Van gewone Watergraafsmeerkinderen tot honkbaldynastie: het verhaal van de familie Urbanus

De naam Urbanus wordt in Amsterdam al bijna negentig jaar geassocieerd met honkbal. In 1935 werd Charles Urbanus Sr. (1914-1980), bokser en stukadoor, lid van de nieuw opgerichte honkbalafdeling van Op Perseverance Follows Victory (OVVO), op straat ook bekend als “Old Ladies Play Baseball Too.” “. Vier jaar later volgt broeder Han.

Charles en Han schelen dertien jaar. Ze zijn beiden geboren in Rotterdam en verhuisden in 1934 naar de Transvaalbuurt en later naar de Bredeweg in Watergraafsmeer. Daar raakten ze betrokken bij OVVO, waar ze aanvankelijk voetbalden. Sjaak Swart (85) voetbalde daar ook, totdat Ajax hem op 10-jarige leeftijd ontdekte.

Toen OVVO op 1 januari 1935 een honkbalafdeling oprichtte, begon Charles met honkbal. Han gaat trainen als hij 11 jaar oud is. Sindsdien heeft de familie een ware honkbaldynastie gevormd, die via Charles Urbanus Jr. (68) voortduurt tot 2018, wanneer zijn zoon Nick Urbanus zijn carrière als tophonkballer beëindigt.

Dynastie zegt niet veel: Han’s jongste zoon Johan was ook honkballer, terwijl zijn dochter Marianne softbalde.

Eerste klas

De grondlegger van de dynastie, Charles Urbanus Sr., werd starter in het hoofdteam van OVVO en zou voor de ploeg spelen tot begin jaren 60. Broeder Han wordt werper. Hij debuteerde in het eerste elftal van OVVO in 1946, toen de ploeg promoveerde naar de eerste divisie. Dit is het begin van een succesvolle etappe: in 1949 won OVVO voor het eerst de titel van kampioen. De club pakt daarna nog eens vier jaar de titel en is daarmee de eerste ploeg in de Nederlandse honkbalgeschiedenis die vijf jaar op rij landskampioen wordt. Honkbal wordt in Amsterdam-Oost zo populair dat het op straat en in het Galileïplantsoen wordt gespeeld.

In 1949 maakte Han zijn debuut in het Nederlandse negenteam. Destijds bedroeg het internationale honkbal iets meer dan twee wedstrijden per jaar tegen België en soms tegen teams van Amerikaanse soldaten die in West-Duitsland waren gestationeerd.

In 1952 was hij de eerste Europese honkbalspeler die een uitnodiging ontving om te trainen bij de New York Giants. Hij werkt nog steeds als boekhoudkundig assistent op een Amsterdams kantoor, wat hem meteen toestemming geeft. In een interview in Het woord Urbanus vraagt zich af of hij zich bij het honkbalmekka zal kunnen aansluiten: “En als je het mij als prof vraagt, zal ik botweg weigeren.” Han kende in die jaren geen gelijke in zijn eigen land; Hij werd vijf keer verkozen tot Beste Werper (in 1953, 1954, 1955, 1957 en 1958).

In de Verenigde Staten leert Han anders pitchen. Terugkerend naar Nederland reist hij het hele land door om pitching-lezingen te geven met een instructiefilm, in eetzalen van honkbalclubs of gehuurde zalen, vol met honkballiefhebbers. In 1953 keerde hij terug naar de Verenigde Staten, waar hij in februari met een speciale trein 10.000 dollar ophaalde voor de slachtoffers van de watersnood in Zeeland.

Op de heuvel

In 1956 nam Nederland voor het eerst deel aan het Europees Kampioenschap in Rome en veroverde de titel. Nog zeven Europese titels volgden tot 1965. Han duelt vrijwel altijd op de heuvel met de Italiaanse legende Giulio Glorioso (1931-2015).

In 1956 en 1957 kwalificeerde de winnaar van het Europees Kampioenschap zich ook voor deelname aan de Global World Series. Nederland reist bijvoorbeeld naar de Verenigde Staten om te spelen tegen Puerto Rico, Colombia, Venezuela en Canada. Dit zijn de eerste interlands tegen teams van buiten Europa; Al snel wordt duidelijk dat deze teams te sterk zijn. Nederland verliest elke wedstrijd.

Charles jr., zoon van Han en vernoemd naar zijn oom, begint ook als werper bij OVVO en vader en zoon spelen een tijdje samen; Han op de heuvel, Charles op het tweede honk. Net als zijn vader schittert hij in het Nederlandse negenteam. Hoogtepunt is het WK van 1982 in Zuid-Korea, toen hij zes treffers scoorde tegen aartsrivaal Italië, waaronder twee homeruns. In 1986 stopte hij als actief speler met 131 interlands.

Het ontoegankelijke Cuba verslagen

In 1976 ging het eerste honkbalteam van OVVO uit elkaar en ging verder als Amstel Tijgers; In 1988 fuseerde die club met HCAW (Bussum’s Allen Verbaar Honkbal en Softbal Club). Na zijn jaren als speler werd Charles coach, interessant genoeg, eerst bij Neptunus in Rotterdam, later bij de Amsterdamse eersteklasser Pirates en bij het Nederlands team. Hij was aanwezig toen Nederland het onaantastbare Cuba voor het eerst versloeg tijdens de Olympische Spelen in Sydney in 2000. Voor zijn inzet voor het topsportbeleid ontvangt hij in 2022 de Frans Banninck Cocq-medaille.

Zijn zoon Nick debuteerde op 17-jarige leeftijd in het eerste elftal van Pirates en datzelfde jaar speelde hij voor het Nederlands elftal. Net als zijn grootvader en vader won Nick Europese titels met het Nederlands elftal. Hij wordt opgemerkt door de Texas Rangers, een club uit de Major League Baseball, de hoogste Amerikaanse competitie, en gaat naar de Verenigde Staten. Hij speelt echter voornamelijk in de minor leagues, met de Spokane Indians, Hickory Crawdads en Arizona Rangers.

Dit maakt hem het enige lid van de Urbanus-dynastie dat in de Verenigde Staten heeft deelgenomen. Hij bereikt nooit de Major Leagues, het mekka van deze sport. “Het is nooit leuk als ze zeggen dat je niet goed genoeg bent”, zegt hij na terugkomst. Nick zal nog een aantal jaren voor de Pirates spelen; Charles Jr. is zijn coach.

Zijn grootvader zette het spel tot op hoge leeftijd voort. Han overleed in februari 2021 op 93-jarige leeftijd.
Dit is een verkorte bewerking van een artikel uit het maartnummer van Ons Amsterdam.

Leave a Reply Cancel reply