Minister roept op tot tekort aan antibiotica voor kinderen, ook Amsterdamse apotheken merken tekort: ‘Het wordt alleen maar erger’

PVV-Kamerlid René Claassen vroeg Dijkstra dinsdag in de Tweede Kamer hoe hij het antibioticatekort met spoed gaat oplossen. De vertrekkende minister beloofde “al het mogelijke te doen om de negatieve effecten te verzachten”. Voor ouders die antibiotica voor een kind zoeken, is dit “uiterst verontrustend”, zei Dijkstra. Het probleem is echter complex en kan niet in één keer worden opgelost. “Ik kan geen magie beoefenen.”

Apothekers en artsen uiten al jaren hun zorgen over geneesmiddelentekorten. Blijkbaar tevergeefs, want het tekortcijfer was in 2023 hoger dan ooit. Volgens de farmaceutische organisatie KNMP waren er vorig jaar 2.292 verschillende medicijnen niet beschikbaar. In 2022 waren er nog 1.514 over.

Volgens de Amsterdamse ziekenhuizen OLVG en Amsterdam UMC baart het tekort aan kinderantibiotica al zo’n half jaar zorgen. Katinka Prince, huisarts van laatstgenoemd ziekenhuis en voorzitter van de Amsterdamse Huisartsen Alliantie, legt uit dat dit probleem bij veel meer medicijnen voorkomt. “Maar een bloeddrukpil ​​of medicijn tegen obesitas kan vaak wel even wachten. “Als antibiotica worden voorgeschreven, zijn ze onmiddellijk nodig.”

Noortje Swart, hoofd apotheekafdeling van het UMC Amsterdam, zegt dat door het aantal luchtweginfecties bij kinderen de antibioticaconsumptie de afgelopen maanden is toegenomen. “In de winter is dit niet abnormaal, maar nu het aanbod van medicijnen zo laag is, worden de problemen nog zichtbaarder.”

Van regen tot druppel

Antibiotica, die helpen bij ontstekingen veroorzaakt door bacteriën, zijn hetzelfde voor kinderen en volwassenen. Het enige dat verschilt is de wijze van toediening, legt apotheker Swart uit. Kinderen krijgen een drankje voorgeschreven.

“Niet alleen omdat ze grote tabletten moeilijk kunnen doorslikken, maar ook omdat de medicatie op deze manier veel nauwkeuriger kan worden gedoseerd op het gewicht van het kind.” Als de meest geschikte antibioticadrank niet beschikbaar is, gaat de apotheek op zoek naar een variant. “Zo val je van de regen naar het infuus, want vaak raakt de voorraad van dat medicijn ook op.”

Als er niets anders beschikbaar is, moet het kind in het ziekenhuis worden opgenomen voor een antibiotica-infuus. Of er wordt overgestapt op medicatie voor volwassenen. “Dan moeten ouders de tabletten breken, oplossen in water, de juiste hoeveelheid innemen met een injectiespuit, toedienen”, vat Swart samen, “en dan is het wachten op de juiste hoeveelheid. “Dit kan ervoor zorgen dat een kind langer ziek blijft.”

“Uit talloze onderzoeken blijkt dat als kinderen later een sterker antibioticum krijgen dan nodig is, er problemen ontstaan”, zegt apotheker Omid Mehrani. Mehrani is eigenaar van Amsterdamse Centrale Apotheek op het Centraal Station en exploiteerde tot 1 januari elf andere apotheken. “Je kunt duizend keer over medicijntekorten schrijven, maar het verandert niets”, zegt hij. “Het wordt alleen maar erger. “Er komt een tijd dat je sommige mensen niet kunt helpen of dat je ze op de verkeerde manier helpt.”

Overzeese oplossing

De oorzaken van medicijntekorten zijn complex. Productieproblemen zorgen onder meer voor een verlaging van de voorraden en experts beweren ook dat het tekort te wijten is aan de ‘overdrijving van het Nederlandse farmaceutische beleid’ (zie kader).

Om het tekort op te vangen kan de overheid toestemming geven om medicijnen uit het buitenland te importeren. Dit gebeurt steeds vaker bij steeds meer medicijnen, waaronder diverse antibiotica. “Sommige medicijnen zijn gewoon verkrijgbaar in België en Duitsland”, zegt apotheker Mehrani. “Als je dat in België vanaf 100 meter afstand kunt doen, lijkt het in Nederland niet zo moeilijk om dat ook te doen. En toch verandert er na al die waarschuwingen helemaal niets.”

Amsterdam UMC en OLVG benadrukken dat kinderen die antibiotica nodig hebben altijd goede hulp krijgen. “Maar soms moeten we er veel moeite voor doen”, zegt apotheker Swart. “Dat zorgt voor frustratie en onzekerheid. Bovendien vergt het veel tijd, die in de zorg niet beschikbaar is. Zo wil je dat natuurlijk niet in Nederland.”

Luister naar onze wekelijkse podcast Amsterdam, stad van de wereld