Voorburgs Dagblad | Meesterwerken uit het Nationaal Archief van Den Haag tot New York

Dit jaar viert het New York Historical Society Museum and Library de 400ste verjaardag van New York, de stad die begon als Nieuw Amsterdam. In het museum begint vandaag een tentoonstelling met enkele topstukken uit het Nationaal Archief in Den Haag. Hiervoor hebben de Haagse archieven de ‘Schaghenbrief’ en de aquarel van Johannes Vingboons ‘Gezicht op Nieuw Amsterdam’ in bruikleen gegeven.

In 1624 stichtte de West-Indische Compagnie (WIC) de handelspost Nieuw-Amsterdam aan de zuidelijke rand van Manhattan. Het zou de hoofdstad worden van de kolonie Nieuw-Nederland en later New York.

Op 5 november 1626 schreef Pieter Jansz. Schaghen aan de Staten-Generaal over het nieuws dat hij hoorde van de bemanning van het schip Het Wapen van Amsterdam. Het schip is net terug uit de kolonie. Het gaat goed met de kolonisten. Er zijn kinderen geboren en de oogst heeft plaatsgevonden. Schaghen meldt verder: “ze kochten de t’eylant Manhattes van de wilde, voor de waarde van 60 florijnen.”

‘Schaghenbrief’

In werkelijkheid hadden de Nederlanders Manhattan niet gekocht. Hooguit kregen ze het recht om het te gebruiken, in ruil voor goederen als theepotten, messen, kralen en textiel. De oorspronkelijke bevolking van het eiland, de Lenni-Lenape, had geen grondbezit. Maar na de overdracht van de koopwaar beschouwden de Nederlanders zichzelf als eigenaren van het gebied. De ‘Schaghenbrief’ werd in de 19e eeuw ontdekt in de archieven van de Staten-Generaal.

De tekst gaat verder onder de foto.

De Schaghenbrief | Collectie Nationaal Archief.

‘Gezicht op Nieuw Amsterdam’

In 1664 schilderde Johannes Vingboons een aquarel van de nederzetting Nieuw-Amsterdam. Dat jaar namen de Engelsen de kolonie over. Ze veranderden de naam van Nieuw Amsterdam in New York. De aquarel toont Nederlandse huizen en boten met de Nederlandse vlag. Ook inbegrepen zijn een windmolen en een galg.

De ‘Schaghenbrief’ en het ‘Gezicht op Nieuw Amsterdam’ zijn vanaf vandaag tot en met 14 juli te zien in de tentoonstelling ‘The Castello Plan: New York Before New York’ in het New York Historical Society Museum & Library.