Mobiliteit als schakel voor wijkverbetering in stadsdeel Zuidwest van Den Haag – Platform31

Mobiliteit brengt je verder

Bruno Bruins, voormalig wethouder Mobiliteit en adviseur van de alliantie Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid, heeft er altijd op aangedrongen om in de wijkverdeling de link met mobiliteit te leggen. Mobiliteit brengt je verder: naar onderwijs, werk, zorg, sport en voorzieningen zoals de bibliotheek. Het is belangrijk om het wijkniveau te overstijgen en ook naar andere schaalniveaus te kijken. Baron: “Naarmate je dichter bij de stad en de regio komt en hierover praat met je collega’s in het gemeentebestuur, ontdek je dat er verbindingen zijn tussen wonen en economie. En dan ligt de zuidwestelijke buitenwijk ineens niet meer aan de rand van de stad, maar tussen het centrum en het Westland, en zorgen goede openbaarvervoerverbindingen voor toegang tot werkgelegenheid.”

Sjoerd Krijnen, hoofd mobiliteitsbeleid bij de gemeente Den Haag, legt uit: “De huidige verbinding vanuit het zuidwesten naar het centrum, tram 4, duurt te lang; Dit is kostbaar in tijd en geld. Laten we de tramlijn versnellen. Ook onderzoeken wij de haalbaarheid van een hoogwaardige busverbinding naar het Westland. Het gaat om onderdelen van de zogenoemde Zuidwestlandcorridor, een pakket openbaarvervoermaatregelen dat Den Haag, het Westland en Rotterdam beter met elkaar gaat verbinden. Hier werken we samen met het Rijk, de provincie, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de regiogemeenten.” De investering in deze regionale verbinding reikt veel verder dan de gemeente. Baron: “Bij NPZW lobbyen we samen met collega’s bij de gemeente bij de overheid voor meer openbaarvervoerverbindingen naar de binnenstad, mede gezien het grote aantal woonwijken in de omgeving. “Uiteindelijk gaan meer openbaar vervoer en verdichting hand in hand.”

Experimenteer met mobiliteitsintermediairs

Het fietsgebruik is in het zuidwesten veel lager dan in andere delen van de stad. Bewoners kiezen doorgaans voor de auto voor korte ritten tot vijf kilometer. Omdat kinderen met de auto naar school gaan, leren ze niet correct fietsen. Dit heeft gevolgen voor de verkeersveiligheid en de gezondheid van kinderen. Om dit te veranderen verbetert de gemeente de bereikbaarheid van de fietsenstallingen; de zogenaamde fietsenstallingen. Door het aanbieden van fietslessen zet de gemeente zich in voor gedragsverandering. Naast plezier bieden ze de deelnemers gezondheid en emancipatie. René Baron, directeur van het ZW-programma in Den Haag, zegt: “Het voelt dubbel als we met de vinger wijzen en zeggen wat goed is voor mensen. Er heerst ook een diep wantrouwen jegens de autoriteiten. Daarom willen we in het landelijke programma experimenteren met mobiliteitsintermediairs, dat zijn inwoners die hun eigen doelgroep veel beter kunnen bereiken dan wij.” Eind januari 2024 vindt de lichtjesparade van de fietsen van Den Haag plaats. Een heterogene groep culturen en achtergronden maakte een fietstocht: een positieve manier om fietsen onder de aandacht te brengen. Het initiatief startte vanuit de buurtfietsambassadeur en de buurtsportcoach, ondersteund door een aantal buurtbasisscholen.

De mobiliteitstransitie in Zuidwest: anders dan andere wijken

“Het mobiliteitsbeleid is niet aangepast, maar we leggen wel een ander accent”, zegt mobiliteitsadviseur Marloes van der Poel. Een speciale werkgroep kijkt naar de betaalbaarheid van parkeren en gedeelde mobiliteit. De huidige autodeelabonnementen zijn niet betaalbaar voor sociale huurders in het zuidwesten. Er zijn andere subconcepten nodig. “Bied bijvoorbeeld geen nieuwe Tesla aan, maar een acht jaar oude Clio, misschien slaat het wel aan.” Voor veel inwoners is het hebben van een auto erg belangrijk en hebben ze niet altijd een duidelijk beeld van de totale kosten: naast benzine ook afschrijving, verzekering en onderhoud. Bovendien blijven de brandstofkosten stijgen als gevolg van milieumaatregelen en dergelijke₂-prijzen. Uit recent onderzoek van TNO blijkt dat vooral huishoudens met lage inkomens, waaronder eenoudergezinnen, die veel autorijden, getroffen worden. Dit kan betekenen dat bepaalde plekken voor hen niet meer toegankelijk zijn en onderstreept het belang van goede alternatieven zoals betaalbaar openbaar vervoer en gedeelde mobiliteit.

