Onderzoek naar ambtelijke integriteit Rotterdam | Vrijdagenmorgen.nl

2 maart 2024 door een van onze redacteuren

Onderzoek naar de ambtelijke integriteit van Rotterdam

Omslag van het officiële vliegtuigintegriteitsrapport.

Eind vorig jaar publiceerde de Rotterdamse Rekenkamer haar rapport over ambtelijke integriteit binnen de gemeentelijke organisatie. Hoewel de aandacht voor integriteit is toegenomen en veel zaken goed gaan, is er nog veel ruimte voor verbetering. Medewerkers moeten betere instrumenten krijgen en er moet meer nadruk worden gelegd op het leren van integriteitsschendingen. Van een groot aantal verdenkingen wordt geen melding meer gemaakt, aldus de rekenkamer in haar rapport ‘Officiële integriteit: onderzoek voor opsporing, arrestatie en onderzoek, behandeling en leren’. Rekenkamerdirecteur Marjolein van Asselt heeft begin februari 2024 het rapport ‘Ambtelijke Integriteit’ aangeboden aan de gemeenteraad.

Bij integriteitsschendingen gaat het om fouten die te groot zijn om te vergeven, omdat ze te veel gevolgen hebben voor collega’s, de gemeente en de stad Rotterdam. Het rapport probeert deze echte fouten aan te pakken. Op verzoek van het gemeentebestuur heeft de Rekenkamer Rotterdam de afgelopen twee jaar onderzoek gedaan naar ambtelijke integriteit. Het uitgebreide onderzoek besloeg het hele proces van het opsporen, aanhouden, onderzoeken, afhandelen en leren over integriteitsschendingen. Kortom, het rapport concludeert dat de basis al op orde is, maar dat elke stap beter kan en moet.

Onderzoek 2016 – 2023

Na een reeks incidenten heeft de gemeenteraad eind 2020 aan burgemeester, wethouders en de rekenkamer gevraagd een integriteitsonderzoek uit te voeren. De audit van het rekenbureau bestrijkt de periode 2016 tot en met april 2023. Het onderzoek bestrijkt het gehele integriteitsproces: van het constateren van overtredingen, het aanhouden, onderzoeken, afhandelen en uiteindelijk het leren kennen van integriteitsschendingen.

De gemeente Rotterdam hanteert nu twee aparte procedures voor ongewenst gedrag en alle andere vormen van integriteitsschendingen. De rekenkamer adviseert beide procedures samen te voegen om ook bij ongewenst gedrag sterkere maatregelen te kunnen nemen. Volgens de rekenkamer voldoet de gemeente niet aan haar verplichting om te zorgen voor een veilige werkplek.

Uit het onderzoek (inclusief pagina 95 van het rapport, zie link aan het einde van dit artikel) blijkt dat een groot deel van de respondenten meer dan één vorm van integriteitsschending heeft ervaren of vermoed. Uit de casusbeschrijvingen van de respondenten blijkt dat veel potentiële schendingen betrekking hebben op ingewikkelde gevallen waarin verschillende soorten integriteitsschendingen elkaar overlappen. Van de respondenten die aangaven een overtreding te hebben meegemaakt of te vermoeden, bestempelde minimaal 55% de overtreding als ongewenst gedrag. Bovendien werd vaak verspilling of niet-naleving ervaren of vermoed (38% van de respondenten), gevolgd door misbruik of niet-vertrouwelijke omgang met gevoelige informatie (27%) en machtsmisbruik (27%). Op basis van deze onderzoeksvraag is het niet mogelijk een uitspraak te doen over het aantal integriteitsschendingen dat binnen de gemeente plaatsvindt. Het kan immers voorkomen dat verschillende respondenten naar dezelfde overtreding verwijzen.

Uit een onderzoek onder medewerkers blijkt dat een aanzienlijk aantal medewerkers integriteitsschendingen vermoedt die nooit zijn gemeld. Deels komt dit voort uit onwetendheid over de procedures, deels uit het idee dat er niets mee wordt gedaan, maar ook omdat mensen zich niet veilig genoeg voelen. Een belangrijk verbeterpunt dat de rekenkamer benadrukt is de terugkoppeling naar de informant. Als er slecht wordt gecommuniceerd over de voortgang en uitkomst van het proces, ontstaat al snel de indruk dat rapporteren zinloos is omdat er toch niets aan wordt gedaan. De Rekenkamer moet niet alleen transparanter zijn, maar is ook van mening dat het beheer van inbreuken ook voorspelbaarder moet zijn. Volgens de rekenkamer is het ook van belang dat de organisatie meer aandacht besteedt aan het leren van integriteitsschendingen.

Meer informatie: “Officiële integriteit: onderzoek naar detectie, arrestatie en onderzoek, management en leren”.

Meer over:

Slotenmaker Rotterdam

Leave a Reply Cancel reply