Jack Courant 100 jaar: gelukkig tot op de dag van vandaag

Shirley Brandeis

“Dat je veel minder kunt doen dan je ooit zou kunnen en het accepteren.” Dit is hoe Jack Courant ouderdom samenvat. Hij loopt met “een assistent”, zoals hij zijn rollator noemt, hij kan niet alles goed horen en kan dus urenlang staren. “Vroeger kon ik dat niet.” Hij houdt van klassieke muziek, gaat uit en reist, leest en luistert. Zoals je als huisarts hoorde. “Ik nam de tijd. En soms een sigaret.” Een veelzeggend gebaar in een tijd dat de arts nog tijd had, autoriteit uitstraalde en daardoor nog op kantoor kon roken. Als medicijnman was Jack Courant zijn tijd vooruit en wist: lichaam en geest zijn met elkaar verbonden. “En je kunt nooit weten wat erger is.”

het begin van het einde

Wij gaan verder terug in de tijd. Na de bedrijfsschool werkt de jonge Jack als accountant en volgt hij een boekhoudcursus. “Mijn moeder Jeanne werkte diamanten, mijn vader Siegfried was jazzpianist. Tijdens de crisisjaren had geen van beiden een baan. “We hebben een beetje armoede gekend.” Hij heeft goede herinneringen aan zijn jeugd in de Boterdiepstraat, Amsterdam-Zuid. Jack kon goed overweg met zijn vier jaar jongere broer Wim. “We waren een eenvoudig en liefdevol gezin. Joods, maar wij hebben er niets aan gedaan.” Toen Hitler in 1939 over de radio riep dat joden onmenselijk waren en Polen binnenviel, was de familie Courant alert, maar niet bang. “Nederland was neutraal in de oorlog van 1914-1918. Wij dachten: we zullen zien. Toen ik in de nacht van 10 op 11 mei 1940 wakker werd van het luchtafweergeschut, wist ik: dit is het begin van het einde.”

Annie

Jacks vader werd ontslagen uit het orkest en er verschenen borden op straat met de tekst: ‘Geen joden gezocht.’ Toen alle Joden een ster moesten dragen (“Ik vond het een enorme vernedering”) en Jack in de zomer van 1942 een oproep kreeg om te verschijnen, besloot hij onder te duiken. ‘Ik word liever neergeschoten dan geslacht als een tam schaap,’ zei hij tegen zijn ouders en vertrok, nadat hij met grote opluchting de ster uit zijn jas had gehaald. “Dat voelde als een bevrijding.” Hij beschreef en vertelde wat volgde vele malen. De honderdjarige benadrukt graag het geluk, het enorme geluk, dat hem van de ene schuilplaats naar de andere bracht en hem in staat stelde te overleven. Met altijd die warme herinnering aan het laatste adres in Veendam, bij dierenarts Monster en zijn vrouw Annie. In gesprekken met de beschaafde vrouw des huizes, die in de jongeman een mentaal evenwicht vond in een agrarische omgeving, kwam niet alleen het verlangen naar voren om psychiater te worden, maar ook een liefdesverhaal waar hij met spijt en plezier aan terugdenkt. Dankzij de schoolboeken en de ondergrondse leraar die het gezin kreeg, kon Jack na de oorlog zijn HBS-B diploma behalen. Daarna volgde een studie geneeskunde en een lange carrière als huisarts. Een huisarts met enorme interesse in de psychosociale kant van de ziekte waar mensen zich zorgen over maken.

Walhalla

Wat een geluk, zegt hij, de vele momenten in zijn leven waarop het weer goed ging. Of er is iets goeds gebeurd. Zoals de ontmoeting met Ida (Ikie) de Miranda, met wie hij ruim zestig jaar getrouwd was, tot haar overlijden in 2009, en drie kinderen kreeg. Over de ontmoeting met zijn schoonfamilie: “Na de oorlog was er een feest bij zijn ouders thuis. Een walhalla.” Hij ontmoette andere overlevenden, verstandige mensen en dronk. “Je moet het positieve in je hebben om door te gaan”, zegt Courant. ‘Om van daaruit opnieuw te beginnen met de overblijfselen die je nog hebt.’ Zijn vader en broer werden gedood, zijn moeder overleefde het kamp. Verdraag pijn door karakter en ervaring. “Er zijn veel redenen om negatief te zijn, maar dat is niet verstandig. “Hoe ik ben, wat mijn ouders mij gaven en hoe liefdevol ik na die periode werd ontvangen, maakte het voor mij mogelijk om door te gaan met mijn leven.”

ingenieus begin

Tijdens het gesprek hangen er nog twee ballonnen in de vorm van het cijfer 9 van de vorige groep aan de muur. Is honderd voor hem een ​​magisch getal? “Natuurlijk. De hele sfeer eromheen. Mensen willen een feestje. Dat is wat wij geven. Mijn vriendin Elly organiseerde de Uilenburgersjoel. Ik denk na over mijn toespraak. Ik heb al een heel slim begin. Er is veel te vertellen na een Honderd jaar.’ En daarna? Kijkt Jack vooruit? ‘Nauwelijks. Het bereiken van de honderd is iets absoluuts. Zo van: dat is het. Wachten op het einde. In theorie kunnen er veel dingen gebeuren, maar in de praktijk gebeuren ze bijna nooit. Nog een jaar of zo, denk ik.” Is het waar dat je met de jaren wijzer wordt? Ben jij niet erg verstandig met honderd? “Dat was ik altijd al”, lacht hij. Serieus: “Als je ouder bent, kun je de dingen op een bepaalde manier zien. “Door kennis en ervaringen.”

Omgaan met mensen is oneindig interessant, concludeert Jack Courant. Hij heeft het zijn hele leven gedaan. Terugkijken is mooi, maar de mooiste momenten benoemen is lastig. Er gebeurt van alles: het huwelijk met Ikie, de kinderen, zijn carrière, de kleinkinderen, Elly, de hond Doebie die er niet meer is, de boeken, de muziek… ‘Wat een geluk,’ zegt hij meestal. “Veel succes tot vandaag.”