‘Bijna elke week is er een themaweek, tijd voor Nationale Nietsweek!’ – Reclame Rotterdam | De Havenloods

Columnmeester Jos

Woensdag 21 februari om 12:20 uur

Algemeen
288 keer gelezen

Rotterdam – Jos Verveen schrijft als hoogleraar Jos gastcolumns voor De Havenloods over zijn avonturen in het basisonderwijs. Deze aflevering gaat over het enorme aantal themaweken en -dagen dat in het teken staat van onderwijs.

Als je in het basisonderwijs werkt, kun je er niet omheen. Ze gooien het ene onderwerp week of dag na het andere naar je toe en als leraar moet je in hele sterke schoenen staan ​​om je niet helemaal te verdiepen in allerlei zaken die anderen belangrijk vinden, terwijl aan het eind van het schooljaar je leerlingen volg ook gewoon de reguliere les: de doelstellingen moeten behaald zijn. Voor dat laatste heb je 40 weken per jaar. De manier waarop themaweken en -dagen worden ingevuld, verschilt een beetje per school. Sommige scholen doen zo min mogelijk, anderen beperken zich tot onderwerpen die verband houden met hun visie, geloof of levensovertuiging, weer anderen laten het grotendeels aan de leerkracht zelf over. Maar er zijn ook scholen waar de directie met enthousiasme het ene na het andere initiatief in de school lanceert. Het is interessant om te zien hoeveel tijd deze themaweken en -dagen al in beslag nemen. Want minder zal het natuurlijk nooit zijn. De samenleving ontwikkelt zich en er ontstaan ​​voortdurend nieuwe organisaties, ook al worden ze niet gesubsidieerd, die een opkomende sociale doelstelling nastreven en onderwijs als een nuttig kanaal zien.

een bloemlezing

Week van de Lentekoorts, Week van de Mediawijsheid, Lerarendag, Sinterklaas, Werelddierendag, Nationaal Schoolontbijt, Poëzieweek, Kinderboekenweek, Week van het geld, Week van Respect, Week van de Vrede, Burgerschap, Paarse Vrijdag, Week tegen Pesten, Nationale Vleesloze Week, Directory Day, Week van Kindermisbruik, Week van het Katholiek Onderwijs, Week van de Toekomst, Dag van de Duurzaamheid, Modderdag, Moederdag, Vaderdag, Valentijnsdag, Internationale Onderwijsdag, Week van de Openbare Scholen, Internationale Dag tegen Kinderarbeid, Dag van de Aarde, Nationale Leesdagen, Wereldwaterdag, Nationale Lofdag, Pyjamadag, Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie, Internationale Enuresisdag, Prinsjesdag, Internationale Jeugddag, Koningsspelen, Wereldvoedseldag en er is zelfs een Wereldtoiletdag om het bewustzijn te vergroten van het feit dat 2,4 miljard mensen over de hele wereld leven zonder normale sanitaire voorzieningen en jaarlijks sterven 800.000 jonge kinderen aan diarree.

Deze lijst is niet uitputtend. Afhankelijk van de naam van de school kunnen er ook andere thema’s aan bod komen, zoals Kerstmis, Pasen, Allerheiligen, Allerzielen, Halloween, Eid al-Fitr, het Offerfeest en Mawlid al-Nabi, de verjaardag . van de profeet Mohammed. Ook de lengte van een onderwerp varieert sterk. Het Nationaal Schoolontbijt neemt een uur van een zesurige schooldag in beslag, oftewel ruim 15 procent. De Kinderboekenweek beslaat stiekem 8 schooldagen, veel meer dan een week. Het kost je niet de hele dag, maar rondom het thema Kinderboekenweek worden talloze nevenroutes bedacht, met bijbehorend lesmateriaal en zelfs complete theatervoorstellingen. Sinterklaas neemt de taart. Het Sinterklaasjournaal vormt de basis van alle ‘ellende’ en begint ruim 3 weken (!) voor kerstavond. Veel klassen kijken dagelijks samen naar het Sinterklaasjournaal en doen soms mee aan allerlei onderwijsactiviteiten rondom dit nieuws. Persoonlijk heb ik niets tegen de heilige. Maar ik vind het niet leuk dat hij bijna 10 procent van mijn jaarlijkse lestijd zo aanwezig is in mijn klas. De kinderen gaan springen en ik denk dat de ouders daar ook niet blijer van worden. Waarom niet gewoon een week?

