Weg met de rompslomp van afval bij Waste Expofette

Shirley Brandeis

Even samenvatten: wat is VuilnisOproer?

Van der Borden: “Dit is een beweging van bewoners die sinds 2020 laten zien dat het anders moet en vooral kan als het om afval gaat.”

Leuke naam ook.
“Er zijn de palingrellen van 1886, de aardappelrellen van 1917, de Jordaanse rellen van 1934 en nu ook de vuilnisrellen. “We zitten in een rijtje buren die zeggen: dit kan niet meer zo zijn.”

En buren die boos zijn.
“Nou, oh nee… Ja, we zijn boos. Als je voor de honderdste keer sigarettenpeuken op dezelfde plek legt, word je boos. Of als de gemeente tevreden lijkt, terwijl bewoners nog steeds talloze plekken vol afval zien. Maar we gaan niet boos worden. Onze acties zijn doorgaans speels en dankzij de goede samenwerking met de gemeente hebben we de boosheid inmiddels achter ons gelaten. We worden gehoord en we zien dat ambtenaren hun best doen.”

Deze tentoonstelling is ook leuk.
“Grappig, maar met een serieuze boodschap: dit is wat er gebeurt, het kan anders. En met de oproep: wie helpt?”

Vreemde naam, exofette.
“Dat is een combinatie van de woorden tentoonstelling en estafette. Omdat we hopen dat we door de boodschap te laten zien, deze ook aan anderen overbrengen.”

In de Plaza op de begane grond liggen straatstenen met teksten in felle kleuren. (Foto: meegeleverd)

Wat ging er aan deze tentoonstelling vooraf?
“Ten eerste het idee dat verspilling vaak een symptoom is van iets groters. Als regelmatig vegen bijvoorbeeld niet de oplossing is, moet u analyseren waarom. Vorig jaar zijn we samen met ambtenaren, bewoners en ontwerpers gestart met de zogenaamde ‘Schoon, Compleet en Veilig Academie’. We analyseren vier kritieke punten, waar vaak veel vuil of onzekerheid heerst. Plekken waar veel verschillende problemen samenkomen. Wij stelden onszelf de vraag: wat gebeurt hier, wie komt er, wat doen ze daar en hoe gaan mensen met elkaar om?

Waar zijn die toegangspunten?
“Het is de snoeproute tussen de school en winkels aan de Pieter Calandlaan, Barajasweg in Sloterdijk, Osdorpplein en een industrieterrein in Sloterdijk. We hebben ooit tenten opgezet in winkelcentrum Osdorp, alsof we daar kampeerden, om informatie te verzamelen van bezoekers en bewoners. “Dat trok de aandacht en leverde leuke gesprekken op met de buurt.”

En oplossingen?

“Niet 1, 2, 3. Maar informatie over wat er gebeurt en hoe daar tot nu toe mee is omgegaan. Blijkbaar moet het anders. Dankzij de samenwerking met ontwerpers, ook wel social designers genoemd, kun je vanuit een ander perspectief naar de zaken kijken en zo tot andere oplossingen komen. Dit kost tijd, je krijgt niet direct resultaat. Wat wij hebben getest is deze maand elke vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur te zien in de Plaza op de begane grond van het stadsdeelkantoor aan Plein ’40-’45.”

De tentoonstelling in het stadsdeelkantoor op Plein ’40-’45. (Foto: meegeleverd)

Wat kun je daar doen?
“Iemand die heel boos is, kan tegen een bokszak vol afval aanlopen terwijl hij naar een minipodcast over afval luistert. Uiteraard met bokshandschoenen. Uit eigen ervaring weet ik dat dit een verademing is. Er is meer te doen en te zien. Zoals de toegang tot een industrieterrein in Sloterdijk. Het probleem is dat mensen elkaar niet kennen; Het is geen woonomgeving. Er ontstond het idee om mensen via elkaar met elkaar in contact te brengen guerrilla-tuinieren, dat strijdt voor een groenere stad. Er werden stenen opgetild en een tuin aangelegd, en mensen kwamen ernaar kijken. Opeens was er verbinding. En verantwoordelijkheid. Dat maakte de omgeving een stukje schoner. Schoner dan wanneer je altijd op dezelfde manier veegt of boetes uitdeelt.”

Het zal werken?

“Beter dan de vorige aanpak. Wat veel zegt is dat professor Kees Dorst, die aan een universiteit in Australië doceert op het gebied van transdisciplinaire innovaties, ons met interesse volgt. Onze aanpak, waarbij vooral social designers betrokken zijn, boeit je. Zijn advies is: laat zien wat je doet. Daarom hebben wij deze Waste Expofette voorbereid. We laten zien wat we doen, wat het oplevert en waar alle energie en financiën naartoe gaan.”

Waarheen?

“Naar een nieuwe manier om naar afvalproblemen te kijken. Een manier die wél werkt.”

Deze aanpak is daar een onderdeel van. Nationaal Samen Nieuw West Programma. De leermethode is een belangrijk uitgangspunt in dit programma: dingen uitproberen om informatie te krijgen over wat goed werkt en wat niet. Wilt u zelf meehelpen aan een schoner Nieuw-West? Kijk dan eens www.vliegnisoproer.nl voor incentivegroepen/incentivecampagnes en doe mee! Afval op straat kunt u melden bij de gemeente door te bellen naar 14020 of www.amsterdam.nl. Daar vindt u ook informatie over hoe u containeradopnemer kunt worden en de contactgegevens van de gebiedsmakelaar bij u in de buurt, met wie u contact kunt opnemen als u vragen of opmerkingen heeft.