Utrecht 60 jaar geleden: een nieuw ziekenhuis Overvecht voor mannen en vrouwen

Op woensdag 1 juli 1964 is het 76 jaar geleden dat de broers uit Sint-Joannes de Deo zich in Utrecht vestigden. Het begon allemaal met vier ‘barmhartige broers’ die zich in de woning aan de Lange Nieuwstraat 99 vestigden. Dit schrijft A. Graafhuis, plaatsvervangend archivaris bij het Gemeentearchief Utrecht, op zaterdag 6 juni 1964 in Utrechts Nieuwsblad.

De rooms-katholieke De congregatie van de fraters van Sint Jan de Deo was al eerder ontstaan: in 1856 in Duitsland, toen frater Ignatius Lötschert werd benoemd tot overste van een klein ziekenhuis in de stad Hadamar, in de provincie Nassau. Alles ging goed tot 1875. De Duitse Kulturkampf dreigde echter een einde te maken aan de werkzaamheden, omdat alle orders verboden waren nieuwe leden te accepteren. De broeders vluchtten vervolgens naar gebieden waar zij hun verpleegkundige werk ongestoord konden voortzetten. Zo kwamen ze in Nederland terecht.
Voor Utrecht begint het verhaal van de “barmhartige broers van Montabaur”, die zich in de buurt van Koblenz bevonden en de 16e-eeuwse Portugese heilige Joannes de Deo als beschermheer kozen, in Amsterdam. Daar verzorgden de broeders gratis de zieken thuis.

Koster en redenaar Rijken, wiens zoon een Dominicaanse vader was, was ernstig ziek. Na een dringende hulpvraag kwam een ​​broeder uit Amsterdam naar Utrecht om te helpen. Deze broeder vroeg aan de jonge pater Rijken of hij de gelegenheid zou krijgen de aartsbisschop van Utrecht, Mons, te ontmoeten. Q. Snikkers, laten we eens kijken. Voor pater Rijken was er een eenvoudige oplossing: hij nodigde de broeder uit om misdienaar te zijn tijdens de dienst die de aartsbisschop de volgende dag zou voorzitten in de kathedraal van de Lange Nieuwstraat en waarin de dominicaan de mis zou voorlezen.
mgr. Snikkers merkte de vreemde broer op. Zo werd het eerste contact gelegd dat spoedig zou leiden tot de vestiging van de fraters in Utrecht. De broers hadden al snel een tekort aan geld en middelen. Toch wisten ze op 15 december 1892 naar de Mariaplaats te verhuizen, waar in twee door hen aangekochte panden op bescheiden schaal een ziekenhuis werd geopend. De financiële zorgen werden echter onhoudbaar. Een groot geschenk van de heer Frederik Karel Bosch, die ongehuwd stierf op 7 augustus 1894, redde het verpleegkundig werk.
De Utrechtse advocaat heeft met veel andere instanties samengewerkt. In zijn testament gaf hij de broers 150.000 florijnen. Andere rooms-katholieke instellingen ontvingen in totaal 562.000 florijnen. Hij was de zoon van Eerste Kamerlid Jan Willen Hendrik Bosch, die getrouwd was met Elizabeth Cornelia Petronella Bosch van Drakestein.

Bij de trappen van het Mariaplaatsziekenhuis, bezet in mei 1896, bevindt zich een grafsteen ter herdenking van de schenking van de heer Bosch. Op de steen zie je het wapen van de familie Bosch van Drakestein, met de zin Virtuti et Labore (Voor deugd en werk).
Het schild is in vieren gedeeld. Er staat een staand hert in goud in kamers I en IV. In kamers II en III zie je in zilver een schuin naar links geplaatste groene tak, waaruit bovenaan een groen eikenblad groeit en rechts en links een groene eikel en een groen eikenblad – bovenop elkaar geplaatst – groeien.
Dankzij de grote schenking van de heer Bosch kon, geheel naar wens van de erflater, een ziekenhuis in Utrecht worden gesticht. Het werd ingehuldigd op 16 juli 1896. In 1928 werd de rechtervleugel toegevoegd.
Het ziekenhuis beschikt momenteel over 110 bedden. Het wordt al enige tijd gerund door neuroloog JP van Omme, die al ruim twintig jaar zijn polikliniek in het ziekenhuis heeft.
Zoals bekend willen ze in Overvecht een nieuw ziekenhuis bouwen waar naast de broers ook hun zussen zorg zullen krijgen. In plaats van een ziekenhuis uitsluitend voor mannen wordt Overvecht daarom een ​​ziekenhuis voor mannen en vrouwen. Om indien nodig over voldoende verpleegkundig personeel te beschikken, werd in oktober 1963 aan de Burgemeester Reigerstraat een verpleegschool geopend, waar momenteel 25 studenten in opleiding zijn.
Cartitas Christi Urgent Nos is het motto van de broeders van San Juan Deo: De liefde van Christus beperkt ons.