close
close

Vijf weken in het ‘leeuwenhol’: Emilie Meijer verstopte zich in de Hollandsche Schouwburg

Vijf weken in het ‘leeuwenhol’: Emilie Meijer verstopte zich in de Hollandsche Schouwburg

Emilie Meijer

Amerikaans nieuws

De meeste mensen brachten drie of vier nachten door in de Amsterdamse Hollandsche Schouwburg voordat ze werden gedeporteerd. Emilie Meijer was er vijf weken toen ze 14 jaar oud was. “Hij had zich verstopt in de leeuwenkuil.”

Bijna 80 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft Nederland deze week een eigen Holocaustmuseum. Het is gevestigd in de oude Amsterdamse schouwburg en tegenover de voormalige Hervormde Kweekschool.

Ruim 46.000 Joden verzamelden zich hier in 1942 en 1943 om via Kamp Westerbork en Kamp Vught te worden gedeporteerd naar de vernietigingskampen van Nazi-Duitsland. Emilie Meijer wist daar wekenlang te overleven.

‘Volle kamer’

Meijer is de dochter van een joodse huisarts uit Amsterdam-Oost. Toen de jodenvervolging in de herfst van 1942 steeds extremere vormen aannam, doken zij en haar moeder onder. Maar de vrouwen worden door de Duitsers ontdekt en naar het Detentiecentrum van Amstelveen gebracht. Daar wordt ze gescheiden van haar moeder en naar de Hollandsche Schouwburg gebracht.

“Ik weet nog dat ik naar die zaal vol theatermensen werd gebracht. Die zaal stond vol met stoelen alsof je naar een voorstelling ging. Maar nu waren er wanhopige mensen met rugzakken. Het was vreemd en griezelig.”

“Ik kwam daar meer dood dan levend aan, uit angst. En ik had maar één ding voor ogen: ik wil op mijn moeder wachten.”

Zorg ervoor dat je uit hun handen blijft! Verberg je gewoon. En verschijnen nooit meer wanneer ze zich registreren.

Advies van Walter Süskind aan Emilie Meijer

Terwijl ze in de rij staat om door de Duitsers te worden gefouilleerd, trekt Walter Süskind haar uit de rij. Als Jood is hij benoemd tot directeur van het theater, maar doet er in het geheim alles aan om mensen te redden. Dit is vooral handig als het gaat om de ingewikkelde omgang met kinderen: Meijer is een van de honderden kinderen die worden gered.

‘Hij pakte mijn arm en gooide me de gang in. ‘Maak dat je hier wegkomt, snel,’ zei hij. ‘Je bent hier alleen, je hebt geen ouders. En je moeder komt zeker niet meer. uit haar huis. Er zijn nog handen over! Verstop je maar.’ En laat jezelf nooit meer zien als ze inchecken.'”

  • ONS

    Emilia en haar moeder
  • Beeldbank Tweede Wereldoorlog – NIOD

    Inschrijving bij Hollandsche Schouwburg
  • Beeldbank Tweede Wereldoorlog – NIOD

    Hotel Hollandsche Schouwburg

Omdat Emilie zonder volwassenen naar het theater komt, is ze een speciaal geval. Süskind en medisch assistent Maurice Hirschel zijn vastbesloten haar buiten het bereik van de Duitsers te houden. En zo dwaalt Emilie wekenlang door de schouwburg en ziet hoe de schouwburg elke dag voller wordt, totdat er na drie à vier dagen weer een transport vertrekt.

“Het gebeurde allemaal ‘s nachts. Ik kon dus niet echt slapen. Toen zag je al die doodsbange mensen met hun rugzakken, doodgeslagen en huilend de theaterzaal binnenlopen. Dat was zo verschrikkelijk. Al die mensen die zo humeurig waren en verwoest. de angst.”

“Als er een transport naar Vught zou zijn, zat ik bij de mensen die dan met het transport naar Westerbork zouden gaan en andersom.”

Zo slaagde ze erin onopgemerkt te blijven en te voorkomen dat ze werd vervoerd:

Op haar veertiende wist Emilie in de Hollandsche Schouwburg wekenlang uit de handen van de nazi’s te blijven.

Ook Emilie herinnert zich de slechte hygiëne in de schouwburg: “Het was een echte schouwburg, dus er waren geen voorzieningen om te overnachten. Er waren nauwelijks sanitaire voorzieningen.”

“In een theater staan ​​tegenwoordig prachtige toiletten, tien op een rij. Maar toen waren er nog twee fonteinen. Je moet je voorstellen hoe vies ze waren en hoe gevaarlijk ze waren. Er konden allerlei ziektes ontstaan.”

Cyanide

Op een dag komt Emilie plotseling haar grootouders tegen in het theater. Ze waren gearresteerd en zouden worden gedeporteerd. Zijn grootvader vertelde hem dat zijn andere grootmoeder was overleden. Toen de Duitsers haar probeerden mee te nemen, had ze een fles cyanide gedronken.

Emilie’s vader was als huisarts in het bezit van cyanide. Voordat hij zich verstopte, had hij elk gezinslid een fles gegeven, zodat ze het heft in eigen handen konden nemen. “Mijn grootouders werden ‘s nachts in de bus gezet. Ik kon ze niet meer begroeten. Ik zie ze nog steeds weglopen. Dat beeld houd ik bij me.”

Dit roept weer een herinnering op: ‘Mijn moeder had ook een fles cyanide. Toen de Duitsers ons in de schuilplaats ontdekten, wilde ze die opdrinken. ‘Ik smeek je, laat me hem meenemen’, zei ze. Stel je voor: dan “Je bent 14 jaar oud en je staat voor dat dilemma. Maar ik verbood het haar. Ik zei tegen haar: ‘Dat kun je niet doen, want dan wordt onze gastheer gearresteerd.’ Dus deed ze het niet. Dus moest ze gaan. naar Sobibor.”

Als Emilie vijf weken in de schouwburg is, krijgen de Duitsers op een dag bericht dat de hele schouwburg leeggemaakt moet worden voor een grondige schoonmaakbeurt. Die dag spoort Maurice Hirschel haar aan zich tussen de balken van het gebouw te verstoppen om niet ontdekt te worden.

Ze moet heel stil blijven liggen totdat het transport is vertrokken. En hij belooft haar ‘s nachts te komen zoeken. Emilie doet wat Hirschel haar zegt en hij komt haar ‘s avonds laat ophalen.

‘Het was helemaal donker. De schouwburg was helemaal leeg. Hetzelfde geldt voor het wachthuis, waar normaal gesproken een bewaker stond. En op een teken van Maurice verliet ik de schouwburg. De voordeur uit, de nacht in.’

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *