Deze zelfremmende robots van een Amsterdamse startup moeten het tekort in de bouw oplossen: ‘Een robot klaagt niet’

De Amsterdamse start-up Monumental bereidt zich voor op een revolutie op de bouwplaats. Het technologiebedrijf heeft zelfdragende robots ontwikkeld die hele gevels aankunnen. Het vertrouwen is er, zoals blijkt uit een internationale investering van 25 miljoen euro. ‘We kunnen een schip terugvinden.’

Dennis Naaktgeboorde19 februari 202417:00 uur

Wie onverhoeds een voormalig schoolgebouw in de drukke Overtoomwijk West binnenloopt, komt voor een verrassing te staan. In het monumentale pand is een werkplaats gevestigd waar geniale kinderen achter laptops zitten en robots traditionele klusjes laten uitvoeren. Eén robotauto levert de stenen, een andere de mortel en de derde plaatst de stenen. Achter een scherm controleert een ‘operator’ zorgvuldig of alles goed gaat. Dat kan tot in detail: elke steen wordt tot in detail geanalyseerd.

Het zijn robots van Monumental, een technologiebedrijf uit Amsterdam dat zich voorbereidt op een revolutie op de bouwplaats. Want als er ergens nog traditioneel werk is, dan is het wel in de bouw, constateerde oprichter Salar al Khafaji. “De hele grachtengordel is gebouwd in de 17e eeuw, toen we veel armer waren dan nu. Nu zijn we veel rijker en kunnen we de haven niet eens onderhouden. “Ik begrijp niet waarom we er niet veel bozer over worden.”

‘Stom idee’

Al Khafaji verkocht zijn datasoftware-startup Silk in 2016 aan een groot Amerikaans bedrijf. Na een paar jaar kreeg ik zin om weer met iets nieuws te beginnen. Zijn aandacht ging uit naar de bouw, de enige sector waarin volgens de zakenman door de jaren heen geen productiviteitsstijging is gerealiseerd. Het iconische Empire State Building in New York werd begin jaren dertig in 410 dagen gebouwd, wat nu ondenkbaar zou zijn.

Bovendien laat de innovatiedrang veel te wensen over, constateert Al Khafaji. Want of het nu gaat om de auto-industrie, chemische bedrijven of de containeroverslag in de haven: al deze sectoren zijn volledig geautomatiseerd. De bouwproductie daarentegen blijft vrij traditioneel en staat deels onder druk door een tekort aan traditionele ambachtslieden zoals metselaars. Hij zag kansen in mede-oprichter Sebastiaan Visser. Vrienden noemden het een ‘stom idee’. “Ze zeiden: de bouw is een conservatieve sector, daar is geen enkel technologiebedrijf succesvol geweest”, zegt Al Khafaji. “Ze vonden het ook gek als ik dit zelf kon bouwen.”

Die scepsis was niet ongegrond. Eerdere pogingen om grote machines te bouwen mislukten vanwege de hoge kosten of de bruikbaarheid. Hij begon echter te werken met een team van dertien man. Met een relatief bescheiden startkapitaal ontwikkelden ze alles zelf, deels met behulp van een 3D-printer.

Bewondering voor metselaars

Het grote trucje van de Monumental: de camera’s waarmee je alles kunt zien. “We beschouwen onszelf meer als een AI-bedrijf dan als een robotbedrijf”, zegt Al Khafaji. Robots werken grotendeels op dezelfde technologie als zelfrijdende auto’s. Met verschillende kleine camera’s wordt de omgeving minutieus weergegeven. “De hele omgeving wordt gescand en elke steen die we verzamelen wordt geanalyseerd. Een bouwplaats kan chaotisch zijn, maar vergeleken met een snelweg is deze afgesloten en goed georganiseerd. “Een kleine jongen kan niet ineens met een bal de straat oversteken.”

De robots hebben het beveiligde schoolgebouw in Amsterdam al verlaten om praktijkoefeningen uit te voeren op bouwprojecten in Assendelft, Wormerveer, Zaanstad en Muiden. Op bouwplaatsen constateert Al Khafaji dat aanvankelijke scepsis snel plaatsmaakt voor bewondering, bijvoorbeeld bij metselaars die blijven observeren of alles goed gaat en of overtollige mortel nog verwijderd moet worden of spouwmuren geplaatst moeten worden.

Een metselaar die de eerste dag nog lachte, nam twee dagen later zijn gepensioneerde vader mee naar de bouwplaats om hem trots te laten zien wat de mogelijkheden waren. “We nemen geen banen weg”, benadrukt de zakenman. “Mensen in de bouw weten hoe groot het tekort is.”

Klaar

De bouwsector mag dan traditioneel zijn, de evolutie ervan staat niet volledig stil. Geprefabriceerde woningen hebben de afgelopen decennia bijvoorbeeld aanzienlijke vooruitgang geboekt. Gespecialiseerde bouwbedrijven hebben echte woningfabrieken ontwikkeld, waar verschillende soorten huizen worden vervaardigd. Kant-en-klare bouwpakketten die alleen nog maar op hun plaats hoeven te worden gezet.

Al Khafaji betwijfelt echter of dit de toekomst is. Volgens hem zijn veel bouwers huiverig omdat alles nog in de praktijk moet worden gebracht. Logischerwijs ziet hij meer potentie in zijn eigen aanpak. Ook als het gaat om een ​​traditionele werkwijze.

De zakenman verwees al naar de Amsterdamse grachtenpanden. Hun robots moeten authentiek traditioneel metselwerk terugbrengen naar het straatbeeld. “Ik kan tien gevels maken met robots en elke gevel kan anders zijn”, zegt Al Khafaji. “Een robot gaat niet klagen. En de software kan worden geprogrammeerd. “We kunnen een ambacht terugkrijgen, iets wat onmogelijk te realiseren is met geprefabriceerde huizen.”

Vrachtwagen met robots

Beleggers rekenen er ook op. Monumental maakte donderdag bekend een kapitaalinjectie van 25 miljoen euro te hebben ontvangen van internationale durfinvesteerders. Het Amsterdamse bedrijf hoopt op korte termijn te groeien. Momenteel zijn er vier volledige teams van ‘robotmetselaars’ in huis en eind dit jaar moeten dat er twintig zijn. De gesprekken met bouwbedrijven zijn in volle gang. Het is niet de bedoeling om de robots te verkopen, maar om zelf als onderaannemer aan de slag te gaan.

De gedroomde toekomst? Dit gaat verder dan alleen maar stenen leggen en is een beetje sciencefiction, geeft Al Khafaji toe. “Waarom kun je niet met een vrachtwagen met robots naar een bouwplaats gaan die, na op play te hebben gedrukt, in heel korte tijd onder professionele begeleiding iets moois neerzet? Met weinig kosten en weinig gedoe. Of wij dat nu eindelijk beseffen of iemand anders, ik denk dat het een visie is waar iedereen zich achter kan scharen.”