Vijf jaar na de Utrechtse tramaanslag doen het slachtoffer en haar nabestaanden hun verhaal: ‘Je denkt: dit is het laatste moment dat ik leef’

Op 18 maart 2019 schoot Gökmen T. vier mensen dood in een tram in Utrecht. Vijf jaar later vertellen nabestaanden en slachtoffers hun verhaal in de documentaire ‘De Tramaanval’, geproduceerd door studenten School Journalistiek Jeanneau van Beurden en Tijmen Beijes. “Het is zo’n groot, intens onderwerp dat ik dacht: kunnen we dit doen?”

Die vraag stelden de jonge documentairemakers zichzelf hardop voordat ze begonnen. “Dit is de eerste documentaire die we hebben gemaakt”, legt Jeanneau uit op WNL In de Kantine op NPO Radio 1. “We zijn het er over eens: we gaan er alles aan doen om hier het beste van te maken.” Tijmen: “We waren het er al snel over eens dat we zo’n belangrijk en emotioneel geladen verhaal goed in beeld moesten brengen.”

De documentaire is de eerste over de tramaanslag die Nederland vijf jaar geleden schokte. “Er zijn interviews en kleine reportages geweest, maar er is nog nooit een documentaire gemaakt”, zegt Tijmen. In de documentaire vertellen de nabestaanden, betrokkenen en een man die nog net op tijd uit de tram wist te ontsnappen hun verhaal.

Eén van hen is Pablo. Hij vertelt zijn verhaal voor de eerste en laatste keer. “De tram werd gestopt met de noodrem. We konden op dat moment niet weggaan. Dan denk je: dit is het laatste moment dat ik leef”, zegt hij in De Tramslag. “Een jongen die nog in de tram zat, wist met een trap het raam kapot te slaan. Dat was de gelegenheid om uit de tram te stappen.”

Paul is een van de weinigen die de tramaanval heeft overleefd. Hij leed aan een posttraumatische stressstoornis. “Hij zag het voorbijgaan, hij zag de dader voorbijgaan”, zegt Tijmen. “Aan het einde is er een moment waarop de deuren opengingen. Dan kijken twee mannen elkaar aan: wie gaat er eerst? Paul arriveerde net op tijd en kon ontsnappen. ‘De andere man kwam te laat.’ Jeanneau: “Dat gevoel zit hem enorm dwars.”

‘Wij zijn heel zorgvuldig te werk gegaan’

Beetje bij beetje bouwden de twee documentairemakers een band op met het slachtoffer en haar familie. “We hebben het heel zorgvuldig aangepakt”, zegt Jeanneau. “Eerst zorgen we ervoor dat we heel goed op de hoogte zijn van hoe alles werkt. Daarna zijn we stap voor stap stappen gaan ondernemen om in contact te komen met vertrouwenspersonen. “Al was het maar om je te laten weten dat we dit gingen doen, zodat je niet voor een onaangename verrassing komt te staan.”

Ontvangt u al onze gratis WNL nieuwsbrief? Schrijf je hier in en mis niets!

“Dus uiteindelijk hebben we gepraat en koffie gedronken. Het vertrouwen is gegroeid. Uiteindelijk hebben we met een aantal mensen uit de documentaire kunnen praten en op de achtergrond contact gehouden met anderen.” Tijmen: “Wij legden de bal in hun handen. “Als ze met ons wilden praten, was er blijkbaar iets waardoor ze erover wilden praten.”

‘Dat betekent dat uw dochter dood is.’

Eén van de familieleden die zijn verhaal vertelt is René, de vader van Roos, die in de tram zat. Na de aanval verzamelen hij en andere familieleden zich in de zogenaamde gezinsopvang. Hij vertelt: “Op een gegeven moment loopt er een verpleegster met een politieagent naar ons toe. Eén en één zijn dus twee. “Dan weet je dat het verkeerd is.”

“Ze brachten ons naar een andere kamer, een kleine kamer. Daar vroegen ze: ‘Heeft hij een ketting?’ Ja, hij had een ketting met een kruis erop. “Heeft ze een armband?” Ja, ik had een armband. En hij had een tatoeage op zijn arm, van een roos. Ze zeiden: ‘Dan moet je komen, want dat betekent dat je dochter overleden is’”, zegt René. “Op dat moment zak je echt naar de grond. Absoluut.”

‘Het is jouw verhaal’

Jeanneau en Tijmen keken samen met de deelnemers naar de documentaire. “Wij hebben altijd gezegd: wij maken dit verhaal, maar het is jouw verhaal”, zegt Jeanneau. “We wilden dat iedereen tevreden was met het resultaat voordat we er mee ophielden. Ze waren gelukkig.”

Tijmen: “Ik was zeker zenuwachtig. Maar je hebt ook een zeker vertrouwen in jezelf. “We hebben er alles aan gedaan om een ​​goede documentaire te maken.” De aanslag op de tram is maandag om 22.20 uur te zien op NPO 2.

Lees ook:

Gökmen T. veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf voor tramaanslag Utrecht

Bekijk meer

Door: Peter Visser