Dit weekend in BredaNu: Documentaire ‘In het spoor van de Poolse bevrijders’

in de documentaire ‘In het spoor van de Poolse bevrijders’ Het verhaal wordt verteld van de tienduizenden Poolse soldaten die Breda bevrijdden. Het leven van generaal Maczek wordt gevolgd. “We zijn nog steeds verplicht om deze mensen te eren en anders te kijken naar mensen die zich inzetten voor vrede en veiligheid.”

Op 29 oktober is het precies tachtig jaar geleden dat de soldaten van de Eerste Poolse Panterdivisie Breda bevrijdden. De Poolse bevrijders hoopten hun eigen vaderland te bevrijden, maar werden teleurgesteld door de Russische bezetting. Velen van hen brachten daarom tientallen jaren in ballingschap door in verschillende West-Europese landen. “In werkelijkheid wordt er heel weinig gehoord over de rol die Polen speelden bij de bevrijding van Nederland en Breda”, zegt documentairemaker Raoul de Zwart.

Volg de stappen

In de documentaire vertellen ooggetuigen, deskundigen en kinderen van Poolse oorlogsveteranen hoe het voor, tijdens en vooral na de oorlog was voor de Poolse bevrijders. De film heeft twee vertellers: Miriam Gunsberg vertelt het verhaal van haar Poolse vader. Terwijl Eugeniusz Kowalski het verhaal vertelt van zijn vader, een Poolse onderofficier. De film is opgenomen op verschillende locaties in Nederland, Polen en Schotland.

De documentaire volgt het leven van de Poolse generaal Stanisław Maczek, die leiding gaf aan de bevrijding van Breda in 1944. “Zijn verhaal staat model voor veel Polen. Daarom concentreerde ik me op hem in het verhaal van de film.” De Zwart wilde een soort eerbetoon brengen aan Maczek. “Hij kon niet terugkeren naar zijn vaderland en ontving geen pensioen. Al heeft deze generaal veel betekend voor de bevrijding en voor zijn eigen mannen.” Net als andere Polen beschouwden de Russen Maczek als een verrader omdat hij aan de kant van de geallieerden had gevochten.

‘Gevangen in het licht’

De Zwart ontdekte dat maar heel weinig inwoners van Breda de geschiedenis van de Poolse bevrijders kenden. Dat was voor hem een ​​reden om de film te maken. “Ze weten dat de Polen Breda hebben bevrijd, maar mensen weten niet dat de Polen zelfs in Engeland en Schotland als uitschot werden behandeld. Terwijl we aan dezelfde kant vechten als de geallieerden. “De geschiedenis van de Polen staat sinds de jaren zeventig enigszins in de schijnwerpers.” Om het verhaal van de Poolse soldaten niet te vergeten wil hij het via de documentaire vertellen, zodat nieuwe en huidige generaties geïnformeerd kunnen worden en erover kunnen nadenken.

Met de documentaire wil De Zwart mensen ervan bewust maken dat vrede niet vanzelfsprekend is en dat er veel offers zijn gebracht. “De prijs voor vrede is extreem hoog, vooral als het gaat om Poolse soldaten die nooit meer naar hun eigen land zouden kunnen terugkeren.”

De documentaire is te zien bij BredaNu op zaterdag 26 oktober om 10.00, 15.00 en 21.00 uur.