Wat is ondertekende journalistiek? ‘Ik ga mensen niet stiekem achter een muur zetten’

Er is geschreven journalistiek (dit artikel) en er is getekende journalistiek: de strip die bij dit artikel hoort. Die strip is gemaakt door Eva Hilhorst, die dit weekend, 1 en 2 juni, curator was van Stripdagen Haarlem. Redactionele grafische journalistiek is. Kunstenaars als Guido van Hengel, Babette Wagenvoort, Menah Wellen, Floor de Goede, Jeroen de Leijer en Maaike Hartjes (en nog veel meer) brengen twee volle dagen door in die redactiekamer. Uit het programma: “Vertel ons wie jij vrijheid gunt, dan maken wij een tekening of strip voor hen. Wie komt er in je op? Wie gun jij vrijheid? Zijn het Gazanen? Zijn het vrouwen in Iran? Zijn Artis roofvogels die jij graag in de lucht zou zien cirkelen? Schrijf het op een kaartje en de kunstenaar gaat ermee aan de slag.”

Het thema ‘vrijheid’ lag voor de hand (de redactiekamer bevindt zich in de oude koepelgevangenis), maar de vorm is bijzonder: je ziet hoe de tekeningen tot stand komen en begrijpt beter waar ze over gaan. grafische journalistiek. Of: je ontmoet hem voor het eerst. Omdat deze vorm van journalistiek niet zo bekend is, NRC hij gebruikt het bijvoorbeeld zelden.

Lees ook
Wat de bomen van Ter Apel ons vertellen

Eva Hilhorst (1970) is oprichter en hoofdredacteur van de tijden tekenen, een internationaal platform voor grafische journalisten. Zelf maakte ze kennis met journalistieke strips toen ze in 2007 met haar gezin naar Brussel verhuisde (ze keerden terug in 2013).

Eigenlijk, zegt ze, wilde ze documentairefotograaf worden, haar specialiteit op de kunstacademie. “Maar ik besefte dat ik niet de foto’s kon krijgen die ik wilde; hij was vaak te laat om precies het juiste moment te vinden. Wat er ook gebeurde: ik durfde mijn camera niet op mensen te richten. Toen dacht ik: als ik begin met tekenen, kan ik de beelden maken die ik voor ogen heb. En dan hoef ik mensen niet lastig te vallen. Daarna ben ik samen met Wauter Mannaert getekende reportages gaan maken. Brussel deze week, een gratis krant. “Dat was het begin van een journalistieke manier van tekenen.”

Wat bedoel je met een journalistieke vorm?

“Laat hem verhalen maken die over de werkelijkheid gaan. Verhalen met een sociaal tintje, waarin je laat zien wat er gebeurt. Bijvoorbeeld tijdens een conferentie. Of bij een demonstratie. Maar het is niet zoals geschreven journalistiek, waarin alles heel objectief wordt vermeld. Grafische journalistiek Het is meer een documentaire: je laat de dingen zien vanuit jouw perspectief.”

Laat jij zien wat je denkt?

“Ik vertaal een gebeurtenis naar een cartoon, dus het is een verhaal vanuit mijn perspectief. Ik probeer geen waardeoordeel te vellen, ik wil niet zeggen: dit is goed, dat is slecht. Maar je laat natuurlijk al zien wat je ervan vindt door een bepaald onderwerp te kiezen. Ik denk dat het net zoiets is als schrijven naar journalisten.”

Als ik hier niet was geweest, zou dit verhaal niet zijn gebeurd. Dan ja.

“En ik probeer bij de feiten te blijven, ik verzin geen dingen die niet bestaan. Je kunt dingen benadrukken door bijvoorbeeld een gezichtsuitdrukking meer overdreven te maken. Maar een journalist die schrijft, kan net zo goed accenten leggen. En met tekstballonnen kun je letterlijk laten zien wat iemand zei. Dus aan de ene kant is het meer interpretatie, aan de andere kant is het heel letterlijk.”

Praat je nu met mensen?

“Er zijn twee manieren om te tekenen: vanuit observatie en vanuit het geheugen. Als je uit observatie tekent en iemand wilt portretteren, kun je stiekem achter een muur tekenen. Maar je doet het als journalist, dus het is logisch dat je met iemand praat. Soms is het een beetje ongemakkelijk om zo’n gesprek te beginnen, maar mijn ervaring is: mensen vinden deze manier van praten erg prettig. Ik vraag niet alleen, maar ik werk ook: het is een soort uitwisseling. Je kunt ook momenten van stilte hebben, want je bent toch aan het tekenen.”

En de huidige situatie?

“Ik doe het ook om geld te verdienen.” grafische opname. Vervolgens maak je een ondertekend verslag van een bijeenkomst. Ik zou dit bijvoorbeeld heel leuk vinden op partijconferenties. Zoals van de VVD, afgelopen weekend. Zo’n rapport dat ter plaatse wordt opgesteld, kan ook in de krant worden gepubliceerd.”

Waarom gebeurt dat niet, denk je?

‘Waarom weten de kranten het niet? Of vind je het niet realistisch genoeg?

Of ze denken: we hebben al tekenfilms.

“Maar dat is altijd een opmerking. En het is interessant om een ​​verhaal te tekenen waar mensen zich mee kunnen identificeren. Ik vind het opwekken van empathie fascinerender dan cynisch of grappig zijn.”

Lees ook
Dit zijn de strips die je moet lezen voor de Haarlemse Stripdagen

Wie is het publiek voor Drawing the Times?

“Ja, dat is interessant. Je denkt: dat vindt iedereen leuk. Het tekenen van de tijden heeft ook binnen nrc.volgende was toen het werd uitgebracht. Dan wacht je: dat helpt, nu begint het te werken. Maar je bevindt je nog steeds in de niche van mensen in de stripwereld. En in de academische wereld, hoe vreemd het ook mag lijken. Soms krijg ik e-mails waarin staat: “Ik zag dat je dat verhaal van de site had verwijderd, maar ik gebruik het veel in mijn lezingen.” “Die e-mails komen vaak uit de Verenigde Staten.”

Wat verwacht je van stripboekendagen?

“Ik hoop dat veel mensen meedoen, zodat ze een verzoek indienen voor een getekend verhaal. En dat we een groter bereik bereiken, dat grafische journalistiek Het ziet er echt uit.”

Delen





E-mail de redacteur