Moet de gemeente Amsterdam ‘de journalist spelen’ op haar website? ‘Het doet afbreuk aan wat echte journalistiek is’

Een interview met André van Duin over zijn carrière en zijn connectie met Amsterdam. Een lijst met de ‘tien mooiste bomen van de stad’. Een longread over de jazzmuzikant Chet Baker, die in 1988 dood werd aangetroffen voor zijn hotel aan het begin van de Zeedijk. Rijk geïllustreerde artikelen die, als ze wat minder kritiekloos waren geschreven, niet hadden misstaan. Het woordmaar alles is te vinden op de website van de gemeente Amsterdam.

Negen ambtenaren (in totaal 7 fte) zijn verantwoordelijk voor de nieuwssectie van Amsterdam.nl, die een breed scala aan artikelen bevat die in ieder geval de suggestie wekken dat de website een journalistiek platform is. De documenten worden tussen berichten geplaatst met daarin objectieve overheidsinformatie, zoals de sluiting van een tunnel, de aankondiging van een nieuw sportpark op IJburg of een onderzoek naar bodemverontreiniging in boomgaarden. De ‘nieuwsredactie’ bestaat al zo’n zeven jaar, maar er verschijnen al een tijdje interviews met Amsterdammers op de site, gemiddeld twee keer per jaar.

Antisemitisme

Vorige week ontstond er opschudding over een interview met oud-raadslid Rob Oudkerk dat na een week stilletjes van het terrein werd verwijderd. Oudkerk sprak over het opkomend antisemitisme in Nederland (“het steeg met 800 procent”), maar vanwege talrijke kritische reacties op het interview besloot de gemeente het artikel in te trekken. “Voor veel lezers gaf het een eenzijdig beeld. Bij veel lezers was het ook niet duidelijk wie de afzender was. “We hebben er vooraf niet goed over nagedacht”, zegt een woordvoerder van de gemeente.

Burgemeester Femke Halsema zette een extra stap voor AT5. “Amsterdam.nl is geen journalistiek platform. Dat is de manier waarop dit interview moet gebeuren. Er zit ook een politieke connotatie aan waar zo’n algemene site zich niet aan moet wagen”, zei hij. “De volgende stap is dat de pro-Palestijnse beweging ook wil dat interviews met hen gepubliceerd worden. “Ze moeten die kant niet op willen als site (…) die informatie geeft over de openingstijden van de loketten of sluitingen in de stad.”

devalueren

Naast artikelen met een hoog human interest gehalte, zoals het eerder genoemde interview met André van Duin of een artikel over de historische binnenstad van Sloten, zijn er ook artikelen die politiek gevoelige onderwerpen raken. Zo verscheen afgelopen najaar, op de dag dat een kritische evaluatie van de Top 600-aanpak verscheen, een interview met programmaverantwoordelijke Sanneke van Grinsven op de website van de gemeente. Terwijl Het Parool kopte: “Top 600-aanpak heeft geen effect op recidive: Amsterdamse veelplegers zijn niet minder schuldig dan andere criminelen”, mocht Van Grinsven ongevraagd de successen van de aanpak prijzen.

Thomas Bruning, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, vindt het onwenselijk dat ambtenaren ‘journalisten spelen’. “Het doet afbreuk aan wat echte journalistiek is. De taak van de overheid is om burgers op transparante wijze te informeren. Dit verschilt fundamenteel van de rol van de journalistiek, die onafhankelijkheid als haar grootste troef heeft. In een tijd waarin het voor veel mensen al moeilijk is om de betrouwbaarheid te beoordelen, mag het onderscheid tussen overheidsinformatie en journalistiek niet bewust vervagen.”

Betrouwbaarheid van het wegen

Yael de Haan, hoogleraar Lokale Publieke Omroep aan de Rijksuniversiteit Groningen, vindt het belangrijk dat het publiek weet wie de afzender van de informatie is, omdat dit vaak onduidelijk is. “De informatie van de gemeente kan voor mensen relevant zijn, maar zij willen transparantie over de afzender.”

“Veel mensen hebben nu al moeite met het inschatten van de betrouwbaarheid van informatie, dus als gemeente moeten we niet nog meer verwarring zaaien”, zegt Frits van Exter, voorzitter van de Raad voor de Journalistiek. “De gemeente doet het zeker met de beste bedoelingen, maar het wekt de indruk onafhankelijke journalistiek te beoefenen. Terwijl dat toch echt iets fundamenteel anders is.”

Bruning: “Los van de onderliggende argumenten is het de moeite waard om je af te vragen of daar publiek geld aan besteed moet worden. “Het zou voor regeringen beter zijn om onafhankelijke media te subsidiëren dan om hiervoor overheidsfunctionarissen in te zetten.”

Hoofdredacteur

Amsterdam is lang niet de enige gemeente die de grens tussen overheidsinformatie en journalistieke producties verlegt. In 2021 kreeg de gemeente Almere kritiek van het Genootschap van Hoofdredacteuren omdat de verantwoordelijke van het communicatieteam zichzelf ‘hoofdredacteur’ noemde. “Heel roekeloos”, vond het genootschap, waarna de functie een andere naam kreeg.

Op de website van de gemeente Amsterdam staat ook een ‘hoofdredacteur‘. Een woordvoerder van de gemeente zegt dat er momenteel wordt gesproken over de inhoudsrichtlijnen van de site. Het is nog niet duidelijk of en hoe ze worden aangepast, maar de kans is klein dat er interviews met ‘buitenstaanders’ op de site worden geplaatst.

Leave a Reply Cancel reply