Hofje De Armen de Poth; Eerste voedselbank en plaagdierhuis in Amersfoort

feit van de stad

5 april 2024 om 14:16 uur

Geschiedenis

AMERFOORT Amersfoort en haar geschiedenis zitten vol leuke en interessante verhalen en weetjes over de stad. Gilde Amersfoort Stadsgidsen biedt eens in de vier weken een selectie uit haar collectie aan de lezers van De Stad Amersfoort. Deze week: hofje De Armen de Poth.

In de wijk Kamp ligt het charmante woonhofje De Armen de Poth. Het waren de gebroeders Poth of Heilige Geest die rond 1525 naar deze buurt verhuisden. Zij woonden voorheen in de Langestraat, op de plek van de Lutherse kerk.

De gebroeders Poth runden de eerste voedselbank van de stad. Ze voorzagen voedsel in een pot van ‘arme mensen die thuis zaten’, vandaar hun naam. Het geld kwam van rijke burgers die hoopten hun ziel een plekje in de hemel te ‘kopen’.

THUISBEZOEK

De broederschap beschikte ook over eigen vermogen, via schenkingen en investeringen. De wekelijkse verdeling bestond uit 1 kilo tarwebrood, 2 kilo roggebrood en een kwart kilo boter. In de winter is er ook turf. Je moest tot de allerarmsten behoren en de broers gingen eens in de zes weken op huisbezoek om te kijken of je daar echt recht op had.

De naam Pothbroeders verdween, men sprak over het College van Regenten

Op de binnenplaats zijn nog de prachtige Rochuskapel en het monumentale hoofdgebouw met bakkerij bewaard gebleven. Er werd brood gebakken: de oven en de open haard werken nog. Mensen kregen hun eten in de aangrenzende uitdeelruimte of in de kapel. Dit gebeurt al eeuwenlang. Rond 1600 verdween de naam Pothbroeders en begon men over het College van Regenten te praten.

Artikel gaat verder onder afbeelding.

De kapel van St. Roch op de binnenplaats van De Armen in Poth – Herma Klein Kranenberg

In 1975 stopten de uitkeringen uiteindelijk, maar regenten en bewoners doen nog steeds symbolische uitkeringen. Voedselbanken leken hun langste tijd gehad te hebben, maar destijds was het onvoorstelbaar dat zij vanaf het begin van deze eeuw opnieuw in een grote behoefte zouden voorzien.

Het Pesthuis werd in 1892 afgebroken, lang nadat de “Zwarte Dood” was geëindigd.

HUIS VAN MISDADEN

De gebroeders Poth zorgden ook voor slachtoffers van de pest. Er was een Pesthuis voor de armen en aparte huizen voor de rijkere patiënten. Het was toen al bekend dat isolatie noodzakelijk was om deze zeer besmettelijke ziekte in te dammen. De plaats lag toen aan de rand van de ommuurde stad. De Cell Sisters hebben een tijdje voor hem gezorgd. De overledenen werden rond de kapel begraven. Een meisje dat in de 17e eeuw stierf, is door de archeologen van de stad door middel van gezichtsreconstructie weer tot leven gewekt en is te zien in het centrum aan de Westsingel (‘Aagje’).

Het Pesthuis werd in 1892 afgebroken, lang nadat de “Zwarte Dood” was geëindigd. Naast de bestaande woningen werden er meer woningen gebouwd, bedoeld voor ouderen met een beperkt budget. Zo ontstond het huidige woonhof, vierkant van vorm, met 48 woningen. Met zijn lange geschiedenis is het een van de oudste patio’s van ons land.

www.gildeamersfoort.nl