Conclusie

Deze casus illustreert duidelijk de onderlinge verbondenheid tussen een veelheid aan partijen op verschillende schaalniveaus. Naast het schakelen tussen domeinen kijken gemeenteambtenaren ook bewust naar hogere schaalniveaus. Maar de betrokkenen richten zich ook op lagere niveaus om de bereikbaarheid, de leefbaarheid en de gezondheid van de buurt te beheren.

Hij nationale regering voert beleid uit op diverse terreinen die het zuidwesten van Den Haag raken. Zo stellen de ministeries van BZK, JenV, VWS, SZW, OC&W aandacht en budget beschikbaar via de NPLV en de SPUK Kansrijke Wijk. Tegelijkertijd treffen milieumaatregelen en CO2-prijzen vooral huishoudens met lage inkomens die veel autorijden. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zou de bereikbaarheid van Zuidwest en Westland kunnen helpen verbeteren met een financiële bijdrage aan de ZuidWestlandcorridor uit MIRT-gelden.

In regionaal niveau werk naburige gemeenten en de MRDH deelnemen aan de lobby van de Southwestland Corridor. Hier koppelen zij de noodzaak van deze openbaarvervoerverbinding aan de bredere opgave van woningbouw en de sociale ontwikkeling van zuidwestelijke wijken. De arbeidsmarkt (veel arbeidsmigranten wonen in het zuidwesten en werken in het Westland) functioneert ook op regionaal niveau. Het is echter een langetermijnproject; een MIRT-procedure is tijdrovend en inflexibel en de voltooiing van de openbaarvervoerverbindingen, gepland voor 2040, zal de problemen van Zuidwest op korte termijn niet wegnemen.

Hij gemeentelijk Door het ontwikkelingsbeleid ontstaan ​​er in het zuidwesten nog eens 10.000 huur- en koopwoningen. Deze verdichting brengt het risico met zich mee dat voorzieningen als bedrijven en sociale en culturele voorzieningen uit de wijk worden verdrongen. Bovendien zorgt de nieuw te bouwen havo-vwo-school in het zuidwesten ervoor dat de Scheveningse school, ontoegankelijk voor arme bewoners, geen belemmering meer zal vormen voor de ontwikkeling van kinderen. Deze school krijgt tevens een interdistrictsfunctie en biedt leerlingen de kans nieuwe mensen en nieuwe werelden te ontmoeten.

Het gemeentelijk mobiliteitsbeleid schrijft maatregelen voor zoals het verlagen van de parkeernorm, het invoeren van betaald parkeren en het bevorderen van deelmobiliteit. In deze buurt, waar veel bewoners afhankelijk zijn van hun auto om naar hun werk te gaan, lijken deze maatregelen het risico op vervoersarmoede te vergroten. Zeker als bovengenoemde openbaarvervoerverbindingen pas op termijn gerealiseerd zullen worden. De andere kant van de medaille is het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid op straat.

De gemeente investeert in de Structuurvisie Zuidwest districtsniveau op voet- en fietspaden, fietsambassadeurs en toegankelijke fietsenstallingen. Dit komt de gezondheid van de inwoners van Zuidwest ten goede en verbetert de bereikbaarheid van voorzieningen.

Het denken over mobiliteit als sociaal programma is in de kwetsbare buurtaanpak in Nederland nog geen gangbare praktijk. Deze casus illustreert echter dat maatregelen op het traditioneel ‘harde’ terrein van infrastructuur en mobiliteit de druk op kwetsbare wijken, zoals in het zuidwesten van Den Haag, kunnen verlichten. Mobiliteitsmaatregelen bieden kansen voor verbetering, maar het duurt lang voordat sommige mobiliteitsmaatregelen van kracht worden. Het risico van vervoersarmoede blijft op de loer liggen.