Voor de lol heb ik alle genoemde themaweken en -dagen bij elkaar opgeteld. Met de thematische weken bereik ik in totaal 20 weken, waarin een reeks onderwerpen zijn opgenomen die te maken hebben met de religieuze overtuigingen van een school. Dit is de helft van het totaal aantal beschikbare lesweken per jaar. Als ik dan alle themadagen optel, kom ik op 20 dagen. Dit is ongeveer een vijfde van de resterende 20 vrije weken na aftrek van de themaweken. Zo klopt er gedurende meer dan de helft van onze lestijd een onderwerp op de deur van het klaslokaal. In de praktijk betekent het dat er elke week iets is.

gewoon helemaal niets

Als docent kan ik dat uiteraard weerstaan, maar vooruitgaan werkt meestal beter. Daarom presenteer ik u ook met veel enthousiasme en genegenheid een onderwerp: niets! We zijn bescheiden begonnen en hebben er Nationale Nietsweek van gemaakt. Dat is een week waarin je als leerkracht niets hoeft te doen en rustig, stap voor stap, samen met de kinderen kunt werken aan de leerdoelen die ze tegen het einde van het jaar onder de knie moeten hebben. Er zijn geen extra lespakketten, geen theatervoorstellingen, geen speciaal materiaal of posters. Tijdens die week vertrouwen we volledig op de kennis en ervaring van de docent. En als het ons bevalt, breiden we uit. Dan komen de Nationale Nietsweken en misschien na een tijdje de Nationale Nietsmaanden of zelfs het Internationale Jaar van het Niets in het Onderwijs.

Maar meester Jos, al die doelstellingen van al die maatschappelijke organisaties zijn belangrijk, hoor ik je denken. Hartkloppingen! Vaak zijn ze zo belangrijk dat ze al tot de doelstellingen behoren die de overheid aan het onderwijs voorschrijft. Als docenten hebben wij hiervoor geen speciale week of dag nodig. Er is een enorme overlap. Tijdens de Kinderboekenweek in het najaar worden bijvoorbeeld kinderboeken gepromoot. De Nationale Voorleesdagen die in het voorjaar worden gehouden, bevorderen het lezen van kinderboeken. Maar kerndoel 9, dat de overheid voor alle scholen voorschrijft, luidt al: ‘Leerlingen lezen en schrijven graag verhalen, gedichten en informatieve teksten die voor hen bedoeld zijn.’ Wij doen hier als school dus al heel lang iets mee, bijna elke dag zelfs. Ook aan de effectiviteit van sommige initiatieven kan worden getwijfeld. Zo is het Nationaal Schoolontbijt opgericht om kinderen te stimuleren thuis beter te ontbijten. Is het effectief om kinderen één keer per jaar op school te laten ontbijten, zonder hun ouders? Ik denk het niet, hoe leuk het ook is om samen in de klas te ontbijten. Achter de schermen spelen vaak heel verschillende belangen, soms zelfs commerciële.

Uiteraard zijn er ook organisaties die bepaalde belangen verdedigen die nog niet tot uiting komen in de centrale doelstellingen. Ook daar hoeven wij ons echter geen zorgen over te maken. Vroeg of laat zal de overheid deze problemen automatisch aanpakken. Kortom, de centrale doelstellingen van het onderwijs gaan met de tijdgeest mee. Bovendien is het natuurlijk niet zo dat wij ons als docenten braaf uitsluitend op de centrale doelstellingen richten. Als er problemen zijn in de samenleving die kinderen raken of daardoor raken, gaan we daar uiteraard in de klas mee aan de slag; Neem bijvoorbeeld het Israëlisch-Palestijnse conflict. Dan zoeken wij naar een tijdstip en een manier om hier op een gepaste en verantwoorde manier mee om te gaan. Daar hebben we geen maatschappelijke belangenorganisatie voor nodig. We doen het parallel en gratis.

Als je werkzaam bent bij een van de vele belangenorganisaties en je zorgen maakt over je eigen toekomst als de Nationale Nietsweken een succes worden, dan zou ik willen zeggen: kom werken in het onderwijs. We kunnen nog wel wat docenten gebruiken en dan kun jij elke dag aan de slag met onderwerpen die jou interesseren. En ze betalen je er ook voor. Haal eerst je lerarendiploma. Je krijgt het namelijk niet gratis en voor niets.

Jos Verveen is groepsleerkracht op basisschool De Provenier in Rotterdam Noord, voormalig zakenman en auteur.