close
close

Achtergrond | Eerste loterij in Nederland: de Utrechtse stadsloterij in 1444

Achtergrond |  Eerste loterij in Nederland: de Utrechtse stadsloterij in 1444

Exact 580 jaar geleden werd in Nederland de eerste officiële loterij gehouden. In 1444 werden in de stad Utrecht loten verkocht. De hoofdprijs was een lijfrente en de winnaar ontving £ 100 per jaar. (), zo heette het betaalmiddel aan het einde van de middeleeuwen. De prijs was hoog. Ter vergelijking: een timmerman verdiende destijds een dagloon van ongeveer £ 0,12.

In eerste instantie ging het echter niet goed. Daarom heeft het gemeentebestuur het prijzenpakket aangepast. Mensen kregen de keuze, want naast de reguliere prijs was het ook mogelijk om in één keer £ 1.000,- te ontvangen. Daarom zal de winnaar hebben nagedacht over zijn gezondheid en levensverwachting. De traditie vertelt ons niet precies wat er gekozen is.

Het is duidelijk dat het organiseren van een loterij iets was wat het stadsbestuur liever wilde. De motivatie was heel duidelijk: “Verlangen naar geld om schulden af ​​te betalen.

Er werd gekozen voor een opvallende hoofdprijs. Er werd een stadsampt getekend. Het ging om het recht om als kantoor geld in te zamelen, in dit geval niet voor de stadskas maar ter aanvulling van de eigen portemonnee. De financiële nood was zo groot dat het blijkbaar niet uitmaakte wie de vergunning zou krijgen om geld in te zamelen bij andere burgers, dat werd immers door het lot bepaald. Iedereen die een biljet van twee pond kocht, deed mee aan de trekking.

Handel

In 1446 bracht het winstbejag (of handel) van het plaatselijke bestuur ene Jan van Weelde ertoe min of meer de vergunning te verkrijgen om zogenaamde wijnroeier te zijn. (hoofdfoto rechts) uit de stad. Dat heeft niets met roeien te maken, maar met zwaaien. Want met een speciale stok, een staaf, mat hij de inhoud van de wijnvaten en inde vervolgens belasting. Dit kan worden gezien als een voorloper van accijnzen op alcohol.

Later werden meer posities als prijzen aangeboden. In 1454 waren dit veilingen en in 1464 stond de wethouder – vergelijkbaar met een gemeentesecretaris – centraal in het prijzenpakket, dat eveneens uit bestek bestond.

eenentwintigMijn eeuw

Bijna drie eeuwen na de eerste gemeentelijke loterij van 1444 werd in 1726 de eerste Nationale Algemene Loterij getrokken. Dit kan worden beschouwd als de voorloper van de Staatsloterij.

Deze eeuw biedt de Staatsloterij, net als in 1444, opnieuw reguliere prijzen aan. Zo werd dit jaar op Driekoningen een prijs van 250.000 euro beloofd voor 20 jaar. Vroeger werden er kantoren of licenties verloot, maar tegenwoordig wordt nagedacht over het idee om de licentie van de kansspelexploitant van de Nederlandse Loterij te verkopen. Dit is nu nog steeds een staatsbezit en heeft dus nog steeds een link met de overheid, zoals in 1444.

Anne de Lange werkte jarenlang bij de Staatsloterij, waar zij onder meer in het bestuur van het Speelmuseum zat en de rol vervulde van teamleider corporate communicatie. Hij schreef het geschiedenisboek ‘A Better Destiny’. Voor CasinoNieuws.nl schrijft hij af en toe een informatief artikel over loterijen en kansspelen in Nederland.

CasinoNieuws.nl heeft overeenkomsten met online kansspelaanbieders en maakt hiervoor gebruik van affiliate links. Als u via deze link een account aanmaakt, ontvangen wij een commissie, zonder extra kosten voor u. Onze partners hebben geen invloed op de redactionele inhoud of recensies van CasinoNieuws.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *