Stolpersteine ​​nieuws: van Amsterdam naar Eindhoven, Venlo en Den Haag

Door het hele land zetten groepen, stichtingen en gemeenten zich in voor het plaatsen van Stolpersteine. Er is de laatste tijd veel nieuws over obstakels. Deze week werd in Eindhoven een nieuwe toepassing Stolpersteine ​​gelanceerd en in Amsterdam werd de 2.500ste steen geslagen. Daarentegen werd in Venlo het steenleggen uitgesteld, in Zaandam werden de laatste stenen gelegd en in Harderwijk werd duidelijk waarom er geen stenen liggen. “Wij vinden het hele verhaal veel belangrijker.” In Den Haag strijden politieke partijen om zeven hindernissen.

De 2.500ste Stolperstein werd donderdag begraven tijdens een plechtige ceremonie in Amsterdam. Het is een koperen steen voor Klara Borstel-Engelsman, vermoord in het concentratiekamp Theresienstadt. Hij woonde op Jonas Daniël Meijerplein 18 (nu 30-50) in Amsterdam, waar de steen zich nu bevindt. Door het plaatsen van deze Stolperstein zal zijn naam en geschiedenis weer zichtbaar worden in de stad waar hij woonde, aldus de Stichting Stolpersteine.

Oudste slachtoffer

Borstel-Engelsman werd op 30 april 1842 in Amsterdam geboren. Op 23-jarige leeftijd trouwde ze met Daniel Borstel, die in 1918 op 76-jarige leeftijd overleed. Na enige tijd in het Amsterdamse pension te hebben gewoond, verhuisde hij naar het Joods Invalidenhuis. Tijdens de Duitse bezetting werd ze naar Westerbork vervoerd en op 4 september 1944 met de laatste trein naar Theresienstadt gedeporteerd. Hij stierf daar op 12 oktober 1944 op 102-jarige leeftijd. Brush-Engelsman is ongetwijfeld het oudste Nederlandse slachtoffer van de Shoah.

Stolpersteine-applicatie

In Eindhoven heeft Stichting 18 September woensdag een nieuwe Stolpersteine-app gelanceerd. Ruim 15.500 herdenkingsgrafstenen die ooit in Nederland en België zijn geplaatst, zijn te vinden in de mobiele app. ‘Een van de bijzondere kenmerken is de mogelijkheid voor gebruikers om foto’s en/of informatie van de Stolperstein en/of het slachtoffer te uploaden, waardoor de database blijft groeien en het monument levend blijft. Bijna dagelijks worden er nieuwe plaatsingen van Stolpersteine ​​geregistreerd”, aldus leider Frank van Dijk in een persbericht.

het vieren van de vrijheid

Door de jaren heen is Stichting 18 September uitgegroeid tot het hart van Stolpersteineleggers in Nederland en België. De missie van de Eindhovense club is het “bevorderen en coördineren van de jaarlijkse vieringen rond 18 september, de dag waarop Eindhoven en omgeving in 1944 werden bevrijd.” Verder streeft de stichting ernaar om jongeren in deze stad in Zuidoost-Brabant bewust te maken dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Het opzetten en stimuleren van obstakels met een app hoort hierbij. De nieuwe applicatie is beschikbaar in de Google Play Store en Apple Store.

Uitgesteld in Limburg liggen

Ander nieuws kwam uit Venlo, waar de datum voor de uitgestelde plaatsing van achttien Stolpersteine ​​bekend werd gemaakt: 27 juni. In werkelijkheid zouden ze op 24 november worden onthuld, bijna twee maanden nadat Hamas op 7 oktober een pogrom in Zuid-Israël had uitgevoerd waarbij meer dan 1.200 Joden omkwamen. Vanwege de daaropvolgende opkomst van anti-joodse sentimenten in Nederland besloot het Venlose organisatiecomité de opening uit te stellen. Ze vonden de druk en de risico’s te groot.

