Geld verdienen met AI-kunst: deze kunstenaars doen het | RTL Nieuws

Een vrouw, gekleed in een feloranje regenpak, staat in het historische centrum van een regenachtige stad. Het zou Amsterdam kunnen zijn. Maar de vrouw die je ziet bestaat niet. En de huizen op de foto zijn ook niet echt. Alles wat je ziet is gemaakt door kunstmatige intelligentie, waarbij meerdere opdrachten door een kunstenaar aan de computer zijn gegeven.

En er is markt voor dit soort kunstwerken, zegt Marina Raymakers van het Kunst Centrum Haarlem. Vorig jaar verkocht hij verschillende werken waarin gebruik werd gemaakt van kunstmatige intelligentie. Geen enorme aantallen. “Je kunt het op twee handen tellen”, maar de interesse is er.

AI maakt beelden van woorden

Dimitry van den Berg is een van de kunstenaars die zijn werk exposeerde bij Kunst Centrum Haarlem. Hij gebruikt verschillende AI-programma’s om zijn werk te maken, zoals de makers van AI-afbeeldingen Leonardo AI, MidJourney en Stable Diffusion.

Dit soort programma’s zetten woorden om in afbeeldingen. “Dit begint met een idee. Iets wat ik heb gezien of interessant vind als ik over straat loop. Vervolgens probeer ik het te reproduceren.”

Met dat idee gaat Van den Berg aan de slag. Je beschrijft zo precies mogelijk wat je wilt zien en geeft dit als taak (een prompt) aan de software.

“Een dergelijke opdracht bestaat onder meer uit het object dat je wilt laten zien. Dan zijn er nog allerlei andere zaken, zoals de camerahoek, de omgeving, de belichting. Maar ook de manier waarop de objecten zijn “Ze hebben betrekking op elkaar. Links, de vrouw rechts.”

En pas dan aan tot het beeld naar wens is. “En dan is er nog de nabewerking met andere software zoals Photoshop.”

Je kunt niet veel geld verdienen

Zijn werk is in drie galerieën tentoongesteld en te koop. Voor ongeveer 1200 tot 1500 euro. Maar hij is nog niet dik.

“Met kunst kun je niet veel geld verdienen”, zegt Van den Berg. Hij vult zijn inkomen aan met zijn salaris als gemeenteraadslid in Haarlem en met zijn andere baan als maker van 3D-computeranimaties.

‘Poppenspel en theater’

Maar niet iedereen in de sector is enthousiast. Taxateur Auke van der Werff hecht er niet veel belang aan. “Je koopt poppenshows en theater”, zegt hij over de kunst van AI. “Het lijkt een beetje op het manipuleren van foto’s. Het is meer handwerk dan de vaardigheid van het penseel en de verf.”

Wat hem betreft ontbreekt het hem aan persoonlijke creativiteit. “Het is een onderdeel waar een niet-levend mens voor zorgt. Iets kunstmatigs”, en dat bemoeilijkt zijn werk als taxateur.

“Ik kan niet zien hoeveel richting de kunstenaar heeft gegeven aan het gegenereerde beeld. Het lijkt erop dat er heel weinig inbreng van de kunstenaar is om het te waarderen”, zegt hij.

‘Het moet uniek zijn’

“Je zou mijn creativiteit erin moeten zien”, zegt kunstenares Nina van den Berg. Naast andere software gebruikt hij in zijn werk ook het eerder genoemde Stable Diffusion.

Hij ontwerpt onder meer covers voor muziekalbums. Maar hij maakt ook video-installaties met AI en geeft workshops over de toepassing van kunstmatige intelligentie.

“Ik probeer het zo aan te passen dat het meer van mij is. En ik combineer het ook met analoog werk. Dat de input van mij is en die pas ik bijvoorbeeld aan met AI”, legt hij uit. “Het is meer dan alleen een waarschuwing.”

Artistieke opleiding

Ook bij de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) zien ze dat AI op steeds meer plekken verschijnt. “Van lezingen over het onderwerp tot seminars van meerdere weken, er is een AI-laboratorium waar studenten kunnen experimenteren”, zegt Tom van de Wetering, projectleider generatieve AI bij HKU.

Er zijn al meerdere studenten afgestudeerd met projecten waarin AI een rol speelt, zoals Nina van den Berg. En Van de Wetering hoopt dat meer studenten AI actief gaan gebruiken. Niet om het werk toe te eigenen, maar als aanvulling op het gereedschap van de kunstenaar. Hij vergelijkt het met de komst van de camera.

“Toen was er al bezorgdheid over het verdwijnen van disciplines als de schilderkunst. Maar fotografie is onderdeel geworden van die disciplines. En ik vermoed dat hetzelfde zal gebeuren met kunstmatige intelligentie. Dat het in alle disciplines een rol gaat spelen.”

Niet iedereen is echter enthousiast. “Er zijn ook studenten die zeggen: ik kom iets leren en ik wil het zelf kunnen doen”, zegt hij.

Maar ze hoeven elkaar niet uit te sluiten, zolang studenten en kunstenaars maar duidelijk kunnen maken wat ze hebben gedaan, legt Van de Wetering uit. “De verhouding zou heel goed 10 procent mensen en 90 procent computers kunnen zijn. Als maar bewezen wordt dat die 10 procent waarde toevoegt om iets moois te creëren.”