Sirenes in de lucht maken plaats voor sms-berichten; Vanaf 2025 geen maandelijkse geluiden meer

Demissionair minister van Justitie Dilan Yesilgöz kondigt in een brief aan de Tweede Kamer het einde aan van de luchtalarmsirene. De belangrijkste reden is dat het NL alert een veel groter bereik heeft. Uit een meting van afgelopen december bleek dat 92 procent van de bevolking het sms-bericht van de overheid ziet.

Het geloei van sirenes wordt door een steeds kleiner deel van de bevolking gehoord. In nieuwe wijken ontbreken vaak de paaltjes met de sirenes, terwijl op andere plekken het geluid door nieuwe hoogbouw niet meer zo ver reikt. In het beste geval kunnen de huidige sirenes door ongeveer 75 procent van de mensen worden gehoord, schrijft Yesilgöz.

Om een ​​groter bereik te krijgen zouden gemeenten op ongeveer vijfhonderd locaties sirenes moeten plaatsen. Het onderhouden van het netwerk van 4.278 sirenes kost al veel geld. Yesilgöz wil profiteren van het aflopen van de onderhoudscontracten in 2025 om het systeem los te koppelen.

Het Nederlandse alarm is specifieker dan sirenes

Een belangrijk voordeel van het NL alert is dat een sms naar een veel specifiekere groep burgers in een wijk, stad of regio kan worden gestuurd. Mogelijk bevat het sms-bericht ook meer details over de noodsituatie (‘Evolutie van rook door brand’) en wat de bevolking moet doen (‘Blijf thuis en sluit ramen en deuren’).

Het sms-bericht kan ook in meerdere talen worden verzonden. Nu gebeurt dit alleen in het Nederlands en Engels. Uit een onderzoek dat begin 2023 werd gehouden, bleek dat 58 procent van de mensen niet weet wat ze moeten doen als de luchtalarmsirene klinkt.

Sirenes zijn sinds 1998 slechts 36 keer gebruikt in noodsituaties, aldus de minister. Sinds de introductie in 2012 is het NL-alert 538 keer gebruikt.

Waar nodig zullen na 2025 op sommige risicovolle locaties in sommige veiligheidsregio’s ‘aanvullende waarschuwingssystemen’ blijven bestaan. Dit kan betekenen dat er nog wel posten met sirenes zullen staan, maar deze kunnen wel aangesloten zijn op een regionaal systeem en niet meer op een nationaal systeem, zegt een woordvoerster van het departement.

Met het stopzetten van de luchtalarmsirene zal in 2025 ook het geluid van de sirenes om 12.00 uur op de eerste maandag van de maand eindigen, gedurende precies 86 seconden. De luchtalarmsirene klinkt om te controleren of ze werken en om de bevolking te herinneren aan het bestaan ​​van het waarschuwingssysteem. Alleen op feestdagen wordt de test opgeschort. In 2000 vielen de sirenes stil vanwege de vuurwerkramp in Enschede.

De luchtalarmsirene werd aanvankelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog bedacht om de bevolking te waarschuwen voor een op handen zijnde luchtaanval. In sommige landen, zoals Israël, worden ook sirenes gebruikt om alarm te slaan over naderende aardbevingen. In België werd de luchtalarmsirene in 2018 afgeschaft.