Onderzoek: GroenLinks-PvdA verloor de arbeidersstem bij de verkiezingen

GroenLinks-PvdA is er bij de verkiezingen van november niet in geslaagd kiezers aan te trekken die zichzelf tot de ‘arbeidersklasse’ beschouwen, zo blijkt uit het rapport van de Nationale Kiezersenquête (NKO). Degenen die veel belang hechten aan het klimaat wisten de linkse combinatie te vinden.

“Historisch gezien is de PvdA de ‘arbeiderspartij’ en haar naam verwijst naar de arbeidersklasse”, schrijven onderzoekers van de Radboud Universiteit en Universiteit Utrecht op het politicologische blog StukRoodVlees. In 2010 was de PvdA voor het eerst niet langer de partij die de meeste werknemers aantrok. Volgens de wetenschappers werd in 2023 “heel duidelijk” dat deze groep vaker op een radicaalrechtse partij stemt dan op een linkse partij.

Volgens onderzoekers kunnen partijen kiezers aantrekken als ze sterk geassocieerd zijn met bepaalde kwesties. Als het om klimaat gaat, denkt men al snel aan GroenLinks-PvdA en daarom is het de zogenaamde ‘probleemeigenaar’. De linkse combinatie heeft dit standpunt over de huisvestingskwestie verloren. Bij de verkiezingen van 2021 wendden de kiezers zich hierover voor het eerst tot de PvdA. Maar bij de laatste verkiezingen heeft de VVD dit standpunt ingenomen.

Kiezers denken vooral aan de PS als zij armoede en zorg belangrijk vinden. De sociale zekerheid is het nauwst verbonden met de NSC. Dat neemt niet weg dat kiezers armoede, huisvesting, gezondheidszorg en sociale zekerheid – zij het in mindere mate – nog steeds associëren met GroenLinks-PvdA.