Serieuze stiltecultuur op de afdeling anesthesiologie van het UMC in Amsterdam

De gesprekken met de (ex-)medewerkers kwamen niet plotseling op gang. Vrijwel geen enkele bron wilde direct met FTM spreken, sommigen haakten al eerder af omdat ze zeker wisten dat hun werkgever erachter zou komen en ze al een geheimhoudingsverklaring moesten nakomen. De bronnen die open wilden zijn, deden dat omdat ze zien dat de zwijgcultuur op de afdeling anesthesiologie van het Amsterdam UMC levens kost. Eén bron zegt bijvoorbeeld dat mensen op hun meest kwetsbare momenten naar de afdeling komen. “Ze gaan ervan uit dat ze bij ons in de beste handen zijn. “Ik haat het om te moeten concluderen dat dit niet altijd het geval is.”

ongemak op de afdeling

In 2006 kwam de Duitser Wolfgang Schlack orde scheppen op de afdeling anesthesiologie van de Meibergdreef, Amsterdam. Hij bracht verschillende collega’s mee die belangrijke posities op de afdeling bekleedden of hoogleraar werden. Markus Hollmann werd de rechterhand van Schlack. Dit heeft een aantal jaren goed gewerkt, zeggen anesthesiologen. Maar in 2011 ging het volgens bronnen mis. De prestigieuze anesthesioloog Harry van Wezel moest vertrekken na een conflict met Schlack. En Gerhard Wagner, die in 2013 het roer overnam, werd door zijn collega’s gezien als een prettig, vriendelijk en betrouwbaar persoon, maar Schlack en Holmann wilden hem geen vast contract geven. Er wordt gezegd dat hij de Nederlandse taal niet voldoende spreekt en dat hij “een beperkt academisch profiel heeft”. Dit verraste de oud-medewerkers, omdat ook andere Duitsers op de afdeling de Nederlandse taal niet vloeiend beheersten.

Totale oorlog

Ondanks een protestbrief van de afdeling en een contractfout moest Wagner na een intimiderend gesprek het ziekenhuis verlaten. Volgens een brief van de overleden anesthesioloog zou de afdelingsleiding hem de totale oorlog (den Totalen Krieg) verklaren. “Ze lieten geen middel onbeproefd en benutten elke seconde om te zoeken naar een mogelijke fout of vergissing.” Het bestuur van de Amsterdamse WBU is hiervan op de hoogte gesteld, maar stelt nooit een brief te hebben ontvangen. Bovendien is er nooit actie ondernomen.

Gevaren

In 2016 kreeg de vertrouwenspersoon van het Amsterdam UMC bezoek van zeker tien anesthesiologen, die wilden klagen over de kadaverachtige discipline die de directie verlangde bij het volgen van de richtlijnen. Dit zou het bij complexe patiënten lastiger maken om buiten de protocollen te handelen en zelfs tot onveilige situaties leiden. Het management verleende collega’s met wie zij geen goede relatie hadden geen vrije dagen voor wetenschappelijk onderzoek en er was geen ruimte voor kritiek in vergaderingen. Anesthesiologen die ook maar enigszins kritisch waren, kregen een verschrikkelijk schema, hoefden geen zwaardere operaties uit te voeren of moesten tijdelijk op de polikliniek of in de crèche werken. Hollmann zou zelfs een collega hebben bedreigd door haar van de trap te duwen en te verklaren dat ze dodelijk was uitgegleden.

Schlack vertrok afgelopen zomer, zonder enige kritische noot van de Amsterdamse WBU-leiding. Sindsdien is zijn rechterhand, Hollmann, ‘afdelingshoofd dat locatie overstijgt’.

Door: Nationale Gezondheidsgids / Johanne Levinsky