Riets levensmissie: ervoor zorgen dat vermoorde buren nooit vergeten worden

Riet van der Chijs-Smit, 92, kon bijna niet aanwezig zijn bij de onthulling van de door hem aangevraagde grafstenen. Door een val brak hij zijn heup en de reis van zijn huidige woonplaats Zutphen naar zijn woonplaats Haarlem is een hele onderneming. “Maar het moest er absoluut zijn.”

Glanzende struikelblokken

Als enkele jonge familieleden de stof van de vier stenen verwijderen, kijkt ze zwijgend toe. Vlak daarvoor moest hij meerdere keren slikken. Hij vertelde over de familie De Vries, waar vroeger garen en linnen werd gekocht in de winkelstraten van Haarlem. Riets moeder werkte nog in het huis van dat gezin.

Als hij ook nog eens de microfoon weghaalt, op het oude adres van de familie Abram, worden alle gegevens in zijn brein geopend. Hij herinnert zich nog veel, vooral van dochter Sophia van de zakenfamilie Abram, die een muziek- en feestwinkel runde. Het meisje was vier jaar ouder dan zij, verlegen en had mooie zwarte krullen. “En hij droeg vaak een roodbruin jasje”, herinnert Riet zich.

Davids ster

Dat Sophia niet zo kon opgroeien in de Haarlemse buurt heeft Riet altijd dwars gezeten. Zozeer zelfs dat hij zich verdiepte in de joodse geschiedenis, Hebreeuws leerde en zich later zelfs bekeerde tot het jodendom. Trots draagt ​​hij de Davidster, die tijdens de Tweede Wereldoorlog zo’n onaangenaam symbool werd, aan zijn ketting. “Dit is voor mij een conclusie, ik denk dat het heel belangrijk is”, kan hij na afloop nauwelijks zeggen.