Het Openbaar Ministerie gaat in beroep bij procureur-generaal Koos Plooij tegen de Haagse politicus Richard de Mos: het hoger beroep begint vandaag

Vandaag begint het hoger beroep in de oude corruptiezaak rond de Haagse politicus Richard de Mos, die afgelopen april door de Rotterdamse rechtbank werd vrijgesproken van alle aanklachten. Het Openbaar Ministerie is niet zo gebleven en zet nu een van zijn beste aanklagers in.

Abel Bormans5 maart 202405:00 uur

Een ‘circus’ en een ‘politiek proces’, zo noemde Richard de Mos de corruptiezaak afgelopen dinsdag nogmaals. Met een in groen en geel versierde De Uithof opende de leider van Hart voor Den Haag de campagne richting de gemeenteraadsverkiezingen van, zoals u goed leest, 2026. Tijdens een Trumpiaanse bijeenkomst met confettiregens en rookmachines gaf De Mos zijn jubelende stem fans een “megaoverwinning” in perspectief.

Tweemaal werd De Mos de grootste partij in Den Haag, maar net zo vaak belandde zij in de oppositie. Sinds het toenmalige raadslid in 2019 uit zijn ambt werd ontheven vanwege beschuldigingen van corruptie, stagneert zijn politieke carrière. Dat gaat veranderen, zei De Mos tegen zijn volgers. Het zal binnenkort vrij zijn van alle besmettingen, zei hij. En de andere politieke partijen kunnen er niet langer omheen.

De PR-machine van Hart voor Den Haag draait op volle toeren (er was zelfs een liedje Vrijspraak op de melodie). Zijn van Eminem en Dido). Want het is natuurlijk geen toeval dat de mediacampagnebijeenkomst een week vóór het hoger beroep plaatsvond. Zo werden geesten voorbereid op een tweede ronde met het Openbaar Ministerie (OM), die dinsdag voor de rechter begint en drie weken zal duren. “Ik wacht met enorm veel vertrouwen op de uitslag van deze oproep”, zei De Mos trots achter zijn lessenaar.

Zijn zelfvertrouwen is begrijpelijk. Afgelopen april sprak de Rotterdamse rechtbank hem, zijn partijgenoot Rachid Guernaoui en enkele Haagse zakenlieden vrij van corruptie en omkoping. De rechter aarzelde niet om de donoren ervan te beschuldigen via De Mos en zijn partij invloed te hebben gekocht, zelfs voor een nachtverlof. De Mos werd ook vrijgesproken van schending van het ambtsgeheim, meineed en het tewerkstellen van een illegale vreemdeling.

“Het is niet verwonderlijk dat zij als partij standpunten innemen die samenvallen met die van hun achterban”, oordeelde rechtbankvoorzitter Jacco Janssen. Hoewel de rechtbank het “niet uitgesloten” achtte dat De Mos iets harder liep voor bevriende zakenlieden, zag zij ook een enthousiaste politicus met hart voor de stad. Bovendien heeft De Mos geen geheim gemaakt van zijn ombudsmanbeleid. ‘Laten we luisteren naar wat de burgers willen. Niet met het volk, maar met het volk”, in de woorden van De Mos zelf. En transparantie heeft een moeilijke relatie met het geheimzinnige karakter van corruptie.

De rechtbank vroeg zich hardop af of er sprake was van een strafrechtelijke kwestie. Er zijn onvoldoende regels over donaties aan lokale partijen, zegt Jansen. In tegenstelling tot landelijke partijen ontvangen lokale partijen geen subsidies en zijn daarom afhankelijk van financiële donaties.

Verrassing

De overweldigende vrijspraak op 23 april vorig jaar kwam voor velen als een verrassing. Het bewijsmateriaal maakte De Mos in ieder geval achterdochtig. Zo spraken de zakenlieden in onderlinge berichten over De Mos als ‘onze man’, die ‘ze niet voor niets zo groot hebben gemaakt’.

Het Openbaar Ministerie heeft scherpe kritiek op het vonnis. Hij vindt dat de rechtbank de lat te hoog heeft gelegd voor een veroordeling. Als de zakenman profiteert van de retourservice, zou er volgens het ministerie van Justitie al sprake kunnen zijn van omkoping. Dit voordeel hoeft niet ‘exclusief of voor de hand liggend’ te zijn, zoals de uitspraak stelt.

In hoger beroep heeft het Openbaar Ministerie twee zwaargewichten in de zaak gezet: Miranda de Meijer en Koos Plooij. De Meijer wordt beschouwd als een verfijnde anti-corruptiespecialist; Plooij was betrokken bij talloze spraakmakende zaken, zoals de moord op Pim Fortuyn en de afpersingszaak Willem Holleeder (die draaide om de vermoorde vastgoedhandelaar Willem Endstra).

Gevaar voor het scheppen van een precedent

Het Openbaar Ministerie vreest het risico dat er een precedent wordt geschapen zoals de uitspraak van de rechtbank Rotterdam. Hij gelooft dat lokale ondernemers die een nachtvrijstelling of terrasvergunning aanvragen nu mogelijkheden zullen zien om hun doelen te bereiken door middel van donaties aan lokale politieke partijen. De vrijspraak van De Mos maakt het voor justitie lastiger om aan deze situatie een einde te maken.

Het Openbaar Ministerie heeft de beschuldiging van “deelname aan een criminele organisatie” afgewezen. In de volksmond roept deze juridische term associaties op met de drugsmaffia of motorbendes. Het Openbaar Ministerie erkent dat de zaak daarom een ​​‘label’ heeft gekregen dat zij niet verdiende. De Mos, Guernaoui en de zakenlieden zeiden dat ze er enorm onder leden.

Onlangs zorgde een interview met de nieuwe directeur-generaal van het Openbaar Ministerie, Rinus Otte, voor opschudding in Den Haag. Otte vermeldt in het weekblad E.W. dat het aftreden van De Mos als raadslid van het Openbaar Ministerie ‘niet nodig was’. Dit deed de Haagse politicus pijn. Zijn positie – en die van Guernaoui – werd vrijwel onmiddellijk na de start van het strafrechtelijk onderzoek onhoudbaar.

Volgens De Mos weet Otte “heel goed” dat het Openbaar Ministerie Den Haag al vier en een half jaar “ontwricht”. Hij krijgt de steun van de burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen. In het ADVERTENTIEpodcast Oh oh, De Mos Van Zanen noemde het ‘ondenkbaar’ dat het proces zo lang zou duren. “Ik hoop dat het hierna echt klaar is en dat in maart het laatste punt komt, want de stad moet vooruit.” Het is niet ongebruikelijk dat fraude- en corruptiezaken zo’n vijf jaar duren.

Dinsdagochtend verzamelen De Mos en zijn aanhangers zich vroeg om naar het Gerechtsgebouw te marcheren. Hart voor Den Haag anticipeerde tijdens de feestbijeenkomst op de ‘confrontatie’ tussen De Mos en Plooij met een humoristische video in westerse stijl. Daarin vochten de twee een pistoolduel uit, onder de aangrijpende muziek van Ennio Morricone. Het groen-gele publiek op De Uithof keek vol vertrouwen toe.