Een impuls van meerdere miljarden dollars om technologiebedrijven in de regio Eindhoven te houden

• Roël Bolsius

  verslaggever Den Haag

• Marleen de Rooy

  politiek verslaggever

De oproep uit de regio Eindhoven dat de overheid meer moet doen om technologiebedrijven als ASML en NXP voor Nederland te behouden lijkt gehoor te hebben gekregen.

Het aftredende kabinet legt de laatste hand aan een plan dat ervoor moet zorgen dat deze bedrijven in Eindhoven willen blijven. ‘Beethovenproject’, noemden ze het. En de overheid is bereid er veel geld voor uit te geven, laten bronnen aan de NOS weten. Maar de onderhandelingen tussen overheid, bedrijven en de regio gaan door tot het laatste moment, dus de bedragen liggen nog niet vast.

Hierin is een bedrag van minimaal één miljard euro aan extra geld opgenomen. Daarnaast is het de bedoeling dat het geld dat al opzij is gezet eerder wordt uitgegeven. En de bestaande ‘overheidsfondsen’ ter ondersteuning van het bedrijfsleven worden onderzocht. Kortom, er ontstaat financiële ruimte om de regio een mooie impuls te geven.

Insiders zeggen tegen de NOS dat het vertrekkende kabinet het aan het volgende kabinet zal overlaten om nieuwe maatregelen te nemen, maar de eerste stappen worden al gezet.

In het uitgaande kabinetspakket wordt circa € 500 miljoen uitgetrokken voor infrastructuur, vooral voor investeringen in snelwegen en spoorverbindingen rond Eindhoven.

Alle zogenoemde ‘Brainport’-bedrijven hebben veel technisch geschoold personeel nodig. Hiervoor trekt het kabinet 900 miljoen euro uit en nog eens honderd miljoen per jaar. Deze bedragen zijn bestemd voor de Technische Universiteit Eindhoven, die daardoor flink kan groeien. Ook mbo- en hbo-opleidingen in de regio krijgen een aandeel.

“Als dit allemaal klopt, dan is dit fantastisch nieuws”, zegt Robert-Jan Smits, voorzitter van de raad van bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven. “Van alle universitair geschoolde ingenieurs die bij hightechbedrijven in de regio werken, komt ruim 80 procent van de Technische Universiteit Eindhoven. Daarom is het zinvol om meer in de universiteit te investeren.”

De bedragen staan ​​nog niet precies vast, omdat morgen nog wordt gesproken over de impuls voor de regio Eindhoven. Het is de bedoeling dat dit donderdag in de Ministerraad wordt besproken.

Burgemeester Jeroen Dijsselbloem van Eindhoven zei eerder dat er veel grotere hoeveelheden nodig zijn om de regio de groei bij te houden en bedrijven hier te houden. Het belang van technologiebedrijven voor de Nederlandse economie is enorm, zei hij. Ze dragen veel geld bij aan de schatkist aan belastinginkomsten, dus een investering zal vruchten afwerpen.

Ook probeert de overheid te voorkomen dat andere grote bedrijven Nederland verlaten. Daarom wil hij met alternatieven komen voor de belastingmaatregelen die de Tweede Kamer vóór de verkiezingen heeft aangenomen en die pijnlijk zijn voor bedrijven. Het liefst zou de huidige Kamer de maatregelen weer afschaffen. Ook het ondernemersklimaat is een belangrijk thema bij de kabinetsformatie.

Het gaat bijvoorbeeld om het belasten van de inkoop van eigen aandelen door vennootschappen. De vorige Tweede Kamer wilde voorkomen dat bedrijven de waarde van hun aandelen zouden verhogen zonder er belasting over te betalen. Maar veel partijen zijn inmiddels van mening dat een dergelijke maatregel een te grote impact heeft op het vestigingsklimaat.

Ook de voorgestelde verlaging van het expatregime, waardoor buitenlandse werknemers meer belasting zouden moeten betalen, is een doorn in het oog van veel bedrijven. Omdat dit het moeilijk maakt om hooggekwalificeerd personeel uit het buitenland aan te trekken, worden er nu alternatieven voor deze maatregel overwogen. Uiteindelijk zal de Kamer hierover moeten oordelen.

Ook op tafel ligt de kwestie van de vergunningen die nodig zijn om hoogwaardige chipmachines naar China te exporteren. De Verenigde Staten oefenen druk uit op ons land om deze exportvergunningen niet af te geven.

De Verenigde Staten willen niet dat China te veel technologische voorsprong krijgt. Maar het scheelt ASML veel geld, want die machines kosten al snel tussen de 80 en 90 miljoen euro. Het is nu een ingewikkelde geopolitieke concurrentiestrijd geworden, een probleem dat volgens deskundigen niet met geld alleen kan worden opgelost.