President Israël roept op tot vrijlating van gijzelaars bij de inauguratie van het Holocaust-museum

Tijdens de openingsceremonie van het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam riep de Israëlische president Herzog op tot de vrijlating van de Israëlische gijzelaars die Hamas sinds 7 oktober in Gaza vasthoudt.

Bij de bijeenkomst in de Portugese synagoge droeg hij een geel lint op zijn revers, een symbool van solidariteit met de gijzelaars. “Laten we in deze plaats van aanbidding bidden voor de veilige terugkeer van onze gijzelaars en voor vrede”, zei hij.

Herzog deed zijn oproep aan het einde van zijn toespraak:

In zijn toespraak herinnerde Herzog eraan dat tijdens de Tweede Wereldoorlog te veel mensen in stilte toekeken hoe de nazi’s joden uit Nederland hielpen deporteren, maar dat er ook mensen waren die tegen de nazi’s in opstand kwamen.

Hij gaf het voorbeeld van twee mensen die joden thuis verborgen hadden. Na de bevrijding gingen deze verborgen mensen naar Israël en nu sneuvelde zijn kleinzoon in de strijd om Israël te beschermen, zei hij.

Herzog benadrukte het belang van het museum, het belang van het herdenken van “de verschrikkingen die voortkomen uit haat, antisemitisme en racisme”, en verwees naar het huidige antisemitisme dat over de hele wereld in opkomst is.

De voorzitter van de Duitse Bondsraad, Manuela Schwesig, zei dat het belangrijk is om “nooit meer” te blijven zeggen en dat er geen plaats is voor antisemitisme. “Het is een bijzonder gebaar dat u hier vandaag bent, president Herzog”, zei hij.

Schwesig noemde het schokkend dat joden opnieuw het slachtoffer zijn van haataanvallen, geweld en moord als gevolg van de Hamas-aanval. Hij benadrukte ook de recente demonstraties in Duitsland tegen haat en rechts-extremisme en het belang om zich daartegen te blijven verzetten.

Duitsland heeft bijgedragen aan de oprichting van het Holocaust Museum. “De Duitsers waren verantwoordelijk voor de deportatie van mensen uit deze plek. Wij erkennen onze schuld en willen dat zoiets nooit meer gebeurt. Daarom steunt Duitsland dit museum”, aldus Schwesig, die ook sprak namens de Duitse president Steinmeier. .

De Oostenrijkse president Van der Bellen zei dat er een speciale reden is dat hij bij de inauguratie aanwezig is. “Arthur Seyss-Inquart, Rijkscommissaris voor Nederland, was een Oostenrijker. Het was een Oostenrijker die opdracht gaf tot de deportatie van meer dan 100.000 Joden uit Nederland naar de nazi-vernietigingskampen.” Een Oostenrijker, zei hij, was verantwoordelijk voor de vervolging, marteling en dood van zoveel mensen.

“Daarom ben ik hier met een bijzondere verantwoordelijkheid. Zeggen ‘nooit meer’ is niet genoeg, we moeten ernaar leven.” Volgens Bart Wallet, hoogleraar Joodse Studies, is het de eerste keer dat Oostenrijk de verantwoordelijkheid op zich neemt voor zijn deelname aan de Holocaust.

Van der Bellen ging ook in op het huidige antisemitisme en de haat en riep iedereen op zich daartegen te verzetten. “Dit is de enige manier om recht te doen aan de slachtoffers van de Shoah.”

Koning Willem-Alexander riep in zijn toespraak iedereen op om naar het museum te komen, kennis te nemen van wat er de afgelopen eeuw is gebeurd en dit in hoofd en hart mee te nemen. “Laten we nooit vergeten dat Sobibor in het Vondelpark begon met een bord met de tekst ‘Verboden voor Joden’.”

Bekijk hier een fragment uit de toespraak van de koning:

Vervolgens overhandigde de koning als officiële openingshandeling een mezoeza (een tekstvak) aan de achterkleindochter van een overlevende van de Holocaust. Vervolgens gaf hij de buis aan zijn overgrootvader om aan de deurpost van het museum te bevestigen. Dit vertegenwoordigt de symbolische zegening van het gebouw.

Het gefluit en geschreeuw van de demonstranten was duidelijk te horen. Ze protesteren tegen de aanwezigheid van president Herzog. Er is een zware politie-aanwezigheid rondom het museum en de omgeving wordt versterkt.

Toen de koning weer naar buiten kwam, zei hij dat we niet moeten vergeten dat met het einde van de Tweede Wereldoorlog ook het recht om te demonstreren terugkeerde. Hij vindt het goed dat er demonstraties gehouden kunnen worden en roept mensen op om het museum te bezoeken.

Het museum is gevestigd in de voormalige Hervormde Kweekschool aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam, tegenover de Hollandsche Schouwburg, een historische plek. Via dat schoolgebouw werden Joodse kinderen van het nabijgelegen Joodse kinderdagverblijf gered.

“We leggen uit dat er in totaal 600 kinderen zijn gered op deze plek”, zei directeur Emile Schrijver vóór de inauguratie. “Die historische interpretatie voegt kwaliteit en inhoud toe aan de beleving van de bezoeker, omdat je beseft dat je staat waar het heeft plaatsgevonden.”

Het is een museum over een van de grootste genocides uit de moderne geschiedenis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden bijna 6 miljoen Joden vermoord. Driekwart van de Nederlandse joden heeft de Holocaust niet overleefd. Schrijver vindt het van groot belang om deze ultieme uiting van jodenhaat een plek te geven in het collectieve geheugen, zeker nu het antisemitisme weer in opkomst is.

Na de opening van het museum zal er een demonstratie plaatsvinden tegen de aanwezigheid van president Herzog. Pro-Palestijnse mensenrechtenorganisaties omschrijven zijn bezoek als onaanvaardbaar.

Ruim 200 moskeeën hebben de koning deze week verzocht de receptie niet bij te wonen. Herzog kreeg internationaal kritiek omdat hij zei dat hij geen onderscheid maakte tussen burgers en Hamas-strijders in Gaza; Hij zei dat een hele natie verantwoordelijk was voor de aanvallen op Israël.

Verdedigers wijzen op de symbolische waarde van Herzogs aanwezigheid. Ze begrijpen de kritiek, maar ze zeggen dat Herzog hier in de context van de geschiedenis staat en dat hij als president van Israël symbool staat voor de duizenden Nederlandse Joden die naar Israël zijn gegaan.

Vanavond spreekt Herzog met de vertrekkende premier Rutte. Hij heeft nog niet gereageerd op het bezoek van de president. De situatie in het Midden-Oosten staat op de agenda.