Er staat nu een 'herstelhuis' voor liefdadigheidsouders in Amsterdam-Zuidoost: 'Mijn dochter heeft nooit verteld hoe bang ze was'

Maandag wilde Marissa Lisse (44) de inauguratie afzeggen. De slagboom kon niet omhoog voor de vrachtwagen om het bestelde meubilair op de Johan Cruijff Boulevard af te leveren. Het meubilair werd leeg geretourneerd. Lisse moest snel andere tafels en stoelen huren en, zoals hij zegt, toestemming vragen aan de topdirecteur van de gemeente om de barrière te bouwen.

Dat er zo iets kleins misgaat in de gemeente, vooral bij deze gelegenheid, brengt veel oude pijnen met zich mee: de moeder is voor 80.000 euro opgelicht in het uitkeringsschandaal.

Zijn herstel kende een moeizame start, vertelde Lisse vorig jaar Het woord die persoonlijk contact moest opnemen met wethouder Marjolein Moorman (Schuldhulpverlening) om een offerte te ontvangen voor een likje verf op haar huis.

Onvruchtbaarheid en herniachirurgie.

Nu stelt hij, in samenwerking met Moorman en zijn functionarissen, de gemeenschapsruimte waar hij negen maanden aan heeft gewerkt open voor ongeveer tachtig aanwezigen. In dit ‘herstelhuis’ kunnen begunstigde ouders de hele week terecht bij vijf organisaties om hulp, in ieder geval voor de komende vijf jaar. De gemeente betaalt de kosten van de ondersteunende organisaties, circa 2 miljoen euro in 2024. Daarnaast betaalt de gemeente de huur van het gebouw, 100.000 euro per jaar.

Als Marjolein Moorman arriveert, zegt Marisa Lisse tegen haar: “Je hebt naar mij geluisterd en dankzij jou zijn we hier vandaag.”

Moorman antwoordt: “Dat is echt niet waar, dat komt door jouw kracht.”

Vervolgens wordt symbolisch een wit lint doorgeknipt en loopt er een muziekband door de gemeenschapsruimte om het feestelijke karakter te onderstrepen.

Dat het gemeenschapshuis in Zuidoost staat is geen toeval; een derde van de Amsterdamse slachtoffers (zo’n 2.000 van de 6.600 bekende slachtoffers) woont hier.

Vijf slachtoffergedreven initiatieven krijgen een plek in de gemeenschapsruimte; waaronder de Phoenix Foundation van Janice Durham (40). Haar kinderopvangtoeslag ging rechtstreeks naar de kinderopvang, wat manipulatie bleek te zijn.

De Belastingdienst claimde echter een schuld van Durham die in de loop der jaren opliep tot 80.000 euro. “Ik moest het zelf betalen, terwijl ik een huis in de vrije sector huurde voor 1.400 euro per maand, omdat ik geen noodverklaring kreeg.”

Door stress kreeg ze op 38-jarige leeftijd een hernia en werd ze onvruchtbaar. En net als Lisse had ze problemen met het herstelproces: omdat ze zakenvrouw was, kon ze volgens de gemeente aanvankelijk niet profiteren van hulpprogramma’s voor begunstigde ouders.

Angst om alleen thuis te zijn

Als je Durham vraagt waar ze haar veerkracht vandaan haalt, wijst ze naar haar 15-jarige dochter Dior. “Ik las in haar dossier bij de psycholoog: Dior is erg bang om alleen thuis gelaten te worden”, zegt Durham. Dior had dat nooit tegen zijn moeder gezegd. “Maar het is logisch. Ze was toen vijf of zes jaar oud en ik werkte zo hard dat ik pas om 19.30 uur thuiskwam. Ze was de hele tijd alleen.’

De Durham Foundation richt zich op emotionele genezing. “Trauma wordt opgeslagen in je lichaam.” Zij organiseert een 31-daags trainingsprogramma voor getroffen vrouwen en kinderen: het hoogtepunt is een luxe verblijf in een Brabantse villa, geheel gefinancierd door de stichting.

Slachtoffers van ongevallen

Ook Simcha de Haan (57) werd slachtoffer en richtte stichting ECA op, die slachtoffers met elkaar wil verbinden zodat ze samen carrosserieën en werkplaatsen voor kinderen kunnen maken, maar bijvoorbeeld ook een eigen bedrijf kunnen opzetten.

De Haan beweert ook dat de gemeente de meeste slachtoffers ‘de rug toekeerde’. Volgens haar is daar verandering in gekomen dankzij het optreden van gemeenteraadsleden Milka Yemane (GroenLinks) en Süleyman Koyuncu (Denk). Ze hebben na de documentaire beroep aangetekend Alleen tegen de staat had gezien. Resultaat: zo’n verkoeverkamer moest er komen, de tweede van het land na die in Almere.

Ombudsman Munish Ramlal vergelijkt de situatie van veel slachtoffers met die van slachtoffers van ongevallen met een handicap. ‘Ze moeten herstellen’, zegt hij. “Dat is het niet: hier is een prothese, begin gewoon weer te lopen. Of denk aan de Bijlmervliegramp en al die mensen die daar jarenlang last van hebben gehad.”

Hij wijst erop: het is de taak van de overheid om deze mensen te helpen, maar de overheid was juist de auteur van het sociale uitkeringsschandaal.

Lange vertragingen door de belastingdienst

Wethouder Moorman begrijpt dat slachtoffers geen onderscheid maken tussen de ene regering en de andere. Maar de hulp van de gemeente is complementair aan die van de overheid.

Moorman zegt ook te maken te hebben met “enorme vertragingen” van de belastingdienst. Zij moeten gegevens aanleveren over de ouders die zich melden bij de gemeente. Moorman kreeg vanaf 2021 pas verouderde informatie van de Belastingdienst, die vanwege de privacywetgeving bovendien snel vernietigd moest worden.

“Het lastige is dat gemeentemedewerkers boosheid en frustratie voelen. Het vraagt ook wat van hen. Tegelijkertijd lijkt het mij heel bijzonder dat de slachtoffers weer op de overheid kunnen vertrouwen.” Daarnaast zijn er ook zo’n dertig slachtoffers van het uitkeringsschandaal onder gemeenteambtenaren.

Het herstelhuis is veelbelovend, maar het is nog lang geen eindpunt. De Haan: “Dit is de tiende stap van een hele interessante wandelroute.”

Over de auteur: Algemeen verslaggever Tahrim Ramdjan schrijft sinds 2019 voor Het Parool over onder meer dagelijks nieuws, recht, jeugd, discriminatie en Stadsdeel Zuidoost. Advies is welkom [email protected].

Er staat nu een ‘herstelhuis’ voor liefdadigheidsouders in Amsterdam-Zuidoost: ‘Mijn dochter heeft nooit verteld hoe bang ze was’

Leave a Reply Cancel reply