De omgekomen Molukse militairen krijgen nu een eerbetoon

“Kijk”, zegt Robert Lambertus (70) terwijl hij over begraafplaats Driesprong loopt. “Dit is het graf van mijn schoonvader. Hij was KNIL-militair en ligt hier met zijn vrouw. Als alles goed gaat, wordt er binnenkort op dit graf een speciaal KNIL-embleem geplaatst. En ook op dat van alle anderen zodat.” Iedereen kan zijn eigen monument hebben. Dit vinden wij erg belangrijk en tenslotte ook enige erkenning en waardering voor de Molukkers die onder de Nederlandse vlag hebben gevochten.”

Vlak na de Tweede Wereldoorlog vochten de Molukkers tegen Indonesië in dienst van het Nederlandse koloniale leger, dat onafhankelijkheid wilde en die uiteindelijk kreeg. De Indonesiërs annexeerden de Molukken en in 1951 werden zo’n vierduizend Molukse KNIL-soldaten en hun gezinnen naar Nederland gestuurd. Het verblijf zou zes maanden duren, maar het werd eeuwig.

Als er geen nationale verontschuldiging komt, doen lokale overheden er alles aan om de Molukkers een vorm van rehabilitatie te bieden. Uiteraard ook in Breda. Naast het herkenningsvignet is er nog meer. “Burgemeester Depla kwam naar de Molukse wijk en maakte bekend dat Breda voor onbepaalde tijd de begrafeniskosten wil betalen”, zegt medeauteur van de bijzondere vignetten en het gedenkteken Rob van der Zanden (63). “Maar ook de kosten van groot onderhoud. Dat staat gelijk aan eeuwige rust.”

“Daarnaast komen er bij de ingang van de begraafplaatsen Driesprong en Zuylen bordjes met de namen van de omgekomen militairen. En in het stadspark van Valkenberg komt een gedenkteken voor veteranen. Wij hopen dat deze in oktober wordt ingehuldigd, het is nog niet officieel aangekondigd, maar de belofte is gedaan.

De initiatiefgroep werkt nog aan het formulier. “Het KNIL-embleem zal in ieder geval op het gedenkteken of monument verschijnen”, zegt Lambertus. ‘En waarschijnlijk een man en een vrouw. In tijden van oorlog praten we vaak alleen maar over mannen en wordt de rol van vrouwen onderschat. Maar zij hebben natuurlijk ook alle geschiedenis en verdriet meegemaakt. Daarnaast komt er een code QR beschikbaar die in woord en beeld de geschiedenis van de Molukken vertelt. Onze geschiedenis wordt niet goed onderwezen, dus het is goed dat er structureel aandacht aan wordt besteed.”

“Het zal de pijn niet wegnemen, maar wel verlichten”, denkt Van der Zanden. ‘Want toen de KNIL-soldaten in 1951 arriveerden, leefden ze met hun gezinnen in erbarmelijke omstandigheden. Ze werden geplaatst in voormalige concentratiekampen, in koude barakken vol schimmel en ongedierte. Er waren gaarkeukens, omdat ze niet eens mochten koken. “

“Die pijn en pijn treft ook toekomstige generaties. De erkenning heeft te lang geduurd, maar gelukkig is Breda inmiddels heel constructief geweest en lijkt het erop dat de plannen werkelijkheid worden.”

De inhoud is vastgelegd in een overeenkomst met de drie kerkelijke organisaties en de wijkraad, maar is nog niet officieel bekrachtigd door de raad. “De belofte is gedaan en ik ga ervan uit dat Breda zich daaraan zal houden”, besluit Lambertus. ‘En dan hebben we er eentje met burgemeester Depla soep boven, een drankje, ja. “Hij zei dat en we hebben het opgeschreven.”

KUNT U DIT OOK INTERESSANT VINDEN:

De Molukse wijk is niet langer een vrijstaat, maar een hechte gemeenschap van Breda

De jongeren van de Molukken vechten voor een eigen staat, maar niet om daar te wonen

Chef Chesron wil een salon zijn voor ouderen en eenzame mensen

Oom Piet knipt en lijmt honderden Molukse vlaggen en iedereen wil ze hebben