Het aantal minderjarigen dat betrokken is bij de explosies is zorgwekkend: gerekruteerd omdat “het makkelijk lijkt en voor veel geld”

De Amsterdamse driehoek (burgemeester Femke Halsema, hoofdaanklager René de Beukelaer en politiechef Frank Paauw) waarschuwt hiervoor tijdens de jaarvergadering over veiligheid in de stad. De driehoek wijst onder meer op de talrijke explosieven die vorig jaar ontploften: maar liefst 197 in 2023, terwijl er in 2022 nog 100 explosies waren.

De meeste explosieven ontploften in Zuidoost, Nieuw-West en Oost, soms meerdere keren in dezelfde buurt. De effecten hiervan zijn aanzienlijk: door het grote aantal explosies en uitbraken van geweld voelt het voor bewoners normaal. Daarnaast hebben inwoners van deze wijken van de stad het gevoel dat de overheid er niet voor hen is, waarschuwt de burgemeester.

Halsema: “De gemeente, politie en relevante partners zetten zich in om hulp te bieden bij deze explosies en we willen zoveel mogelijk tegemoetkomen aan de zorgen en vragen van bewoners. De gevolgen voor bewoners en ondernemers zijn ernstig: hele gevels worden gesloopt en woningen worden onbewoonbaar. De risico’s voor de daders zijn enorm. “Dit soort aanvallen zijn roekeloos en overhaast.”

Jonge daders gerekruteerd via Snapchat

De Driehoek maakt zich grote zorgen over de jonge daders. Van de 44 mensen die het Openbaar Ministerie de afgelopen twee jaar heeft vervolgd in verband met explosies, waren er 31 jonger dan 23 jaar; 17 waren minderjarig. De jongste verdachte was 12 jaar oud. Voor “wat makkelijk lijkt en veel geld” worden jongeren via sociale netwerken als Snapchat of Telegram, via tussenpersonen, opgeroepen om explosies op criminelen te plaatsen.

De bedragen die zij hiervoor ontvangen, vaak enkele honderden euro’s, maken het volgens de Driehoek lastig om een alternatief toekomstperspectief te bieden. Politiechef Paauw zegt dat jongeren vaak weinig belemmeringen hebben om in actie te komen en zich vaak niet eens bewust zijn van het conflict. “Ik ben bang dat het een nieuw fenomeen is waar we nog niet van af zijn.” De Driehoek vraagt Den Haag om het illegaal vuurwerk zoals cobra’s moeilijk te maken Europa binnen te komen.

Explosies zijn lastig te voorspellen, zoals Halsema meerdere malen heeft aangegeven. Daarom is preventie ingewikkeld. De politie en het Openbaar Ministerie hebben echter een speciale ‘kernexplosievengroep’ gelanceerd. Samen met de politie werken zij aan interventies om criminele processen ‘duurzaam’ te onderbreken, analyseren welke onderzoeken prioriteit verdienen en of er een verband bestaat tussen de explosies.

De moord op rapper Bigidagoe is daar een recent voorbeeld van. De nacht na zijn dood waren er drie explosies. Halsema sprak eerder de hoop uit dat dit niet het begin is van een golf van geweld. “Wij zijn druk bezig met onderstaande groep jongeren. Ook online monitoren wij de reacties. Gelukkig worden er regelmatig explosieverdachten opgepakt.”

Legalisering van de drugsmarkt

Het aantal schietpartijen is in 2023 met 40 procent afgenomen. In 2022 waren er 85 schietpartijen, vorig jaar waren dat er 54. De Driehoek meent dat het aantal explosies dit aantal heeft overschreden. Het aantal gewelddadige sterfgevallen neemt al jaren af: vorig jaar werden ‘slechts’ elf mensen vermoord, onder wie Het woord Eerder gemeld. Dit is opnieuw een laag record, na de twaalf slachtoffers in 2022.

Het aantal steekpartijen is vorig jaar toegenomen: van 95 in 2022 naar 143 vorig jaar. Ook in dit geval zijn de daders veelal jongeren, met name tussen de 12 en 17 jaar oud. Speciale aandacht wordt besteed aan het nachtleven, waar ook steeds meer messen worden gestolen. Een dieptepunt was de dood van Jimmy Schepers, neergestoken op het festival Solid Grooves. Volgens de “professionals” dragen steeds meer daklozen messen.

De Driehoek maakt zich zorgen over de nieuwe groei van criminelen in de stad. Dit vergt ‘continue aandacht’ en er wordt ook verwezen naar de masterplannen Nieuw-West en Zuidoost, die enkele jaren geleden van start gingen. Dit moet in de loop van twintig jaar impact hebben op de kansen van jongeren, zodat zij niet voor een criminele carrière kiezen omdat ze andere aantrekkelijke mogelijkheden hebben.

Meer politie voor de stad

Daarnaast loopt men ook tegen de grenzen aan van wat mogelijk is binnen de huidige wet- en regelgeving en internationale verdragen. De driehoek noemt de regelgeving ‘soms restrictief’ en zegt dat het niet mogelijk is om een ‘internationaal probleem’ lokaal op te lossen. Halsema roept niet voor het eerst op tot legalisering van de drugsmarkt.

Positief is dat de gemeente het aantal ambtenaren op orde heeft. Amsterdam krijgt er de komende twee jaar 70,5 fte agenten bij. Deze politieagenten gaan de basisteams versterken: meer agenten in de buurt en meer agenten die zich kunnen richten op de opsporing van veelvoorkomende criminaliteit. Daarnaast worden momenteel 700 agenten opgeleid.

Desondanks ontbreken er nog steeds 350 fte’s in Amsterdam, zegt politiechef Paauw. “Door de eisen die aan de politie worden gesteld (de demonstraties, de beveiliging en de onderzoeken die wij uitvoeren) is er door de krapte veel spanning. “Ik denk dat het nog beter is dat het moreel onder mijn troepen nog steeds erg goed is.”

Over de auteur: David Hielkema schrijft over de Amsterdamse politiek en is tevens gespecialiseerd in onderzoeksverhalen. Tips of opmerkingen? [email protected]

Leave a Reply Cancel reply