Memorabel

Bovendien konden niet alle nakomelingen van de slachtoffers daarbij aanwezig zijn geweest. “De nazaten kunnen er misschien nog niet bij zijn, maar wij willen ook wel doorgaan”, zegt commissielid Gerrit van der Vorst tegen de krant. De Limburger. De stenen werden donderdag gegooid naar de adressen Nieuwstraat, Stalbergweg, Heutzstraat en Panhuisstraat. Er was muziek van José Bartels – Boom en er was een wandeltocht langs de zes plekken met de nieuwe stenen. Ook was er een receptie met de burgemeester van Venlo, Antoin Scholten (VVD). Het was een gedenkwaardige dag.

zonder stenen

Onlangs kwam er nog een nieuwtje uit Harderwijk: op de site van Loco Media Group verscheen onlangs een artikel over de reden waarom er geen stenen aanwezig zijn. Het Gilde probeerde daar ooit obstakels op te werpen. “Namens het gilde hebben wij de stenen als geschenk aangeboden aan de gemeente”, vertelt Els Schrijver van Het Gilde. Volgens haar hebben familieleden dit destijds verhinderd. “Ze voelden zich er niet veilig bij.” Later probeerde een moedig raadslid het, maar zonder Joodse inwoners of andere bezorgde burgers erbij te betrekken. Ook dat mislukte.

Misschien

Later werd de Stichting Joods Erfgoed Harderwijk opgericht. Hij maakte documentaires, animaties en tentoonstellingen. “Voor ons is dit veel belangrijker dan een naam op een steen”, zegt Matty Moggré van de Stichting tegen de site. Maar misschien zal het in de toekomst gebeuren. “Het is heel goed mogelijk dat er over een paar jaar nog steeds stenen worden geplaatst”, zegt Moggré. Schrijver denkt dat de stenen een mooi eerbetoon kunnen zijn aan de slachtoffers. “Wij zijn niet noodzakelijkerwijs tegen Stolpersteine, maar wij vinden dat dit moet gebeuren in overleg met de Joodse gemeenschap en hun families.”

Struikelstenen in Den Haag

In het Haagse Stadhuis strijden de fracties VVD en ChristenUnie/SGP momenteel om zeven Stolpersteine ​​in de stad. Burgemeester en wethouders hebben daar geen geld voor beschikbaar. Daarom zamelen de twee partijen het geld zelf in. “Als ChristenUnie/SGP en VVD kregen wij een verzoek van nabestaanden van slachtoffers in Den Haag om zeven Stolpersteine ​​in onze stad te plaatsen. Maar de initiatiefnemers konden de kosten van 132 euro per steen niet zelf betalen”, zegt CU/SGP-woordvoerder Simon Fritschij.

Gedenktekens

“In plaats van een genereuze gemeente te zijn, heeft de gemeente Den Haag vervolgens besloten de grafstenen niet te plaatsen, een treurig voorbeeld van een misgelopen accountantsmentaliteit. Onbegrijpelijk”, aldus de christelijke politicus. Lotte van Basten Batenburg van de VVD: “Zo’n verzoek komt niet elke dag. Het lijkt mij onbegrijpelijk dat de gemeente niet voor deze monumenten betaalt. Het is belachelijk dat dit nodig is, maar als de gemeente niet wil meewerken, doen we het zelf: we starten een inzamelingsactie om Stolpersteine ​​aan te leggen. “Wij dragen zelf de eerste honderd euro bij.”

Eerste en laatste steen

Tenslotte waren er Ermelo en Zaandam. De eerste Stolpersteine ​​werd in april begraven op de Veluwe. Twaalf stuks. Ook daar was het een eerbiedwaardige gebeurtenis. In Zaanstad daarentegen werden de laatste stenen begraven. Op 3 mei werden vier koperen stenen geplaatst. Momenteel zijn er 173 struikelblokken in de gemeente. Van de bijna driehonderd joden die begin 1942 in het huidige Zaanstad woonden, werden er in de angstaanjagende jaren 1940 en 1945 177 vermoord, vrijwel allemaal in Auschwitz of Sobibor. De meesten van hen hebben geen graf.

Wat zijn Stolpersteine?

Stolpersteine ​​ontstond in 1992, het jaar waarin de Duitse kunstenaar Gunter Demnig op het idee kwam om koperen stenen in de grond te plaatsen op de plaatsen waar tijdens de Tweede Wereldoorlog vermoorde Sinti en Roma hadden gewoond. Het concept sloeg aan en de vraag nam toe. Sindsdien heeft Demnif tienduizenden Stolpersteine ​​verspreid over Europa geplaatst. Demnig noemde de stenen zo omdat je er in je hoofd en hart over struikelt en je moet bukken om de tekst te lezen. Voetgangers worden uitgenodigd om even stil te staan ​​en na te denken over de namen. Niet alleen joden, Sinti en Roma, maar ook andere slachtoffers van het naziregime kunnen worden gestenigd.