Miljarden voor chipsector welkom in Eindhoven, maar onzekerheid blijft bestaan

• Nando Kasteleijn

  technologie-editor

De boodschap van het aftredende kabinet vandaag was duidelijk: we hebben de roep van de chipsector gehoord. Het miljardenplan om die sector voor de regio Eindhoven te behouden is positief onthaald door chipmachinemaker ASML en chipmaker NXP. Tegelijkertijd blijft er voorlopig onzekerheid bestaan.

Burgemeester Dijsselbloem van Eindhoven speelde als Brainport-voorzitter van de regio een belangrijke rol in de gesprekken met Den Haag. “Dankzij een lange historie is hier in Eindhoven het grootste bedrijf ter wereld op het gebied van chipmachinebouw gevestigd”, vertelt hij.

Dijsselbloem doelt op ASML, het kroonjuweel van de Nederlandse economie en veruit het grootste chipbedrijf van ons land. “Dit bedrijf staat voor een zeer belangrijke uitbreidingsbeslissing. Sterker nog, ze willen de omvang verdubbelen en ik denk dat het in het nationaal belang is om dit in Nederland mogelijk te maken.”

ASML zegt vandaag de maatregelen te verwelkomen, maar belooft sowieso geen groei in Nederland. “We zijn bezig met het afronden van de besluitvorming.” De chipgigant benadrukt dat zijn voorkeur uitgaat naar Nederland.

De betrokken onderwijsinstellingen, Fontys Hogeschool, Summa College en TU Eindhoven, omschrijven het plan van het aftredende kabinet als goed nieuws: ‘Dit kan een grote stap zijn op weg naar een flinke stijging van het aantal studenten in de technische disciplines van het middelbaar beroepsonderwijs, hbo en hoger onderwijs. onderwijs en universiteit.

Hoewel ASML het zichtbare gezicht is geworden van wat wel het ‘Beethoven-project’ wordt genoemd, gaat het erom meer technologiebedrijven in de regio te behouden. Het plan van vandaag richt zich op drie dingen: het versterken van het onderwijs, het aanpakken van de infrastructuur en het bouwen van nieuwe woningen in de regio.

Volgens Dijsselbloem zijn er twee zaken waar je geen invloed op hebt als het gaat om het in stand houden van bedrijven. Het betreft vooral de export van ASML-machines naar China, die de laatste jaren geleidelijk aan wordt beperkt. Het kabinet belooft meer Europese coördinatie op dit gebied.

Daarbij komt het belastingbeleid, dat het hele bedrijfsleven in Nederland raakt. De Tweede Kamer heeft de belastingvoordelen voor bedrijven verlaagd om andere plannen te kunnen dekken. Dit heeft onder meer in de chipsector niet goed gewerkt.

Dit is bijvoorbeeld het zogenaamde expatriate regime, wat betekent dat buitenlandse werknemers minder belasting hoeven te betalen. Deze afspraak is vereenvoudigd, terwijl bedrijven zeggen dat het nodig is om talent uit het buitenland aan te trekken.

Een ander gevoelig punt is de aankoop van eigen aandelen. Dit is nog niet belastbaar, maar er komt nu wel 15 procent extra belasting bij. Dit kan een bedrijf al snel tientallen tot honderden miljoenen euro’s kosten en is geld dat ze in andere landen niet hoeven te betalen. Internationaal opererende bedrijven vinden het lastig dit uit te leggen aan hun buitenlandse bestuurders en aandeelhouders.

In de Kamerbrief over de miljardenverhoging erkent het vertrekkende kabinet de zorgen van het bedrijfsleven. Er wordt ook aan gewerkt, maar de Kamer zal een beslissende stem hebben. De vraag is wat werkt en wat niet.

Bedrijven volgen het op de voet. “Wij begrijpen dat er naast deze acties nog andere essentiële acties op fiscaal gebied in voorbereiding zijn”, schrijft NXP. “We hopen dat ook zij een positief resultaat behalen.”

“Die politieke kwesties kunnen ook langer duren”, zegt Dijsselbloem, onder meer verwijzend naar het begrotingsbeleid. “Het geeft mij optimisme om te denken: het is mogelijk.”

De burgemeester eindigt met een oproep aan de politici van Den Haag. “Deze bedrijven brengen toptalent van over de hele wereld. Natuurkundepromovendi komen hier om mee te bouwen aan de volgende slimme machine. Laten we ze welkom heten in Nederland.” Ook nodigt hij het nieuwe kabinet uit om hierover concrete afspraken te maken.