Conferentie over evacuaties in de omgeving van Nijkerk tijdens de Tweede Wereldoorlog

9 april 2024 om 10:36

Geschiedenis

NIJKERKERVEEN Op vrijdag 12 april geeft Henk van Middelaar een lezing over een relatief onbekend verhaal: de evacuatie van de inwoners van de Nijkerkse omgeving aan het begin van de Tweede Wereldoorlog.

Deze evacuatie van inwoners uit Nijkerkerveen, Nijkerk, Amersfoort en Hoogland begon op 10 mei 1940 om te voorkomen dat de Grebbelinie door de Duitse bezetter in beslag zou worden genomen. Daartoe werden boerderijen en huizen in brand gestoken om het schietbereik van het Nederlandse leger uit te breiden en verhuisden bewoners naar omliggende gemeenten. Achteraf bleek de evacuatie niet nodig, omdat Nederland binnen enkele dagen capituleerde.

VERDEDIGINGSLINIE

Van Middelaar heeft deze evacuatie diepgaand bestudeerd. “De Grebbelinie was de eerste verdedigingslinie. Het idee was dat als die lijn doorbroken zou worden, er veel slachtoffers zouden vallen in en rond Amersfoort.” Volgens Van Middelaar werden al in 1939 mogelijke evacuatieplannen opgesteld. Uiteindelijk valt de Duitse Wehrmacht niet aan via het noordelijke deel van de Grebbelinie, maar via Wageningen en Rhenen boven de Grebbeberg. Na het bombardement op Rotterdam capituleerde Nederland en konden mensen terugkeren naar hun huizen. “Dat mensen het zo zachtmoedig hebben ervaren, is het meest opmerkelijke. Mensen gingen gewoon weg, zonder kritische vragen te stellen. Het was angstaanjagend stil. Na Rotterdam was Hoogland de zwaarst getroffen gemeente.”

TENTOONSTELLING

Van Middelaar woont zelf in Nijkerkerveen. Tijdens zijn congres, dat plaatsvindt op vrijdagmiddag 12 april vanaf 20.00 uur in gemeentehuis ‘t Veense Hart in Nijkerkerveen, zal hij dieper ingaan op de evacuatie. Het Oranje Comité Nijkerkerveen organiseert de conferentie en opent dezelfde dag een tentoonstelling over de evacuatie. Kaarten voor de conferentie kosten vijf euro.