Nooit meer het gevoel hebben “de afvoer van Amsterdam” te zijn: de aanpak van Noord moet het vertrouwen herstellen

Van een hoorzitting waarbij noorderlingen raadsleden een spiegel voorhielden over de problemen in hun wijk, burgemeester Halsema die vervolgens aan bewoners kwam vragen een plan te schrijven, tot een drietal raadsleden die met bewoners door de wijk toerde. Drie jaar nadat buurtbewoners van Noord, verenigd in het Netwerk Amsterdam Noord, op alle mogelijke manieren meer aandacht eisten voor de problematiek van hun stadsdeel, werd het plan Focus Noord voltooid. Doelstelling: het vertrouwen tussen burgers en overheid herstellen, de levensomstandigheden van noorderlingen verbeteren en jongeren meer en betere kansen bieden.

Veel kinderen groeien op in armoede

Dat is hard nodig, zo blijkt uit de koude cijfers. In de wijken De Kleine Wereld en Plan van Gool groeit één op de drie kinderen op in armoede. Van de 2.500 slechtst onderhouden woningcorporaties van de stad ligt 80 procent in het noorden. De kwaliteit van speeltuinen, vegetatie en trottoirs is slechter dan in andere delen van de stad.

Volgens wethouder Melanie van der Horst (North Approach) en districtsvoorzitter Brahim Abid laat dit zien hoezeer een langetermijnaanpak nodig is. In de Noordtoegang staan de uitgangspunten waarmee het gemeentebestuur de komende 25 jaar wil investeren in de wijk. Bijzondere aandacht gaat uit naar wijken waar de achterstand het meest zichtbaar is: bijvoorbeeld Volewijck, Plan van Gool, Tuindorpen en Banne.

De twee regisseurs zijn trots op wat voor hen ligt. Volgens hen betekent dit een verandering in de manier waarop een gemeente met bewoners kan samenwerken. “Het plan is van onderaf ontwikkeld en in overleg met bewoners, corporaties en ondernemers hebben we het verder uitgebouwd.” Maar het hoort echt bij de gemeente, benadrukken ze. “Het is onze verantwoordelijkheid om dit te doen”, zegt Van der Horst.

4,6 miljoen euro

De aanpak omvat hele basale zaken waarvoor dit jaar 4,6 miljoen euro wordt uitgetrokken: straten die gerenoveerd moeten worden, jongerenwerkers die zichtbaar moeten zijn in de wijken, achterstallig onderhoud aan woningen. Volgens Abid en Van der Horst mag de waarde van het plan echter niet worden onderschat.

Van der Horst: “Er zijn al tientallen jaren vertragingen in het Noorden. Dus nu schrijven we dit expliciet. Als je kijkt naar de tijd die de gemeente soms nodig had om een boom op het Waterlooplein te bespreken, vergeleken met iets in het noorden, was er een groot verschil. Gelukkig gaat het steeds beter.”

Om af te tappen

Abid: “In het Noorden heerst al langere tijd het gevoel dat ‘we een afvoerput zijn’. Daardoor ontstond er ook een soort relativering van de ontbering, die mij deed denken: waarom accepteer je dit? Een slecht fietspad dat al jaren bestaat; In het zuiden was de straat lange tijd geblokkeerd door bewoners. Onze belofte is dat bewoners nooit meer het gevoel zullen hebben dat de wijk een riool is en dat zo’n fietspad er jarenlang niet meer zal zijn.”

Uit overleg met Sylvia Fennis en Eva Bollen van Red Amsterdam Noord blijkt echter dat het vertrouwen kwetsbaar is. Zo verscheen er vóór de zomer een concepttekst die hen niet beviel. Dit gaf opnieuw een gevoel van haast en druk. Ze eisten meer tijd en een nieuwe versie met meer aandacht voor de participatie van buren.

Ze zijn blij met de definitieve tekst, net als de goedbedoelende ambtenaren die nu bij Noord betrokken zijn. “Als dit plan echt op deze manier wordt uitgevoerd, zal dat heel goed nieuws zijn voor Noord”, zegt Eva Bollen.

70.000 nieuwe woningen

Volgens hen blijft geluid echter marginaal, omdat de fundamentele richting in de stad niet verandert. Volgens Fennis en Bollen worden de grote vragen niet gesteld. Neem bijvoorbeeld de groei van 20.000 extra woningen, bovenop de al geplande nieuwbouw van 50.000 woningen in de wijk.

Ze vrezen dat dit de wijk sowieso fundamenteel zal veranderen. “We zijn niet tegen verandering”, zeggen ze allebei, “het gaat erom welke verandering we willen en wat voor soort stad we willen zijn.” Hoewel de benadering van het Noorden stelt dat het ‘noordelijke sentiment’ moet worden beschermd, is het niet duidelijk hoe.

Van der Horst: “Wat je nu merkt is dat de stad zo snel verandert dat er een gevoel van verlies ontstaat. Daar moeten we over praten. Wat betekent dat werkelijk? Het verhaal gaat niet over ‘de stad verandert niet meer’, het gaat over hoe je er samen controle over kunt hebben. Dat is uiteindelijk waar focus om draait. “Daarom is het zo belangrijk dat we dit samen met de bewoners doen.”

Activistische bewoners

Abid: “Ja, er komen steeds meer woningen bij, maar het gaat ons veel meer om wat dit betekent voor de bestaande bewoners en hoe we ervoor kunnen zorgen dat zij hiervan profiteren.” Beide bestuurders gaan er niet van uit dat bewoners en overheid voortaan altijd naast elkaar zullen staan, maar gaan er wel van uit dat ze niet langer tegenover elkaar zullen staan.

Abid noemt een actie in oktober waarbij Red Amsterdam Noord geplande werkzaamheden aan het Noorderpark stopzette door veiligheidsbarrières met kettingen te verbinden. “Waar we vroeger misschien meteen de hekken hadden verwijderd en verder waren gegaan, zijn we nu in gesprek gegaan.”

Van der Horst: “Het feit dat we beter samenwerken betekent niet dat bewoners zich niet langer activistisch moeten opstellen. Laat het me weten, alsjeblieft. Maar ik denk ook dat ze meer hebben bereikt dan ze soms denken.”

Waar gaat onder meer de 4,6 miljoen euro dit jaar naartoe?

– Voor participatie wordt € 645.000 uitgetrokken: zo wordt gekeken of bewoners die door de gemeente worden gevraagd om mee te denken een vergoeding kunnen krijgen en moet bijvoorbeeld geplande boomkap beter vindbaar zijn op de website van de gemeente.

– Bijna een miljoen euro zal worden toegewezen aan het bevorderen van gelijke kansen voor jongeren. Zo gaat €100.000 naar buitenschoolse activiteiten in De Banne voor jongeren en €1.000 naar de Waterlandpleinbuurt voor initiatieven die de buurt veiliger maken voor jongeren. De Waterlandpleinbuurt is een van de drie buurten met het hoogste percentage vermoedelijke minderjarigen.

– Er wordt 350.000 euro uitgetrokken om bewoners die alarm slaan over straten, trottoirs of pleinen in slechte staat snel te helpen en 150.000 euro gaat naar knelpunten die al algemeen bekend zijn.

– Dit jaar wordt 400.000 euro uitgetrokken om samen met bewoners het groen te verbeteren: van de aanleg van wildpassages tot het uitbreiden van natuurvriendelijke zitbanken.

Over de auteur: Tim salarissen Hij heeft bijna 10 jaar de Amsterdamse politiek gestudeerd en schrijft daar sinds 2022 als politiek verslaggever over voor Het Parool.

Leave a Reply Cancel reply