Honderden Oekraïners blijven naar Nederland komen, maar niet altijd vanuit Oekraïne: ‘Mannen die komen op zoek naar werkgelegenheid’

Wekelijks komen nog steeds honderden Oekraïners Nederland binnen, maar niet altijd rechtstreeks vanuit hun land van herkomst. De druk op het aanmeldcentrum voor Oekraïense vluchtelingen in Utrecht is inmiddels zo hoog dat het centrum dreigt de deuren te moeten sluiten.

“Eerst zagen we vrijwel alleen vrouwen de oorlog ontvluchten, nu komen vrijwel alleen mannen op zoek naar werk”, zegt Jaap Donker van de Veiligheidsregio Utrecht tegen De Telegraaf. “Ze komen van Polen naar Portugal. In één geval klopten zelfs Oekraïners uit Canada bij ons aan.”

De bedden in het laatst overgebleven onderkomen voor Oekraïners worden snel gevuld. De opvang biedt plaats aan 140 mensen, maar dagelijks komen er tussen de vijftig en zestig asielzoekers aan. Intussen is de stroom gestopt. Donker: “Er is een zeer reële mogelijkheid dat wij de komende weken tijdelijk de deuren moeten sluiten.”

“We willen het natuurlijk helemaal niet, maar we hebben geen keus omdat fysieke en mentale aandoeningen zoals hygiëne niet meer gegarandeerd kunnen worden”, zegt hij.

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Schrijf u hier nu gratis in!

De Veiligheidsregio Utrecht is van mening dat het opvangcentrum niet langer alleen onderdak biedt aan mensen die de oorlog zijn ontvlucht. “Sinds de zomer zien we vooral mannen alleen reizen en die zeggen dat ze hier komen voor de werkgelegenheid en de goede voorzieningen.”

‘De verhalen circuleren heel snel’

Oekraïners zullen in ieder geval tot maart 2025 in de Europese Unie kunnen wonen en werken, zo werd na het uitbreken van de oorlog overeengekomen. Nederland is een populaire bestemming, zegt Donker. “Er circuleren heel snel verhalen in Telegramgroepen, bijvoorbeeld over gratis kinderopvang. Nu komen ook Oekraïners uit heel Europa naar Nederland: van Polen tot Portugal, ook al hebben ze daar al een plekje in een opvangcentrum.”

Sommige Oekraïners komen naar Nederland voor een operatie, omdat zij ook de zorgkosten betalen. Donker vraagt: “Als je hier komt op zoek naar goede vacatures, laat de werkgevers je dan huisvesting bieden of zelf iets huren. Nu reserveren ze plekken voor echte vluchtelingen.”

‘Wees veel kritischer’

Voormalig commandant van het Korps Mariniers Jeff Mac Mootry vindt dat we ons moeten afvragen wie we beschermen. “Oekraïne is een enorm land. De grootste ellende situeert zich in het oostelijk deel van Oekraïne. Als vrouwen en kinderen, wier kameraden aan het front vechten, naar Nederland komen, bestaat er geen twijfel over: ze moeten verwelkomd en goed verzorgd worden.”

Heb je de goedemorgen Nederland gemist? Bekijk deze uitzending nu hier via NPO Start.

“Maar als jongeren die misschien naar het front hadden moeten gaan naar Nederland komen en gebruik maken van alle faciliteiten die wij bieden, dan moet je je afvragen of dat niet onnodig druk op het systeem legt”, zegt Mac Mootry in Goedemorgen. Nederland op NPO 1. “Je kunt veel kritischer zijn op wie je geeft en niet de faciliteiten geeft die bij de vluchteling horen.”

Hij erkent dat dit betekent dat je mogelijk mensen aan de deur moet wegsturen. “Vriendelijke chirurgen maken stinkende wonden. Die uitdrukking bestaat niet voor niets”, zegt Mac Mootry. “Ja, het klinkt hard, maar als je mensen terugstuurt naar het westelijke deel van Oekraïne, bijvoorbeeld naar een stad als Lviv, denk ik niet dat je iemand in gevaar brengt. En dan heb je ruimte voor de vrouwen en kinderen uit het Oosten.”

Lees ook:

Europa biedt meer steun aan Oekraïne dan de Verenigde Staten

Bekijk meer

Door: Peter Visser