ook nog eens veel geld. De maatschappelijke kosten van alle ongevallen in 2020 bedroegen € 27 miljard, berekende het Kennisinstituut Mobiliteitsbeleid.

90 procent van de kosten wordt gedragen door de burger. Dit zegt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid tegen de NOS.

Het bedrag van 27 miljard is een schatting, het werkelijke bedrag kan variëren tussen de 15 en 36 miljard euro. Overige verkeerskosten, zoals milieuschade (€ 7 miljard) en files als gevolg van ongelukken (€ 4 miljard), zijn veel lager.

De kosten voor iemand die overlijdt bij een verkeersongeval bedragen € 6,5 miljoen per persoon en voor iemand die ernstig gewond raakt € 700.000.

Het merendeel van deze kosten zijn immateriële kosten. Dit zijn kosten als gevolg van de pijn, het verlies en het lijden van slachtoffers en hun naasten. Voorbeelden hiervan zijn therapie, ziekteverzuim en verlies van levensvreugde. Deze kosten zijn moeilijk in geld uit te drukken en daarom lopen de schattingen zo uiteen.

Volgens Lodewijk Hoekstra is het verlagen van de snelheidslimiet onderdeel van een grotere verandering. De voormalige Eigen Huis-man in Tuin adviseert nu projectontwikkelaars over het groen maken en houden van stedelijke woonwijken.

“Nu past alles in de auto. Hij is enorm dominant en neemt veel ruimte in beslag”, zegt Hoekstra. “De auto is weer een gast in de stad, nu is het andersom.”

Om deze reden is Hoekstra enthousiast over de maatregelen van de gemeente Utrecht en andere grote steden. Naast Utrecht breiden ook Amsterdam, Haarlem, Den Haag en Rotterdam de gebieden uit waar een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur is toegestaan.

“De missie in Nederland is erg lastig met de kleine grond die we hebben”, vertelt een oud-inwoner van Utrecht. “We hebben meer woningen en meer groen nodig. Daarmee verbetert de kwaliteit van de leefomgeving.”

“De auto neemt veel ruimte in beslag”, vervolgt Hoekstra. “Andere vervoerswijzen moeten aantrekkelijker gemaakt worden en de stad anders georganiseerd.”