Hoe het CDA de Waddenzee redde | beuken lantaarn

Vanaf de publieke tribune is het niet te zien, maar de camera’s van de Tweede Kamer hebben een gesprek tussen Tjeerd de Groot en Henri Bontenbal in de coulissen van de plenaire zaal niet gemist.

Het stemmen is dinsdagmiddag al begonnen, maar de zetels van het D66-lid en het CDA-lid blijven leeg. De Groot had een gesprek met Bontenbal om het CDA ervan te overtuigen mee te stemmen met zijn voorstel om nieuwe delfstoffenwinning in het Waddengebied voor eens en voor altijd te verbieden.

D66 mist twee stemmen

Tjeerd de Groot, met de tijd die in zijn nek ademt, komt twee stemmen tekort. Links doet mee, evenals ChristenUnie, BBB en NSC, met 74 stemmen. Van de PVV en de VVD kun je niets verwachten, en van Forum voor Democratie en de SGP kun je ook niets krijgen. Hij kalmeerde de drie Denkers, maar ze bleken ongevoelig. De laatste druppel: de vijf stemmen van het CDA.

Op het CDA kon men rekenen, zo ondervond De Groot tijdens zijn jaren in Den Haag. Hij werkte met hen samen in twee coalities. In het laatste regeerakkoord spraken ze broederlijk af: niet meer gas winnen in het Waddengebied.

Geleidelijk wordt een nieuw CDA ontwikkeld

De CDA-fractie gedraagt ​​zich sinds november anders. Van de 19 zetels die de christendemocraten met Sybrand Buma in 2017 wonnen, blijven er 5 over. Na jaren van interne onrust over het leiderschap en de regie krijgt een nieuw CDA langzaam vorm, zoals je ziet in Den Haag. Met het Haagse kwintet aan het roer.

Het duurt even voordat collega-Kamerleden en zijn eigen aanhangers eraan gewend zijn. CDA-leden zijn reflectiever en niet zomaar vanzelfsprekend. Henri Bontenbal, de nieuwe politieke leider, blijft niet ver achter. Kreeg je voorheen sneller een ‘ja’ en een ‘we gaan het doen’, dan is er nu tijd voor reflectie, kritische vragen en aarzelingen. Bontenbal is een denker, allergisch voor opportunisme en ‘dingen doen voor het podium’.

Dat bleek in januari al in de Tweede Kamer: het CDA stemde tegen een SP-motie waarin het parlement werd gevraagd zich uit te spreken tegen de gaswinningsplannen bij Ternaard. Ze waren het er over eens dat de fractie niet langer zal instemmen met voorstellen die “geen politiek vervolg krijgen”, maar geschreven zijn om de aandacht te trekken.

Het CDA wil tegenstemmen

Met dit voorstel, De Groot verdedigt zich op de flanken tegen Bontenbal, kunnen we echt een verschil maken. Geen motie, maar een wetswijziging. Een uur voor de stemming hoorde De Groot dat het CDA niet met hem mee wilde stemmen. En dat is wat het CDA van plan is. De fractie, zo legde hij later uit, had gedacht dat ‘het beter was dit zorgvuldig vast te leggen door middel van een wijziging van het Mijnbouwbesluit’.

Een paar minuten voor de stemming opent De Groot zijn trukendoos voor Bontenbal. Geeft een overzicht van alle onderzoeken waaruit blijkt dat de nieuwe zout- en gaswinning in het Waddengebied moet worden stopgezet.

Bontenbal is, zo ziet De Groot, gevoelig voor het plot, maar heeft weinig tijd. De stemming in de plenaire zaal is al een paar minuten aan de gang: er wordt over alles gestemd. De twee haasten zich naar hun blauwe stoelen, waarbij de camera’s een gebaar van dankbaarheid van De Groot aan zijn CDA-collega registreren.

‘De meest opwindende stemming ooit’

Op de CDA-banken is hij onrustig. De gedeputeerden bladeren door de stemlijsten en reflecteren. Als Kamervoorzitter Martin Bosma aan de slag gaat met het ‘amendement Tjeerd de Groot’, heeft De Groot alleen oog voor de CDA-leden, twee straten verderop.

Daar staan ​​ze dan, de bocht om: hun handen in de lucht. De Groot heeft zijn rechterhand omhoog, opent zijn mond en legt zijn linkerhand op zijn borst. In zijn “opwindendste bui”, stelt hij later, is de Waddenzee gered. Bedankt, glimlach richting de hoek van het CDA.

Henri Bontenbal kijkt stoïcijns weg.

[email protected]